Doğal güzelliklerinin yanı sıra iklimiyle de fark yaratan Lefke bölgesi, CMC Madenleri’nden kalan kötü miras yüzünden tehlike saçıyor.
Lefke Gemikonağı’nda 1. Dünya savaşında kurulan ve 1975 yılına dek aralıksız çalışan, 1975 yılında atıklarını ortada bırakıp kaçan şirket, bölgede çevre felaketinin yaşanmasına neden olmaya devam ediyor.
Lefke ve Çevre Köyleri Dayanışma ve Kalkındırma Derneği (LEKAD) Başkanı Hakan Oran, CMC alanlarının kontrolü konusunda sorumlu makamları somut önlemler almaya davet etti.
Oran yaptığı yazılı açıklamada, aksi takdirde Anayasa’ya göre halkın sağlığını korumakla yükümlü olanlara karşı dava açma hakkı dahil, tüm hakları kullanacaklarını kaydetti.
Ülkenin kanayan yarası CMC kirliliğinin hala olduğu yerde durduğunu ifade eden Oran, ülkede artan kanser vakalarına rağmen CMC’nin temizlenmesi yolunda herhangi somut bir gelişme ve proje ortaya konulmadığını söyledi.
“KİRLİ ALANLARDAN ÇIKAN ÜRÜNLER TÜM ADAYA DAĞITILIYOR”
Özelde Lefke halkı, genelde de KKTC halkının yıllardır bu kirlilikle yaşatılmaya devam edildiğini ve CMC kirliliğinin geleceğe iktidarların kötü bir mirası olarak ertelendiğini söyleyen Oran, CMC kirliliğinin yalnızca Lefke bölgesinin değil, Lefkoşa’nın ,Gazimağusa’nın ,Girne’nin de sorunu olduğunu, çünkü bu kirlilikle saflığı kaybolmuş alanlarda üretim yapılmaya devam edildiğini ve ürünlerin tüm adaya dağıtıldığını kaydetti.
Bölgede bulunan su motorları ile diğer bölgelere su pompalandığını ifade eden Oran, hayvancılık alanlarının ilçede içiçe geçtiğini, bu alanlarda üretilen süt yoğurt gibi ürünlerin de vatandaş tarafından tüketildiğini söyledi.
“HALEN HAYVANCILIK VE TARIM ALANLARI AÇILIP ÜRETİM YAPILIYOR …TEHLİKE ÇOK BÜYÜK”
Bilim adamlarının ısrarla yalnız bu kirliliğin bulunduğu alan içerisinde değil, çevresinde dahi dolaşılmaması, bölge sınırlarına yakın yerlerde tarım yapılmaması uyarılarına rağmen bugün hala CMC kirliliğinin bulunduğu bu alanlarda hayvancılık ve tarım alanları açıldığı ve üretim yapıldığını vurgulayan Oran, tehlikenin çok büyük olduğunu vurguladı.
CMC’NİN TARİHİ
Lefke’de bakır madeni macerası yaklaşık 3 bin yıldır devam ediyor. Bu yüzden Kıbrıs kendi adını Latince bakır anlamına gelen ‘Cuprium’ dan dan almıştır. Cuprium zamanla Cyprus olmuştur. Lefke’nin asıl kirlilik yaratan bakır macerası 1913 yılında başlar, adaya Charles Godfey Gunter isimli bir araştırmacı Lefke Fugasa dağlarında araştırma yapar ve burada bakır bulur. Üç yıl sonra Amerikalılar burada CMC şirketini kurar. İlk yıllarda Fugasa’da (Skouryotissa) bulunan madeni el gücü ile çıkartılıp cevher olarak Yeşilyurt’ta bulunan limandan ihraç edilmeye başlar. 1920 yıllarında sonra Gemikonağı’nda işletme tesisleri kurulur ve Fugasadan çıkan maden trenlerle bu tesislere getirilerek burada ham bakır elde edilirdi. İşçi sayısı 1937 yılında 5 bin 700’e kadar çıkar.
