Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü tarafından düzenlenen “KKTC Ekonomisinin Genel Görünümü” konulu konferansa,KKTC Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlukonuşmacı olarak katıldı.
Kuzey Kıbrıs ekonomisinin temel makroekonomik göstergelerini özellikle son yıllardaki değişimi dikkate alarak anlatan Muhtaroğlu, öğrenci ve akademisyenlerin ilgiyle takip ettiği bir sunum gerçekleştirdi. Muhtaroğlu, ekonomik büyümenin son yıllarda ortalama % 4 oranında gerçekleştiğini ancak 2017 yılında %5,4 olarak gerçekleşen büyümenin oldukça umut verici olduğunu ve % 5’in üzerinde bir büyüme oranının iyi olarak kabul edilebileceğini ifade etti. Enflasyondaki yükselişin 2018 yılı ekonomik büyüme oranını olumsuz yönde etkileyerek %2,6 olarak tahmin edilmesine neden olduğunun altını çizen Muhtaroğlu, özel sektör yatırımlarının ekonomiyi domine ettiğini, turizm ve ticaret sektörlerinin Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payının % 20, sanayi sektörünün toplam payının % 9,7 olduğunu, bunun yanında üniversite sektörünün de önemli bir paya sahip olduğunu belirtti. Kamu iç borç stokunun önemli bir sorun olduğunu, özellikle iç borcun nasıl eritileceğinin planlanması gerektiğini vurgulayan Muhtaroğlu,“Kamu tarafından ödenmeyen borçlar ekonomiye kanalize olabilecek kaynakların kullanılmamasına, etkinlik kaybına neden olmakta ve bu durum ekonomik büyümenin de olması gerekenin altında gerçekleşmesine neden olabilmektedir” dedi.
Muhtaroğlu: Hangi ürünlere talep olduğu tespit edilerek ihracatın artırılması gerekiyor
Dış borcun ödenmesinde ivedi bir durum olmadığını da belirten Muhtaroğlu, 2018 ve 2019 mali yılı bütçelerini karşılaştırarak 2018 yılında 83 milyon TL açık tahmin edilmesine rağmen 50 milyon TL fazla ile kapandığını ancak 2019 bütçesinde 851 milyon TL açık öngörüldüğünü belirtti. 2019 yılında tahmin edilen açık yanında 574 milyon TL ek bütçenin de kabul edildiğini ekleyen Muhtaroğlu, ticaret dengesinin açık verdiğini ancak eğitim ve turizm gelirleri sayesinde cari dengenin fazla verdiğini belirtti. 2018 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranının % 5,5 olduğunu, Malta’da bu oranın % 43 olduğunu belirten Muhtaroğlu, ihracatımızın % 48’ini Türkiye dışındaki ülkelere yaptığımızı ve bunun üzerine yoğunlaşıp hangi ürünlere talep olduğunu tespit ederek, ihracatın artırılması gerektiğini vurguladı. İthalatta ise yakıt, taşıt ve inşaat demirinin en önemli ithalat kalemleri olduğunu ekleyenMuhtaroğlu, ithalata bağımlı ekonomik yapının ise Türk Lirası’nın değer kaybetmesi nedeni ile daha pahalı hale geldiğini ve enflasyonun artmasına neden olduğunu belirtti.
“Mevduatlarda artış gerçekleşirken 2018 yılında TL mevduatların payı % 40 ve yabancı para mevduatların da % 60 olmuştur” diyen Muhtaroğlu, diğer bir makroekonomik gösterge olan istihdamla ilgili de açıklamalarda bulundu ve genç işsizliğin (15-24 yaş) % 22 oranına yükseldiğini belirtti. Özel sektörde yerli istihdam oranının genelde % 50’lerde olduğunu ancak turizm sektöründe yerli istihdamın payının % 20’lerde kaldığının altını çizen Muhtaroğlu, DPÖ’nün yatırım teşviklerinde de yetkili kurum olduğunu belirtti. Muhtaroğlu, 2018 yılında 24 projeye teşvik verildiğini ve bu projelerin uygulanması ile 1.5 milyar TL sabit sermaye yatırımının devreye gireceğini vurguladı.
