Yer yuvarlağının Asya, Avrupa, Afrika, Amerika kıtalarını kalemiyle “gezen” şair çağdaş dönemin evrensel sorunlarını bizlere yansıtmıştı. Çok gelişmiş, modern dünyamızı mitolojilerde bildirilen kaos yeniden beklemektedir. İnsanlar birbirine saldırıyor, yabancılaşıyor, manevi değerlerini kaybediyor, teknolojik gelişmeler insanoğlunun kendisine karşı çıkıyor ve bütün bunlar evrenimizin geleceği kaygılandırıyordu. Doğadaki ve insan ruhundaki kaosa karşı çıkmak için, hep bunun için yazdığını belirten ozanın edebi eserlerine yansıyan kaynaklar Türk mitolojisi, çağdaş evrenbilim ve Yunus Emre, Mevlana gibi Türk mutasavvıflarının hoşgörü, insanlara sevgi, saygı anlayışlarıdır. Osman Türkay yüreğinde bütün uygarlığın evrensel sevgisi yaşatan büyük bir ozanımızdır.
KAZAFANALI
Bu yaz hava çok sıcak
Harnıplar tez kararacak
Şekerlene şekerlene ballanacak.
İşte Ağustos ayınız
Dağ yolunda kadın,erkek, kız
Babalarınız, amcalarınız, dayılarınız
Dediler: “Başladı harnıp toplama panayırınız!”
Boz eşek, eyri bacak, dik kulak
Anıra anıra koşacak
Bir bu geçitten, bir o geçitten
Ve yollar uzayacak da uzayacak
Beşparmak Beşparmak!
Boz eşek, eyri bacak, dik kulak
Nallar tırnakta, semer arkada, çuval omuzda
Bir bu geçitten, bir o geçitten
Taka-tuka koşacak da koşacak
Beşparmak! Beşparmak!
Dağlar düz, günler yüz, gençler kız, arı vız, kollar hız
Vurun uzun değneklerinizi yüklü dallara be gençler!
Dökülü dökülüversin semiz ballı harnıplarınız
Toplasın analarınız, bacılarınız, yavuklarınız!
Bu sene harnıplar çok ballı
Silkele şu zorlu dalı
Pekmez kıralı
Bal Kazafanalı!
(Gençlik 1958)
BEN SADECE BİR İNSANIM
Kıbrıs’ta doğdum
Biliyorum Kıbrıslıyım,
Türküm
Ama Kıbrıs’da, Türk de, Rum da
Kısaca her şey evrensel bir bütünün parçaları
Öyleyse dünya benim vatanım
Dünya benim üniversitem
Dünya benim tapınağım
Tüm insanlık en gerçek ailem
İster Hint’te, ister Çin’de, ister Maçin’de
Gördüğüm her insan benim kardeşim
Bir Eskimo, bir Kızılderili çıksa karşıma
Onlara sevgi ve saygıdan
Daha üstün bir duygu ile
Kalbimin olanca kapıları açılır.
Ben tüm antenlerimi dünyaya gerip
Beş milyar insanın kalp vuruşlarını
Ve nabzını dinlemekteyim..
I am simply a human being
I was born in Cyprus
I know, I am a Turk
But Cyprus, Greek and Turk, too,
Are parts of a universal whole
So, the world is my motherland
The world is my university
The world is my temple
And the entire human race is my real family
Whether in India, in China or in Africa
Every human being that I see
Is my brother or sister
If I encounter in the street
An Eskimo or a Red Indian
All the doors of my heart become wide-open to them
With a genuine feeling superior to love and respect
Laying down and stretching all my antennae
All over the world
I am that radio-telescope and giant radars complex
Which listens to the heart beatings of five billion people..
OSMAN TÜRKAY’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ
Osman Türkay 16 Şubat 1927’de Girne dağlarının eteklerinde olan küçük bir kasaba olan Kazafana (Ozanköy)'de doğdu.Ailesi küçük toprak sahibi olan insanlardı. Annesinin adı Emete (Otçuoğlu) Hasan, babasının adı ise Mustafa Hasan'dı.
Osman Türkay,Ozanköy İlkokulu’nu 1939, Lefkoşa Türk Erkek Lisesi Orta kısmını 1942, Girne'de bulunan İngiliz Yüksek Okulu’nu (English High School) 1946 yılında bitirerek mezun oldu.
Osman Türkay 1947 ile 1951 yılları arasında yerel Hürsöz gazetesinde çalıştı 1951 yılının Temmuz ayında Türkiye’ye gider. Türkiye’de bulunduğu dönemde modern ve klasik Türk Edebiyatında eğitim almış Farabi, Fuzuli, Yunus Emre ve Mevlana Celaleddin-i Rumi gibi muhteşem metafizikçileri de inceledi. Türk şairler ile tanıştı.
