Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Türk Maarif Koleji Tarih Kulübü tarafından düzenlenen “4’üncü Kıbrıs Sorununun Dünü, Bugünü ve Yarını Konferansı”nda konuşma yaptı.
Akıncı, en büyük temennisinin, bu başlıkta konuşan son Cumhurbaşkanı olması ve bundan sonra Kıbrıs sorununun çözümüyle gelecek fırsatların tartışılacağı konferansların yer alması olduğunu söyledi.
1963’te Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bozulmasından sonra çözüm arayışlarının 1968’de başladığını, ancak Birleşmiş Milletlerin 186 numaralı kararında Kıbrıs Rum Tarafının tek yasal hükümet olarak yer aldığını, bunun bu güne kadar haksız bir şekilde geçerliliğini koruduğunu kaydeden Akıncı, süreç içerisinde bir çözüme yaklaşıldığı zamanlar olsa da Kıbrıs Rum tarafının tutumuyla bir çözüme ulaşılamadığını anlattı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterlerinin isimleriyle anılan pek çok metinler ve haritalar üretildiğini anımsatan Akıncı, 1993’te sunulan bir önerinin Kapalı Maraş ile ara bölgede bulunan Lefkoşa Havalimanın açılması hakkında olduğunu ancak Kıbrıs Rum tarafının tutumu yüzünden ne Maraş ne de Havalimanının açılabildiğini ifade etti.
Kıbrıs Rum Yönetimi lideri ile 2 Nisan’da sosyal içerikli bir buluşma gerçekleştireceklerine işaret eden Akıncı, “buluşabiliriz, konuşabiliriz, özellikle güven arttırıcı konuları konuşmamız lazım, bu gidiş gidiş değil bunları düzeltmemiz lazım” dedi.
Akıncı, Kıbrıs Rum Meclisinde Enosis Plebisininin anılması kararının bertaraf edilmesi üzerine müzakerelere yeniden başlanabileceği söylemini tekrarladı.
Türkiye’de 16 Nisan’da yer alacak referandum nedeniyle Kıbrıs Türk tarafının görüşmeleri geciktirdiği yöndeki iddiaların da yanlış olduğunu kaydeden Akıncı, müzakerelerle Türkiye’deki referandumun alakası olmadığını, gecikmenin nedeninin Enosis’le ilgili karar olduğunu söyledi.
11 Şubat 2014’de zamanın Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum liderlerin üzerinde mutabakata vardığı çerçeve anlaşması çerçevesinde müzakerelerin yürütüldüğünü kaydeden Akıncı, iki kurucu devletten oluşan, federal konuların ele alınacağı merkezi bir hükümetin bulunduğu, iki yıl Kıbrıs Rum bir yıl Kıbrıslı Türkün başkanlığını içeren dönüşümlü başkanlık sisteminin yer aldığı, Kıbrıslı Rumun başkanlık döneminde Dışişleri Bakanlığının Kıbrıslı Türk olacağı, güvenlik ve savunma konularında iki başkanın birlikte karar vereceği, bir Türk bakanın onayı olmadan Bakanlar Kurulundan hiçbir kararın geçmeyeceği , sayıca eşit olunan üst meclisten geçmeden, alt meclisten geçen herhangi bir düzenlemenin uygulanamayacağı, yargıda tam sayısal eşitliğin olacağı bir anlaşma üzerinde çalıştıklarını kaydetti.
“İKİ TAMAMEN BAĞIMSIZ DEVLETİ KABUL ETTİREMEDİK”
Kıbrıs Türk, Kıbrıs Rum tarafları, Türkiye, Yunanistan, BM ve AB’nin kabul edebileceği “Tek anlaşma çerçevesi” iki kesimli iki toplumlu federal bir yapı olduğundan, federal bir çözüm için uğraş verdiğini kaydeden Akıncı, “Üniter devlet, çoğunluğun azınlığı yönetmesi, iki eşit kurucu devletin olmaması bizim kabul edebileceğimiz bir şey değil, bu tüm Kıbrısı Rumlar idare edecek demektir. İki tamamen bağımsız devlet, bunu dünyaya kabul ettiremedik, kabul edilse birleşmeye gerek yok, federasyona gerek yok, ama bugüne kadar böyle bir şey olmadı, olacağı yönde de bir işaret olmadı” dedi.
