Megali-İdea çerçevesinde Kıbrısın Yunanistana ilhak edilmesini ifade eden Enosis, Megali İdea haritasının Bükreşte çizildiği 1791 ve Viyanada yayınlandığı 1796 yılından beri gündemde olan bir konudur. Bu anlamda, Kıbrıs sorununun bu tarihten itibaren var olduğu söylenebilir.
Kıbrısta Yunan Kilisesi, Patrikhane ve Yunan hükümeti tarafından desteklenen Enosis hareketleri , bu idealin yıllar boyunca Kilise ve okullarda genç beyinlere aşılanması sonucu Kıbrısın başına büyük felaketler gelmesine neden olmuştur.
1878de Kıbrısa İngiliz Bayrağı çekilirken Rum Ortodoks Kilisesi adına konuşma yapan Kitium Piskoposu Kiprianos İngiliz Sömürge Yönetiminden İyonya Adalarında olduğu gibi İngiliz Yönetiminden Enosise giden yolda beklentileri olduğunu dile getirirken Rum halkı da Enosis naraları atıyorlardı.
İngiliz Sömürge Yönetimi döneminde Rumlar, Enosis hedefleri doğrultusunda uygun bir çalışma ortamı bulur.
Megali İdea hayalleri çerçevesinde Rum Kilisesi 1931de “ENOSİS” diye bayrak açmış, İngiliz Vali Konağını yakmış, ayni kilise 1955-1958 yılları arasında “ENOSİS” diye diye yüzlerce Türkün, yüzlerce İngilizin ve hatta yüzlerce Rumun kanına girmişti….
18 Ekim 1950de Makarios, Başpiskopos seçildiğinde Fenoremeni Klisesinde yapmış olduğu konuşmada “İsanın huzurunda yemin ediyorum ki, tek hedefim Kıbrısın Yunanistana bağlanmasıdır ve bu hedefe ulaşmak için yaşamım boyunca mücadele edeceğim” diye yemin etmişti.
Kıbrıs Türk halkını yok edip adayı Yunanistana bağlamak için kurulan EOKA için ilk gizli görüşmeler 2 Temmuz 1952de Atinada Makariosun başkanlığında yapılmıştı. Bunun ardından 7 Mart 1953de bir “İhtilal Konseyi” kurulmuş ve bu Konseyin kurucuları “Enosis Yemini” etmişlerdi.
1954 ün ilk aylarında Yunanistan hükümetinin bilgisi dahilinde Kıbrısa gizli silah sevkiyatı başladı ve Grivas 9 Kasım 1954de gizlice Baftan adaya çıktı. Yunan Dışişleri Bakanı Stefanopulosun direktifi ile Makariostan aldığı emirle 1 Nisan 1955de EOKA ilk bombalarını patlatarak eyleme geçilmişti.
1955-1958 yılları arasında yüzlerce Türk şehit olurken, 100 İngiliz yanında yüzlerce Rum da EOKAnın kurşunlarına hedef oluyordu…
Rumların Enosis talepleri karşısında Kıbrıs Türk halkının self-determinasyon hakkına sahip çıkması , Rumların tek yanlı bir Enosisin gerçekleşmesi olasılığını ortadan kaldırmıştı.
Rumların Enosis isteklerine karşı Kıbrıs Türkünün Taksimi savunması üzerine orta yol olarak Kıbrısın bağımsızlığı fikri doğmuş ve 11 Şubat 1959 Zürih ve 19 Şubat 1959 Londra anlaşmaları imzalanmıştı. Bu anlaşmaları anavatanımız Türkiye Başbakanı Adnan Menderes, Yunanistan Başbakanı Karamanlis, İngiltere Başbakanı Macmillan , Kıbrıs Türk Toplumu lideri sayın Dr. Fazıl Küçük ve Rum Toplumu lideri Makarios imzalamışlardı. Ancak 1959da Londra anlaşmalarını imzalarken Makarios “ENOSİSi düşünüyordu. Bu tarihi bir gerçekti ve bir bakıma Karamanlisin telkinleriyle imzalamıştı….
1959 Zürih ve Londra Anlaşmalarına uygun olarak hazırlanan 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası yanında Garanti ve İttifak anlaşmalarının yürürlüğe girmesi ile iki uluslu , bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti doğmuştu. Kıbrıs Cumhuriyeti fonksiyonel federatif bir ortaklık Cumhuriyeti idi.
Bu Cumhuriyette bağımsızlık ve egemenlik Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarına ortaklaşa verilmişti.1960 Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasındaki esas, bir ulusal toplumun diğerine hükmedemeyeceği idi.
Zürih ve Londra Anlaşmalarına ek olarak , Kıbrıs, Türkiye,Yunanistan ve İngiltere arasında imzalanan Garanti Anlaşmasının I. maddesinde , “Kıbrıs Cumhuriyeti herhangi bir devletle tamamen veya kısmen herhangi bir siyasi veya iktisadi birliğe katılmamayı taahhüt eder. Bu itibarla herhangi bir devletle birleşmeyi veya adanın Taksimini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak teşvik edecek her nevi hareketi yasak ilan eder” denilmektedir.