Türk yazınını, kültürünü, sosyal ve siyasi olaylarını yaşadı ve etkilendi. Türkiye’de gelişen hızlı değişimleri ve devrimleri yaşadı. Hem Kıbrıs'taki Türk gazetelerine hem de Türkiye'deki gazetelere yazılar yazmaya devam etti. Türkay artık Kıbrıs'ta küçük bir toplumun insanı değildi. Kendisi artık büyük bir ulusun üyesiydi.Türkay kendisini, tarihi zengin ve geleceği ümit verici bir ulusun insanı olarak görüyordu, o artık Avrupa'yı Asya'ya bağlayan bir ulusun insanıydı.
Daha sonra Osman Türkay Adana’dan ayrılır, Doğu Türkiye’ye Erzurum’a ve oradan 1953 yılının sonbaharında Londra'ya gidip "School of Modern Languages" okuluna öğrenci olarak kayıt yaptırdı. Modern Diller Okulundan Gazetecilik Bölümünü 1955 yılında bitirdi. Ekonomik Bilimler Okulu Felsefe Bölümü’nden de 1958 yılında mezun oldu.
1953 ile 1958 yılları arasında Türkay'ın zihinsel, duygusal ve tinsel gelişimi daha kesindi. Bu dönem boyunca Londra'da bulunan kütüphanelerde inzivaya çekildi ve bu kütüphanelerde Dünya klasiklerini, eski-yeni modern Dünya şiirini, felsefeyi, dramayı inceledi. Londra’da eğitim görmesinin esas amacı yeni kaynaklar aramak, yeni teknikler bulmaktı. Aslında genç bir şair olarak hem yurdunda hem yurtdışında şiirleri “Uzay-Çağı Şiirleri” olarak tarif edilmeye başlanmıştı. Türkay kendisini kozmik bilinçlilik ve mantık konularında geliştirmişti ; birlik- çokluk, evrensellik ve çeşitlilik onun şiirlerinin ideali,amacı olmuştu. Artık o Uzay-Çağı mistiği olarak anılmaya başlamıştı.
1958’in sonbaharında, genç ve iyi eğitilmiş bir adam olarak Türkay Kıbrıs’a dönüş yaptı. Kıbrıs’a geliş sebebi Türk gezetesi olan Bozkurt’un Siyasi ve Kültür-Sanat bölümlerini yönetmekti. Londra’da eğitim gördüğü dönemlerde Bozkurt gazetesine Dünya şiirinden çeviriler yaparak yolluyordu ama artık o günlük siyasi yazılarıyla da Bozkurt gazetesinde yazılar yazmaktaydı. Ayrıca 1959 yılında iki yetenekli, Kıbrıslı Türk yazar-şair Fuat Veziroğlu ve Kutlu Adalı ile birlikte kurmuş oldukları “Beşparmak” ve “Uyarı” yazın dergilerini çıkarır. Ayrıca o dönemde “Gençlik” dergisinde de yazıları ve şiirleri yayımlanır. İlk kitabı olan “7 Telli”’yi 1959 yılının Haziran ayında 3500 adet olarak basıp,yayımlar. Kıbrıs’ta ilk defa bir kitap bu kadar büyük bir sayıda basılmıştı. Bu kitap hem Türkiye’de hem de yurtdışında “İlk Uzay-Çağı Şiir ”kitabı olarak alkışlanır ve beğeni toplar. Kitabın içindeki uzun şiiri “Şengül’ün Dünyası veya Atomium” eleştirmenlerce en çok sevilen şiirlerdendir. Bu şiir “Alice Harikalar Diyarında” olan genç bir kişinin nükleer çağa geçişini ve evrende bir gezegenden başka bir gezegene yolculuk yapmasını, gezegenlerde sonsuz bir barış ve huzur yakaladığını anlatıyor ve bu anlatımı füturist (gelecekçi) bir sanatçı kimliği ile karşımıza çıkıyor, onun temel amacı kırk-elli yıl sonraya gitmek, ileriye geriye yönelerek çağımızın entellektüel bir çözümünü yapmaktır. Türkay bu şiiriyle gelecek insan ile gelecek makine çağının bir çözümünü yapmakla kalmayıp, maddileşen bir evrende kişisel duygu ile heyecanları epik bir açıklamasını yapmaktadır.
Bu arada Türkiye’de bulunan önemli gazetelere edebiyat yazıları ile katkıda bulundu. İstanbul’un o dönemki önemli yazın dergisi Yeditepe’deki ilk yazısı Japon şiirini inceleyen uzun bir yazıydı.
