İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, önceki gün Güney Kıbrıs’a iletilmek üzere BM’ye teslim edilen 1974 öncesi Kıbrıslı Rum ressamlara ait, Kuzey Kıbrıs’ta kalan 219 tablo konusunda “Bu ülkenin, bu toplumun üzerinden büyük bir yük kalktığını hissettim” dedi.
Kanol, yıllardır bu ağırlığın sorumluluğunu hissettiklerini belirterek, “Keşke ağırlığını hissettiğimiz öteki şeyleri de silkelenip atabilsek” diye konuştu.
Tabloların iadesi ve RIK’teki ses ve görüntü kayıtlarının alınmasında zorlu bir süreç yaşadıklarını anlatan Kani Kanol, iade sırasında duygulu anlar yaşandığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in 26 Şubat’taki görüşmelerinde uzlaştıkları güven artırıcı önlemler çerçevesinde, 1974’ten sonra KKTC’de kalan Kıbrıslı Rum sanatçılara ait toplam 219 tablo, önceki gün Güney Kıbrıs’a iletilmek üzere BM’ye teslim edildi. Yine liderlerin aynı kararı çerçevesinde Kıbrıs Radyo Yayın Kurumu (RIK) arşivlerindeki Kıbrıslı Türklere ait 1963 öncesi ses ve görüntü kayıtları da Kıbrıs Türk tarafına verildi.
İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi’nin bu konuda uzun süredir yürüttüğü çalışma sonuçlandı.
RIK’ten alınan ses ve görüntü kayıtları arasında milli bayram kutlama törenleri, Dr. Küçük’ün resepsiyonları ve köy gezileri, Saray Otel’in açılışı töreni, Türkiye-Kıbrıs Cumhuriyeti futbol karşılaşması, Kamran Aaziz’in şarkıları, İhsan Ali’nin konuşmalarının da aralarında bulunduğu tarihi birçok kayıt var.
İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı, halk bilimci Kani Kanol, TAK muhabirinin, eserlerin karşılıklı iadesi konusundaki sorularını yanıtladı, detayları paylaştı.
Bu çalışmayla iyi niyet ve iş birliği ortamı yarattıklarını belirten Kanol, RIK’teki ses ve görüntü kayıtları listesini RIK’te de çalışmış BRT’den emekli programcıların yardımıyla oluşturduklarını ve bunları talep ettiklerini söyledi. Bu konuda çıkan haberler üzerine bazı vatandaşlardan da bilgiler geldiğini ve o programları da talep ettiklerini kaydeden Kanol, RIK’in kayıtlarını dijital ortama aktarma işlemini ihaleyle Belçika’daki bir firmaya yaptırdığını, talep edilen kayıtların da peyderpey aktarılarak geldiğini ve sürecin biraz da bundan dolayı uzadığını anlattı.
Kanol, halen bekledikleri kayıtlar da olduğunu ve onları da gelince teslim alacaklarını belirtti.
BAZI TARİHİ OLAYLAR DA KAYITLARDA
69’u görüntü, 14’ü de ses olmak üzere toplam 83 kaydın önceki gün kendilerine verildiğini açıklayan Kani Kanol, bunlar arasında milli bayram kutlama törenleri, fabrika açılışı, meclis açılışı, halk dansları gösterileri, festivaller, müzikler, skeçler, kadın örgütlerinin yardım etkinliği, Dr. Küçük’ünevinde verdiği resepsiyon ve köy gezileri, Saray Otel’in açılış töreni, Türkiye-Kıbrıs Cumhuriyeti takımlarının futbol karşılaşması, Kıbrıs radyo servisinin açılışı, Kamran Aziz şarkıları, İhsan Ali’nin konuşması, Kıbrıs beste yarışması gibi kayıtlar bulunduğunu ifade etti.
Kanol, liderlerin anlaşmasının 1963 öncesi kayıtların iadesini içerdiğini ancak komitenin yaptığı çalışma sonucunda 1963-1974 dönemine ait kayıtların iadesinde de uzlaşıldığını ve bu yöndeki çalışmanın devam ettiğini bildirdi.
Alınan kayıtların içeriklerini inceleyeceklerini belirten Kanol, “Bunların çoğundan haberimiz bile yoktu. Bizim için ciddi bir arşivdir. Bunlar Milli Arşiv’e ve BRT’ye birer kopya verilecek. Milli Arşiv halka da açık, araştırmacılar da yararlanabilecek” dedi.
İki toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, Lefkoşa AKM depolarında duran tablolarla ilgili komitenin Ocak 2016’da ciddi bir envanter çalışması yaptığını, daha önce bu eserlerin bir iki kez fotoğraflandığını ancak tam numaralanmadığını anlattı.
Kanol, bu eserlerin artık güvende olduğunu, yıpranmış olanların restorasyona alınacağını kaydetti.
Önceki gün karşılıklı iade edilen tabloların ve ses -görüntü kayıtlarının BM tarafından güvenli bir depoya alındığını açıklayan Kani Kanol, tümüyle ilgili bir katolog hazırlanacağını ve liderlerin de katılımıyla Ledra Palace Hotel’de sergileneceğini bildirdi.
Kanol, sergi için ekim veya kasım ayının düşünüldüğünü kaydetti.
İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi Eş Başkanı Kani Kanol, 1974 sonrası Kuzey Kıbrıs’ta kalan ve çoğu Maraş Belediyesi galerisi, bazı sanatçıların evleri ve otel salonlarından toplandığı tahmin edilen 219 tablonun Stelios Votsis, George Pol Georgiou, Christoforos Sava gibi tanınmış ressamlara ait olduğunu belirtti.
Kanol, komitenin ilk kez bu yıl bir bütçeye kavuştuğunu ve projeler geliştirme aşamasına geldiklerini kaydederek, yeni konulara gireceklerini söyledi.
İki Toplumlu Kültür Teknik Komitesi eş Başkanı Kani Kanol, tabloların ve ses/görüntü kayıtlarının karşılıklı teslimi sırasındaki duygularını “Bu ülkenin, bu toplumun üstünden bir yük kalktığını hissettim” diyerek ifade etti.
Komitenin Kıbrıslı Rum üyelerinin tabloların iadesini öğrendiklerinde çok duygulandıklarını gözlemlediğini ve bundan çok etkilendiğini belirten Kanol, önceki günkü teslim sırasında sanatçı arkadaşlarıyla birlikte farklı duygular yaşadıklarını anlattı.
Kanol, “Sanki bu ülkenin, bu toplumun üstünden bir yük alınmış gibi hissettim. Sanki omzumuzda büyük bir yük, bir kaya vardı da silkelenip attık… Keşke onun gibi ağırlığını, sorumluluğunu hissettiğimiz diğer şeyleri de silkeleyip omuzlarımızdan atabilsek. Bu ağırlığı, bu sorumluluğu yıllardır hissediyoruz. Dün (önceki gün) yaşadığımız oydu” diye konuştu.
