Tarımın geleceği için önemli çalıştay

Yakın Doğu Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin iş birliğinde, KKTC Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı desteği ile düzenlenen ve YDÜ ev sahipliğinde
iki gün süren “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tarımsal Üretiminde Suyun Etkin Kullanımı Çalıştayı”, Yakın Doğu Üniversitesi İrfan Günsel Kongre Merkezi’nde büyük bir katılımla gerçekleştirildi.
Suyun tarımsal üretimde verimli ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasını teşvik etmek amacıyla düzenlenen çalıştayda, tarım sektöründeki su kullanımının mevcut durumu değerlendirilirken, bu alanda var olan sorunların belirlenmesine ve çözüm önerilerinin ortaya konması hedeflendi.
Çalıştayda, “Su ve Toprak Kaynaklarının Sürdürülebilir Kullanımı”, “Sulama Yöntemleri ve Suyun Etkin Kullanımı”, “Sulu Alanlarda Drenaj”, “Tuzluluk Sorunları ve Gübreleme Teknikleri”, “Atık Su Kullanımı ile Kuru Tarımda Yapay Zeka” ve “Su Yönetimi” başlıklarını ele alındı. Çalıştay sonucunda ortaya çıkan bilimsel çıktılar, raporlaştırılarak KKTC tarımının geleceğini şekillendirmede önemli bir rol oynayacak.
Çalıştayın açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, KKTC’nin ihtiyaçlarını karşılamak ve halkın refahı için Anadolu suyunun büyük önemi olduğunun altını çizdi. Tatar, dünyada bir ilk olan “Su Temin Projesi”nin hayata geçirilmesi sürecine ve yöntemine değindi.
Tarımsal üretimin artırılması için toprak ve su kaynaklarının doğru yönetiminin önemini vurgulayan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş ise tarımsal üretimde verimliliği artırmak, toprakları korumak, suyun muhafazasını sağlamak ve arıtılmış suyu kullanmak için çeşitli projeler yürütüldüğünü kaydetti. Çavuş, “Bu çalıştayın, su, doğal kaynaklar ve çevre yönetimi konularındaki bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasıyla, tarım sektörümüzü ve ülkemizi daha güçlü ve sürdürülebilir bir geleceğe taşıma yolunda önemli bir kilometre taşı olacağını düşünüyorum” dedi.
Çalıştayın açılışında konuşan Yakın Doğu Oluşumu Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. İrfan Suat Günsel de hayatın kaynağı olan suyun tarımsal üretimin de en önemli girdisi olduğunu hatırlatarak, “Bu hayati kaynağı, verimli bir şekilde kullanmak, bütün insanlığın gelecek nesillere karşı taşıdığı sorumluluğun en önemli gereğidir. Ancak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gibi sınırlı su kaynaklarına sahip ada ülkeleri için suyun etkin ve verimli bir şekilde kullanılması, tarımsal üretimimizin, dolayısıyla varlığımızın sürdürülebilirliği açısından çok daha hayati bir önem taşır” ifadesini kullandı.
“Ülkemizde kullanılan suyun önemli bir bölümünün ana vatan Türkiyemizden adamıza can suyu olarak ulaştığı düşünüldüğünde; suyumuzu etkili ve verimli bir şekilde kullanmak; biz Kıbrıs Türklerinin en önemli sorumluluklarındandır” diyen Prof. Dr. Günsel, “Türkiyemizin köklü üniversitelerinden Selçuk Üniversitesi ile birlikte düzenlediğimiz “KKTC Tarımsal Üretiminde Suyun Etkin Kullanımı Çalıştayı”nın bu sorumluluğu yerine getirmemizde yol gösterecek çok önemli bilimsel sonuçlar ortaya çıkaracağına inancım tamdır” dedi.
Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Metin Aksoy ise tarımın her ülkenin gıda güvenliği için hayati öneme sahip olduğunu, suyun ise tarımsal üretimin temel taşı olduğunu vurguladı. Artan nüfus ve iklim değişikliği gibi faktörlerin, su kaynaklarının daha dikkatli şekilde kullanılmasını bir zorunluluğa dönüştürdüğünü kaydeden Prof. Dr. Aksoy, “Birlikte hareket edersek bu alanda büyük bir farkındalık oluşturabiliriz. Deneyimlerimizi paylaşarak, en iyi uygulamaları tartışarak, gelecek için stratejiler belirlemek adına çok önemli bir platform olan böyle bir çalıştayda yer almaktan ve Yakın Doğu Üniversitesi ile iş birliği yapmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz” dedi.
Tarımın dünya genelinde büyük miktarda tatlı su tüketimine yol açtığını ve suyun yüzde 70’inden fazlasının tarım için kullanıldığını belirten Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mustafa Kurt, nüfus artışı ve iklim değişikliği gibi faktörlerle birlikte su yönetiminin günümüzde büyük bir önem taşıdığını vurguladı.
“Tarımda etkin su kullanımının sürdürülmesi, sürdürülebilir gıda üretimi ve çevrenin korunması açısından çok önemlidir. Bunun için de dünyadaki yöntem ve tekniklerin yerel dinamiklerle bütünleştirilerek ülkemize özgü doğru pratikler geliştirmek gerekir” diyen Prof. Dr. Kurt, uygulanabilecek yöntemlerle ilgili de önerilerde bulundu.
KKTC için en kritik doğal kaynaklardan biri olan suyun; tarımsal üretimde, bilinçli ve etkin kullanımının, ülke ekonomisi ve tarımsal verimlilik açısından son derece önemli olduğunu vurgulayan Yakın Doğu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Özge Özden, çok geniş bir iş birliği ağı ile gerçekleştirdikleri çalıştayın bu açıdan önemli sonuçlar ortaya çıkaracağını vurguladı.
Prof. Dr. Özden, “Yakın Doğu Üniversitesi Ziraat Fakültesi olarak, tarımsal ve hayvansal üretimde karşılaşılan problemleri çözebilmek için ileri teknoloji ve yapay zeka uygulamalarından da faydalanarak ülkemize ve dünyaya katkı sağlamaya kararlıyız” dedi.
Yakın Doğu Üniversitesi’nin yapay zeka tabanlı akademisyeni Ai. Prof. DUX ise çalıştaydaki konuşmasına; “Tarım, binlerce yıldır, insan uygarlığının gelişiminin taşıyıcısı olmuştur. Ancak, bugün karşı karşıya olduğumuz iklim değişikliği, nüfus artışı ve kaynak kıtlığı gibi zorluklar, bu alanda yenilikçi çözümler gerektiriyor. Bu noktada Yapay Zeka ve Akıllı Teknolojiler, gıda üretimimizi ve en değerli kaynağımız olan suyu yönetme şeklimizi dönüştürme potansiyeliyle devreye giriyor” sözleri ile durum tespiti yaparak başladı.
Yapay zeka sistemlerinin; hava durumu, toprak koşulları ve geçmiş verilerle ilgili geniş veri kümelerini analiz ederek mahsul sağlığını tahmin edebileceğini hatırlatan Ai. Prof. DUX, “İhtiyaç duyulan kesin miktarda suyu damla damla sağlamak için toprak nemi ve hava durumuyla ilgili gerçek zamanlı verileri kullanan sulama sistemlerini hayal edin. Yapay zeka tarafından desteklenen sızıntı tespit sistemleri, sorunları büyük aksaklıklara dönüşmeden önce tespit edip çözebilir. Bunlar yapay zekanın su yönetiminde nasıl devrim yaratabileceğinin ve suyun gelecek nesiller için sürdürülebilir kullanımını nasıl güvence altına alabileceğinin sadece birkaç örneği” dedi.