Türkay 1961’in sonlarına doğru Kıbrıs’tan ayrılıp Londra’ya döndü. Osman Türkay burada 1961-62 yılları arasında “Kıbrıs Türk Sesi”Gazetesini yayımlar. Bozkurt gazetesinde çıkan en son makalesi ise “Barış Sadece Bir Düştür” başlıklı yazısıdır. Siyasetin dışında kalmaya kararlıydı ve düzenli olarak Türkiye’nin aylık dergileri ve gazeteleri olan Varlık,Varlık Yıllığı, Cep Dergisi, Türk Dili, Yeditepe, Yelken, Denge ve Sesimiz’e edebiyat yazılarıyla katkıda bulunmaktaydı. Kıbrıs Türk Sesi gazetesi kapandıktan sonra İngiltere’de çıkan Vatan gazetesinin baş yazarı ve yayım müdürü olur.Bu arada 2 Aralık 1968 yılında Kıbrıs’taki Savaş gazetesinde “Düşünceler” ve “Londra’dan Yankılar” başlıklı köşelerde yazılar yazar. İngiltere’de olan Kıbrıs Türk Birliğinin genel sekreter görevine 1971’de getirilir. Bu görevde iken 1974 yılında Kıbrıs Türk Birliği Yayımcılığını kurdu; ayrıca Toplumun Sesi Gazetesinin yayım yönetmeni olur ve o zamandan itibaren ölümüne kadar bu görevde bulunur. Ayrıca, Orta Doğunun aylık şiir dergisi Poet (Hindistan)’ın yayın müdürlüğünü yaptı. 1972-1980 yılları arasında Ankara Haber Ajansına bağlı Pan News Internatinal’ın Londra Yayın Müdürlüğünü yaptı. Ankara’nın Pan Ajansı tarafından baskıya çıkarılan haftalık haber dergisi olan Middle East Review’ın ilk baskısını yayımladı. 1979 yıllından ölümüne dek P.O.E.T Şiir Dergisinin Orta Doğu Editörlüğünü yapar.1990 yıllarda Yenigün gazetesinde “Düşünceler” başlığı altında siyasi yazılar yazdı.
Osman Türkay 2000 yılında yaşlılıktan dolayı hastalanır ve 30 Ekim 2000 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile 14 Kasım 2000 yılında devlet tarafından İngiltere’den Kıbrıs’a getirilir.Bu getiriliş sırasında bir çok duyarlı aydınımız Osman Türkay’ın ülkesine getirilmesi için büyük bir çaba gösterirler. Özellikle Kıbrıs Gazetesindeki köşesinde yazmış olduğu duyarlı yazılarla kamuoyu oluşturan dostu Ahmet Tolgay’ın bu getirilişte çok büyük bir rolü vardır. Türkay adaya getirildikten sonra ölümüne kadar Girne Akçiçek Hastahanesi’nde özel bir odada bakılır. Şair, 22 Ocak 2001 sabah saat 07.00’de vefat eder. Osman Türkay’ın yaşama gözlerini yummadan önceki söylediği son sözü ise şudur: “Yine Geleceğim”.
Şair, 25 Ocak 2001 Perşembe günü saat 12.00’de Ozanköy Camii’nde kılınan öğle namazından sonra, doğup büyüdüğü Ozanköy’de (Bilineceği gibi Ozanköy’ün eski adı Kazafana idi.Türkay bu köyde doğup büyüdüğü için ve dünyaca ünlü bir ozan olduğu için köyün adı Ozanköy olarak değişir) devlet töreni ile toprağa verilir.
OSMAN TÜRKAY'IN KİTAPLARI
1-Yedi Telli,Beşparmak Yayınları,Lefkoşa,Kıbrıs,1959.
2-Uyurgezer,Yeditepe Yayınları,İstanbul,Türkiye,1969.
3-Beethoven'de Aydınlığa Uyanmak,Yeditepe Yayınları, İstanbul 1970.
4-Evrenin Düşünce Gezgin,Yeditepe Yayınları,İstanbul,1972.
5-Kıyamet Günü Gözlemcileri,Yeditepe Yayınları,İstanbul, 1975.
6-Beethoven and Other Poems(English Version),Hub Publications Ltd.Athenneum Books,London,1978.
7-Poetry Türkay,A Special Issue of Poet,India, Madras,May 1982.
8-Variations,Poets Press,India,1986.
9-Symphonies for the World.,Oxford University Press, Printing House, Oxford 1989.
10-Seçme Şiirler, T C. Kültür Bakanlığı,Ankara, Türkiye,1990.
11-Edebiyat,Eleştiri ve Dil Üstüne Düşünceler,K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları,1993.
12-Poetry Türkay and Epitaphs for a Dying World, A special issue of the magazine International Poets, Madras,India,1995.
13-Ölümsüzlük Acısı(Oyun), K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları,1998.
14-Piramit Üçlüsü(Oyun), K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları,1998.
15-Roaming About Universe,The Pentland Press,Usa,1998.
16-Cosmorama,The Pentland Press,Usa,1999.
