Gazeteci-Yazar Akay Cemal, Kıbrıs Türk Girişimci Kadınlar Derneği temsilcileri ve Vedia Barut’un oğlu Mehmet Barut’un katılımı ile yapılan törende, Akay Cemal, Vedia Barut’un Kıbrıs Türk toplumuna katkılarına dikkat çekti.
Bir iş kadını olarak başarılı işlere imza attığından bahseden Cemal, Kıbrıs’taki ilk kadın giyim mağazası sahibi olan Vedia Barut’un Kıbrıs Türk ticaret hayatında kadınlara “ilham” kaynağı olduğunu söyledi. Aynı zamanda, Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın kurucularından olan Vedia Barut’un topluma hizmetlerinin sadece iş alanında olmadığını, özgürlükçü fikirlerinin, sanat ve diğer alanlarda da topluma ışık tuttuğunu belirtti.
Akay Cemal, Vedia Barut’un basın sektöründe de iz bırakanlardan olduğunu söyledi. “Daha kapıların açılmadığı dönemde Türk ve Rum gazetelerinin takas edilmesi yönünde başarılı işler yaptığını, TAK’ın o dönemdeki müdürü Kemal Aşık’ın her gün Vedia Barut’tan Türk gazetelerini alıp, Rum polis barikatına bıraktığını, oradan da Rum gazetelerini alıp, Türk semtine getirdiğini, bu gazetelerin, öncelikle BRT, TAK ve diğer ilgili makamlara iletildiğini” anlatan Cemal, iletişimin, o zamanlar bu kadar gelişmiş olmadığını, Güney’de neler olup bittiğini bu şekilde haber aldıklarını söyledi.
“Vedia Barut’un en büyük amacının yeni nesillerin iş hayatında, özel sektörde başarılar elde etmesiydi” diyen Cemal, “bugün gelinen noktada, bunu görmek bizler için mutluluk verici” dedi.
Cemal, Kıbrıs Türk Girişimci Kadınlar Derneği'ne törende, Vedia Barut’un mezarı başında, kendilerini yalnız bırakmadıkları için teşekkür etti.
KIBRIS TÜRK TOPLUMUNUN İLK İŞ KADINLARINDANDI
Kıbrıs Türk kadınının evden çıkarak toplum yaşamında yer almasında önder görevi bulunan Vedia Barut, Kıbrıs Türk kadınının tarihsel gelişiminde yadsınamaz bir öneme sahip.
Küçük yaşta ticaret hayatına atılan Barut, kadınların çalışmasına alışkın olmayan çeşitli kesimler tarafından tepki gördü. Toplumda söz sahibi dahi olmayan kadınların arasından sıyrılan Vedia Hanım, yeni bir çağın temsilcisidir.
Kıbrıs Türk kadınının başarılı temsilcilerinin ilki olan Vedia Barut, örnek alınacak yaşam öyküsüne sahip. Kadınların söz hakkının olmadığı bir dönemde kadının başarısını en güzel şekilde temsil eden Vedia Barut, Kıbrıs’ın unutulmayan simalarından biri…
Kıbrıs Türk kadınının evden çıkarak toplum yaşamında yer almasında önder görevi bulunan Vedia Barut, Kıbrıs Türk kadınının tarihsel gelişiminde yadsınamaz bir öneme sahip.
TİCARET HAYATINA ATILMASI TEPKİ ÇEKTİ
14 Şubat 1917’de Lefkoşa’da dünyaya gelen Barut, Selimiye Camisi baş imamı Mehmet Recep Bey ve Emine Hanım’ın üç kız çocuğunun ortancasıydı.
Barut, ilk ve orta eğitimini Lefkoşa’da, liseyi Victoria Kız Lisesi’nde tamamladıktan sonra, rahmetli dayısı Seyfi Akdeniz’in yanında staj yaparak ticareti öğrenmek için çalışmaya başladı. 1937 yılında Kıbrıs’ta ilk kez bir kadın olarak ticaret hayatına atılan Barut’un bu adımı, toplumda çeşitli tepkilere neden oldu.
İŞ KADINLARINA ÖNCÜLÜK ETTİ
Küçük yaşta ticaret hayatına atılan Barut, toplumda çeşitli tepkilere neden olur. Kadınların çalışmasına alışkın olmayan çeşitli kesimler Barut’un bu atılımına farklı tepkiler gösterir.
Vedia Hanım’ı destekleyenler yanında, eleştirenler de olur. Hatta babası ‘imam Mehmet Bey’in arkasında namaz kılmak caiz değildir’ diye dedikodu çıkarılır. Bu dedikoduların saçmalığını gören Söz gazetesi yazarı Mithat Bey, yazdığı yazılarla Vedia Hanım’a destek verir ve toplumda kabul görmesine yardımcı olur. Ailesi de her zaman Vedia Barut’un yanındadır. Toplumda söz sahibi dahi olmayan kadınların arasından sıyrılan Vedia Hanım, yeni bir çağın temsilcisidir.
Aynı zamanda gazete dağıtımına da başlayan Vedia Barut, 1940’lı yıllarda iş kadını olarak modern bir yaşam için uğraş verdi. Barut, ayrıca ilk tiyatro oyuncularındandır. Vedia Barut, Kıbrıs’ın iki kesiminde yayımlanan Türkçe, Rumca ve İngilizce gazetelerin iki topluma da ulaşmasında iletişimi sağlamasıyla da tanınıyordu.
VEDİA BARUT’UN EVLİLİĞİ
1945 yılında Vedia Hanım, eşi Hasan Bey ile tanışır ve evlenir.
Bu evlilikten Vedia Hanım’ın ikiz oğulları olur. Hüseyin ve Mehmet. Vedia Hanım da ticaret hayatına devam eder. Yoğun hayatının içinde eşi Hasan Bey, bir süre sonra Avustralya’ya gider. Çocuklarıyla annesinde kalan Vedia Hanım, yaşamına burada devam eder. Hasan Bey bir süre sonra eşiyle çocuklarının da Avustralya’ya gitmesini ister. Ancak, baba Mehmet Recep Bey kızının yanlarından ayrılmasına izin vermez. Hasan Bey de bu haberin ardından Vedia Hanım’dan boşanır.
Vedia Hanım temelli olarak anne ve babasının yanına yerleşir.
ÇOK YÖNLÜ VE ÇALIŞKAN BİR İNSANDI…
İşlerini zamanla geliştiren Barut, devlet dairelerinin gazete ihtiyaçlarını karşıladı ve Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın kurulmasına katkı koydu.
Barut, Kıbrıs Türk ticaret sektörünün gelişmesinde ciddi çalışmalar yaptı ve toplumun ihtiyaçlarının giderilmesinde öncü rol oynayanlardan biri oldu.
Vedia Barut; sadece ticaretle uğraşmadı, sanata da yakın ilgi duydu, Selimiye Camii’nin imamının kızı olarak daima özgürlükçü fikirleri benimsedi.
1937’den 2003 yılına kadar işinin başındaydı…
İki çocuk annesi olan Vedia Barut, 21 Mayıs 2003’de hayatını kaybetti.