Ancak Makariosun aklında Enosis vardı!.. Makarios, 13 Aralık 1959da bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildiğinde de “Kıbrıs Cumhuriyeti Enosise sıçrama tahtasıdır. Kıbrıs Cumhuriyetini kullanarak Enosisi gerçekleştireceğiz” demişti.
Kıbrıs Türk halkının 1960 öncesi Enosise karşı verdiği mücadele ile adanın Yunanistana bağlanması önlenmiş ve 1960 Kıbrıs Cumhuriyetinin doğmasını sağlamıştı.
Nitekim, Rum General Karayannisin ifadesine göre Ağustos 1960da imzaladığı anlaşmanın ardından Cumhurbaşkanı Makarios , EOKAcı İçişleri Bakanı Yorgacise verdiği talimat , “Rumları silahlandır ve savaşa hazırla” demişti. Karayannise göre 3 yıl içerisinde Makarios , kafi derecede silahlandığının bilinci içinde savaş emrini vermiş ve 21 Aralık 1963e işte böyle gelinmiştir.
1960-1963 döneminde Makarios Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak değil de Rum halkının dini ve milli lideri olarak hareket ettiğini görüyoruz. Makarios bu üç yıllık süre içinde , her hafta bir EOKAcının büstünü açmış ve Enosis nutku çekmişti.
Nitekim bu dönemde Rumların ; Türkiye, Yunanistan ve İngiltere garantörlüğünde kurulan Kıbrıs Cumhuriyetini Enosise giden yolda bir sıçrama tahtası olarak gördükleri iyice su yüzüne çıkmıştı.
Rumlar, 21Aralık 1963 Kanlı Noel saldırılarıyla uygulamaya koydukları Akritas Planı çerçevesinde Enosis için Kıbrıs Türk halkının kanına girilmiştir. 1963-1974 döneminde 103 Türk köyü ENOSİS adına yakıldı ve yıkıldı, 203 Türk ENOSİS için kurşuna dizildi.
Makarios “Hedefimiz değişmeyen bir hedeftir ve bunun adı ENOSİStir diye haykırıyordu. Bilmeliyiz ki Megali İdea hayali çerçevesinde hayat bulan ENOSİS , Türk vatanının bütünlüğüne yöneltilmiş bir davadır. İzmir,Yunanlılar tarafından 15 Mayıs 1919da bunun için işgal edilmişti.Yunan orduları Anadoluya “ Megali idea” hayalini tahakkuk ettirmek için saldırmışlardı.
Kıbrıs şimdiki hedefleri , ya ileride!...
Kıbrıs Türk halkı , Kıbrısın idaresinin İngiltereye verildiği 1878den beri Enosise karşı mücadele etmektedir. Kıbrıs Türkiyenin milli davasıdır. Rum-Yunan ikilisinin ENOSİS mücadelesini Türklük dünyası iyi değerlendirmelidir.
Yunanistanın seneler sonra Lozan dengesini tamamen ortadan kaldırmak amacıyle 15 Temmuz 1974de Kıbrısta Makariosa karşı düzenlediği darbe ile ENOSİSi gerçekleştirmek istemişti. Sampsonun Cumhurbaşkanlığına getirmesinin ardından 2 gün sonra Kıbrıs Helen Cumhuriyeti ilan edilmişti. Ancak Rum-Yunan ikilisinin hayalleri anavatanımız Türkiye uluslar arası anlaşmalar çerçevesinde düzenlemiş olduğu 20 Temmuz 1974de Barış Harekatıyla akim bırakılmıştır.
Kıbrıs Türk Halkı, kendi Bağımsız devleti KKTCni 15 Kasım 1983de ilan etti. KKTC bir haktır , üzerinde şehitlerimizin canı ve kanı vardır. BM,AB, ABD, diğer büyük güçler Kıbrıstaki bu gerçeği görmek istemiyorlar.
Megali-İdea yemininin 8. Maddesinde yer alan , Kıbrısın Yunanistana ilhakı (Enosis) hedefini kendilerine vizyon olarak belirleyen ve yüzyıllardan geri atmayan ve Girit örneğinde olduğu gibi Kıbrıs Türklerini zaman içinde adadan göndermeyi amaçlayan Rum-Yunan ikilisi gerek dini ve gerekse siyasi yöneticilerle bunu gerçekleştirmeye çalışmaktadırlar.
Günümüzde Rumlarda değişen bir şey yoktur. Helenizmi Kıbrısa yaymak istiyorlar. BM ve AB de onlara destek veriyor.BM ve AB öyle istiyor diye Birleşik Kıbrıs ve/veya Federasyon şemsiyesi altında buluşursak, Kıbrısta iki bağımsız ve egemen devlet temelinde bir anlaşma olmaz ve KKTCnin tanınması sağlanmazsa Kıbrıs Türk halkı azınlık bir cemaat durumuna düşürülmüş olacak ve Girit misali yok olmaktan kurtulamayacaktır. Bu böyle bilinmelidir…
