“Üretim imkânsız hale geldi”

Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, hayvan yemine, akaryakıta ve elektriğe yapılan yüzde 300 oranında zamlarla üretimin imkânsız hale geldiğini, bunu hükümet yetkililerine anlattıklarını, yemde, akaryakıtta, elektrikte indirim beklediklerini vurguladı.
 Eylemi askıya aldıkları yönünde bir algı oluştuğunu ama eylemi askıya alma gibi bir durum olmadığını, üreticinin durumunu hükümete anlattıklarını, bazı iyileştirmeler yapılacağını belirten hükümet yetkililerine süre verdiklerini belirten Naimoğulları, eylem yapmaktan çekinmediklerini, en etkili eylemleri hayvancının yaptığını ama önce diyalog yolu aradıklarını kaydetti.
Zaten iki yılı aşkın bir süredir Covid-19 salgınının olumsuz etkilerini yaşadıklarını, döviz krizi ve Rusya- Ukrayna savaşı ile sorunların daha da derinleştiğini anlatan Naimoğulları, hükümet edenlerin, ülkede katma değer sağlayan, 50 bin kişinin ekmek yediği bir sektörün ayakta durmasını sağlaması gerektiğini vurguladı.
Mustafa Naimoğulları, Haber Kıbrıs WEB TV’de soruları cevaplandırdı.
Mustafa Naimoğulları, pandemiyle birlikte son iki yıldır büyük sıkıntılar yaşadıklarını, tam bir ekonomik savaş verdiklerini belirterek, “İki yılı aşkın bir süredir bedel ödüyoruz. Pandemi döneminde büyük darbe yedik, ardından döviz artışı ve Ukrayna-Rusya savaşı bizi olumsuz etkiledi. Dışa bağımlılık tüm sektörleri olduğu gibi bizi de etkiledi, örneğin hayvan yemi dıştan geldiği için girdilerde ciddi rakamlara ulaşıyor. Dışa bağımlılıktan kurtulmak lazım. Geçen yıl yarı kurak geçti bu yıl iyi gidiyor. Arpa buğdayı yetiştirilirsek dıştan gelen yeme bağımlı olunmaz” dedi.
“SÜT FİYATI, DİĞER ZAMLAR ORANDA ARTMIYOR”
Güney Kıbrıs’ta hayvancıya 50 milyon Euro destek verildiğine dikkat çeken Naimoğulları, Kuzey Kıbrıs’ta beklenen desteği göremediklerini söyledi.
Bütçede tarım- hayvancılık için geçen yıl belirlenen rakamın yinelendiğini belirten Naimoğlulları, “235 milyon TL bu yıl yine önümüze getirildi. Bu bütçeyle hangi sorun çözülecek?” dedi.
Naimoğulları, “Hayvan yemine yüksek zam geliyor, akaryakıta her hafta zam yapılıyor, elektrik fiyatı 3 kat arttı, ancak hayvancının verdiği süt fiyatlarıi aynı oranda artmıyor” ifadelerini kullandı.
“REKABET KURULU NEDEN DENETLEMİYOR?”
Hayvancıdan alınan sütün, tüketiciye ulaşana kadar aracıların koyduğu kârlarla zamlandığını ancak hayvancının eleştirildiğini belirten Naimoğlulları, “Ülkede Rekabet Kurulu var, fiyatları neden denetlemiyor? Aşırı fiyat artışlarının önüne geçilmesi için fiyatlar denetlenmeli” diye konuştu.
Hal Yasası’nın çıkması gerektiğini ifade eden Naimoğulları, “Tarlada çıkan sebzeler de hayvancının yetiştirdiği süt ve et de tüketiciye ulaşana kadar zamlanıyor. Bir litre inek sütünün maliyeti 7-8 lira oldu” diye konuştu.
Eylemi askıya almadıklarını aktaran Naimoğulları, “Eylemi askıya almadık, artık çözüm bulunmazsa hayvanları teslim edeceğimizi söyledik. Hükümet edenler, Tarım Bakanı bazı iyileştirmeler için süre istedi. Elektrikte üretici için indirime gidilebileceği söylendi. Akaryakıt, hammadde ve arpa fiyatlarını görmek istiyoruz ona göre hareket edeceğiz” dedi.
Sütte iyileştirme yapılmasının ardından arpa, elektrik ve akaryakıt fiyatlarında indirime gidilmesini beklediklerini aktaran Naimoğulları, “Akaryakıta yüzde 300, yeme 300-400, elektriğe yüzde 300’ün üzerinde zam oranıyla üretim yapmak mümkün değil. Daha önce söylemiştim, iddiamda ısrarlıyım, ülkeyi siyasiler yönetmiyor, ithalatçı, yemci ve ham maddeci yönetiyor. Kâr etmekten vazgeçtik sektörümüzün batmaması için uğraşıyoruz” diye konuştu.
“AB HELLİM KONUSUNDA ÇİFTE STANDART UYGULUYOR”
AB’nin hellimde standartların yakalanması konusunda çifte standart uyguladığını dile getiren Naimoğulları, “AB, Güney Kıbrıs’a 36 milyon Euro verirken, Kuzey Kıbrıs’a katkı verilmedi. AB bize birçok görev veriyor ancak yeterli kaynak vermiyor. Rumlar koyun sütünde ancak yüzde 20’ye ulaşabildi. Bizde yüzde 5’tir. Halk koyun sütüne ilgi gösteriyor diye üretici kuruma süt vermeye yanaşmıyor” dedi.
Küçükbaş hayvancının devletten 80 milyon TL alacağı olduğunu ifade eden Naimoğulları, “Çiftçi akaryakıt desteğini alamadı. Hayvancı devletten parasını alamayınca esnafa ve devlete de ödemelerini yapamıyor. Şu işe bakın ki hayvancıyı ödemeyen devlet, TÜK’e borcunu ödemekte geciken hayvancıdan faiz alıyor. Devlet ödemediği için üretici TÜK’e borcunu ödeyemiyor ama devlet kendisinin sebep olduğu sorunu görmezden gelip gecikme faizi alıyor. Neden böyle olduğu sorulunca da TÜK’ün yasalarından, borçlandığı bankalara olan sorumluluğundan falan söz ediliyor. Bu yapılan hayvancıya haksızlıktır, adaletsizliktir” diye konuştu.
 Hayvancının maliyetlerinin düşürülmesi için akaryakıta, yeme ve elektriğe devletin destek vermesi gerektiğini belirten Naimoğulları, “Almanya’da ve Güney Kıbrıs’ta üreticiden süt 0.50 Euro’ya alınırken, bizde 0.30 Euro’dan alınıyor. En pahalı maliyetler bizde ancak en düşük fiyata süt bizden alınıyor” ifadelerini kullandı.