GENÇLİĞİN GELECEK BELİRSİZLİĞİNDEN KURTULMASI…
En önemli konunun “gençlerin geleceğinin belirsizlikten kurtulması” olduğunu ifade eden Akıncı, 1963’ten sonra Rum gençlerin elde ettiği haklara bakıldığı zaman gençlere yapılan haksızlıkların göze çarptığını vurguladı.
Kıbrıs Rum Yönetiminin, üyesi olduğu için AB’den milyonlarca Euro aldığını, adanın tek tanınmış yönetimi olmanın avantajlarını kullandığını kaydeden Akıncı, bunun sona ermesi gerektiğini söyledi.
Adanın açıklarında bulunan doğal gazın da kullanılmasının en akıllı yolunun Türkiye üzerinden sevk edilmesi olduğunu, adadaki çözümün bölgedeki ilişkilere faydası olacağını kaydeden Akıncı, Türk ve Yunan iş insanlarının da Kıbrıs’ta çözüme destek için çağrıda bulunduğuna işaret etti.
“NİSAN MAYIS KARAR AYI”
Federal bir çözüme, pek çok kez denenmesine rağmen ulaşılmamasına rağmen bu dönemde ulaşılabileceğine neden inandığı sorusuna yönelik Akıncı, bazı önemli konuları Kıbrıs Rum tarafının içerisine sindirebildiği takdirde çözüm bulunabileceğini, bunlardan birisinin de Kıbrıslı Rumların Kıbrıslı Türkleri azınlık görmemesi, güvenlik için asgari koşulları kabul etmesi gerektiğini belirtti.
Müzakerelerin sürüncemede bırakılamayacağını kaydeden Akıncı, “Önümüzdeki birkaç ay içerisinde kararlarını verecekler, Nisan ve Mayıs ayı karar ayıdır, gerçeklerle yüzleşme ayıdır” dedi.
“ASLA GARANTİLER SIFIRLANMADAN ANLAŞMA OLMAZ SÖYLEMLERİ BIRAKILMALI”
Güvenlikle ilgili bir soruya karşılık, Türkiye’nin etkin güvencesinin de içerisinde yer alacağı bir formül aradıklarını kaydeden Akıncı, Rumların “asla garantiler sıfırlanmadan anlaşma olmaz” şeklindeki toptancı söylemlerini bir kenara bırakması gerektiğini söyledi.
“YER VE İŞ İMKANI SUNULMADAN KİMSE YERİNDEN OLMAYACAK”
Toprak ve mülkiyetle ilgili olarak ise Akıncı, mülkiyetin büyük oranda tazminatlarla çözüleceğini, yer değiştirme durumunda kalacak insanların, kendisine yaşayabileceği bir yer ve iş imkanı sağlanmadıktan sonra bir tek kişinin yerinden edilmeyeceğini söyledi.
Akıncı, “Rum tarafından beklentimiz bu adil ve gerçekçi davranışı sergilemesidir” dedi.
MARAŞ VE HAVALİMANI
Kapalı Maraş konusunda ise Akıncı, Maraş ve Ercan’ın da uluslararası uçuşlara açılması yönünde önerilerde bulunduğunu, ancak Maraşla ilgili Derviş Eroğlu’nun Cumhurbaşkanlığı döneminde ABD Başkan Yardımcısı Biden’in de girişim yaptığını, Rum tarafının bu öneriyi ret etmesi üzerine kapsamlı bir çözüm olmadan Maraş’ın açılamayacağının ve bunun kapsamlı bir çözümün parçası haline geldiğinin anlaşıldığını ifade etti.
Akıncı, “(Maraş’ın)Bu şekilde kalmasının kimseye faydası yoktur. Bir an önce açılsa bundan her iki taraf da yararlanacaktır” dedi.
