Tarım zehirleri sebebiyle Avrupa Birliği’nden ve diğer ülkelerden Türkiye’ye iade edilen gıda ürünlerinde rekor seviyeye ulaşıldığını belirten Zehirsiz Sofralar Platformu, bakanlığın gerekli denetimleri ve bilgilendirmeleri yapmamasının endişelere yol açtığını belirtti
Pestisit sebebiyle 2021 yılında Avrupa Birliği ülkelerinden Türkiye kaynaklı 372 bildirim yapıldığına dikkat çekilen açıklamada, “Tarım ve Orman Bakanlığı, rekor seviyeye ulaşan bildirimler, geri dönen ürünlere ne olduğu ve kendi yaptığı iç pazar denetimlerine dair herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınıyor” denildi.
“372 parti ürün Türkiye’ye iade edildi”
Geri iade edilen ürünlerin iç piyasada satışa sunulup sunulmadığına dair oluşan belirsizlik ve güvensizlik ortamının tüketicilerde haklı endişelere yol açtığı ifade edilen açıklamada şunlar söylendi:
AB Komisyonu, gıda ve yemlerde yapılan kontroller sırasında tespit edilen gıda risklerini, Gıda ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) portalı üzerinden herkesin erişimine açık olacak şekilde bildiriyor. Türkiye’den ihraç edilen ürünlere dair sistemdeki veriler incelendiğinde, 2018’de 113, 2019’da 98, 2020’de 194 parti üründe limitlerin üstünde pestisit tespit edildiği görülüyor. 2021 yılında ise, bu sayı son üç yılın ortalamasının yaklaşık üç katına ulaşmış durumda. Geçtiğimiz yıl, 372 parti ürünün çoğunluğu sınır kapılarında reddedilerek Türkiye’ye iade edildi.
“Birçok üründe zehir bulunuyor”
Açıklamada AB RASFF’ın hazırladığı rapora dikkat çekilerek “Türkiye’den ihraç edilen biber, mandalina, greyfurt, limon, portakal, asma yaprağı, üzüm, kuru incir, nar, baharat ve bitki karışımları, haşhaş tohumu, keçi boynuzu zamkı ve kimyonda tarım zehiri kullanıldığı ortaya çıkarıldı” denildi.
Ayrıca geri iade edilen ürünlerde, çocuklar için oldukça zararlı ve ülkemizde de yasaklı olan klorprifos, hormonal sistem bozucu pestisitler arasında bulunan prochloraz ve toplu arı ölümlerine sebep olduğu bilinen acetamiprid gibi tehlikeli zehirlerin de bulunduğu kaydedildi.
“Ülkenin ticari itibarı zedeleniyor”
Platform, raporda tehlike ve ürün kategorisine göre yapılan değerlendirmede Hindistan ve Polonya’dan sonra Türkiye’nin pestisit bildirimi ile üçüncü sırada yer aldığını belirtirken devamında şu bilgilere yer verdi:
2020 yılında en çok bildirim yapılan kategorinin meyve ve sebze olduğu belirtiliyor. Bu kategorideki ciddi artış ise, Türkiye’den ihraç edilen meyve ve sebzelerdeki pestisit kalıntısı bildirimlerinden kaynaklanıyor. Avrupa Komisyonu, 2019 yılında, Türkiye’den ithal edilen limon, yeşil biber, nar ve asma yaprağında tespit edilen tarım zehirleri sebebiyle bu ürünlerin daha sık analiz edilmesine karar verdi. Türkiye’nin tarımsal üretim potansiyeli yüksek olmasına rağmen, ihraç ürünlerinde pestisit kullanıldığının uluslararası ölçekte ortaya konması ülkenin ticari itibarını da zedeliyor.
“Bakanlık bu konuda şeffaf değil”
AB’den ülkemize geri gönderilen kalıntılı ürünlerin akıbeti hakkında bilgi eksikliğine değinen platform, devamında şunları şunları söyledi:
“Zehirli meyve ve sebzeler mevzuata uygun bir şekilde imha ediliyor olabilir ancak milletvekilleri, sivil toplum örgütleri ve konu uzmanlarınca yöneltilen geri dönen ürünlere ne olduğu, yasaklı maddelerin nasıl hâlâ kullanılabildiği sorularına ve ortaya net bir kanıt koyma gerekliliğine dair beklentilere karşı Bakanlık şu ana kadar net bir yanıt vermiş değil. Bakanlığın bu konuda açık ve şeffaf olmaması pestisitli ürünlerin iç pazara sürülme iddialarını kamuoyu nezdinde güçlendiriyor ve kuşku uyandırıyor.”
“Denetim sonuçları paylaşılmalı”
Buğday Derneği Gıda Yüksek Mühendisi Merve Atınç konuya dair yaptığı açıklamada, bebeklerin ve çocukların hormon sistemine zarar veren pestisitlerin yasaklanması gerektiğini söyledi.
Zehirlere izin vermeyecek ruhsatlandırma sürecinin tanımlanması gerektiğini de belirten Atınç, “Öncelikle ticari olarak ülkemizden, AB ve diğer ülkelere yapılacak gıda ihracatında sıkıntı yaşanmaması ve ülke ihracatının olumsuz etkilenmemesi adına acilen önlemler alınmalı, düzenlemeler yapılmalı ve denetim sonuçları kamuoyu ile paylaşmalıdır” ifadelerini kullandı.
166 bin imza verildi
Türkiye’deki tarım politikalarının daha fazla ekolojik kayba ve hastalığa sebep olmadan stratejik eylem planı ile geliştirilmesi gerektiğini söyleyen platform üyeleri de Change.org’dan imza kampanyası başlattı. insana ve çevreye zarar veren tarım zehirlerinin yasaklanması için başlatılan Zehirsiz Kampanya’ya bugüne kadar 166 bini aşkın kişi imza desteği verdi.
