Yılbaşı sepeti boş kaldı

Türkiye’de bir yılda yüzde 102.5 artan gıda enflasyonu, vatandaşın yılbaşı eğlencesini de vurdu.
Eğlence mekânlarında yeme içmenin faturası bir yılda yüzde 100’e varan oranda zamlanırken, maliyeti bin-15 bin lira arasında değişiyor. Marketlerde satışa çıkan yılbaşı paketleri yüzde 117 artarken evde ortalama bir yılbaşı sofrası hazırlamanın maliyeti ise 2 bin 500 TL’yi buluyor. 
Ekonomik krizin pençesinde geçen bir yılın ardından vatandaş yeni yıla da geçim derdiyle giriyor.
Avansas tarafından yapılan bir araştırmaya göre bu yıl 10 çalışandan 8’i yılbaşını evde geçirecek. Çünkü enflasyon nedeniyle alım gücü düşen vatandaşın kutlama yapacak ekonomik gücü kalmadı.
Cumhuriyet Gazetesi’nden Ali Can Polat ve Neda Yusufi’nin haberine göre, sepetlerin hem fiyatı arttı ve hem de içeriği azaldı. Alkollü ürünlerin kampanyalara dahil olması yasaklandığı için bu paketlerde alkol bulunmuyor. Ancak geçen yıl 99 liraya satılan orta boy paket bu yıl yüzde 117 zamla 215 liraya çıkmış durumda. 
Yine aynı şekilde 154 liraya satılan orta boy sepet ise yüzde 111 zamla 325 liraya satılıyor. Fiyatı artan sepetin içeriği de maliyeti düşürmek için ucuz markalardan oluşuyor.
EVDE EĞLENCE DE ZOR
Evde sofra kurmanın toplam maliyeti ise yüzde 150’nin üstünde zamlandı. Geçen yıl 88 lira olan 1 kg olan Antep fıstığı bu yıl, yüzde 178 zamla 241 liraya çıktı. Geçen yıl 145 liraya satılan 70’lik rakı bu yıl yüzde 175 zamla 400 liradan satışa sunuluyor. Yine aynı şekilde 43 liraya satılan 1 kg bütün hindi ise yüzde 130 zamla 99 liraya satılıyor. Mezeler de dahil edildiğinde 4 kişi için alkollü bir masanın maliyeti, en ucuz ürünlerle bile, 2 bin 500 lirayı geçiyor. 
MEKÂNLAR ULAŞILMAZ
Mekanlarda eğlencede ise fiyatlar yüzde 80’e varan oranlarda arttı. Kadıköy’de geçen yıl yılbaşı akşamı için fix menüsü 650 lira olan bir şarap evi bu yıl aynı menü için 1250 TL talep ediyor. Çiçek Pasajı’nda ise 420 lira olan benzer bir fix menü bu yıl 800 liradan satılıyor. Bu fiyatlar lüks kategoriye geçtiğinde ise 4 bin 750 liradan başlayıp 10 bin liranın üzerine kadar çıkıyor. En ucuz mekânda 4 kişinin yılbaşı eğlencesi yol masrafları hariç 3 bin 200 lira tutuyor. Bu da asgari ücretin yüzde 58’ine tekabül ediyor.
'LÜKSTE SORUN YOK'
Eğlence mekânlarında fiyatların yüzde 50 ile 80 arasında arttığını belirten Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı Kaya Demirer, “Evde geçiren insanları anlıyoruz, fiyatlar gerçekten yüksek. Ama mekânların maliyetleri de malum. Genelde işletmecilerimiz yılbaşında fiyat endişesi olmasın diye fix menü yapıyor. Misafirler için de uygun oluyor” diyor.
İTO Restoran ve Yiyecek İçecek Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Ebru Koralı ise şunları söylüyor:
 “Fiyatlar maalesef çok arttı. Kasım ve aralıkta tüm restoranlarda işler düştü, paket servis de azaldı. Yılbaşı için de talep azaldı. Lüks işletmelerde sorun yok ama sabit gelirli ve beyaz yakalılar kutlama talebini kıstı. Eskiden yılbaşında sınırsız içki gibi seçenekler olurdu menülerde maalesef restoranlar bu cömertliği gösteremiyorlar artık.”
'EĞLENCEYİ UNUTTUK, KOMBİ AÇAMIYORUZ'
Vatandaşlar evlerde toplanmanın bile imkânsız hale geldiğini belirtiyorlar. Murat Timur, “Her şeyin fiyatı geçen yıla göre yüzde 300-400 artmış gibi hissediyoruz. Evde bir tavuk yapıp kuruyemiş almak bile imkânsız. Mekânlarda zaten kişi başı 1000 TL’yi gözden çıkarmanız lazım. Yılbaşı gecesi yatıp uyuyacağız” diyor. Geçen yıl pandemi sebebiyle evden çıkamadığını söyleyen Ezgi G. ise “Bu sene de fiyatlardan dolayı evdeyim. İnsanlarla buluşamayınca da kutlamanın bir anlamı kalmıyor” diye konuşuyor.
Dila A. ise şunları söylüyor: “İnsanların çıkıp eğlenmesi gereken bir günde eve tıkılmak zorunda olmaları çok kötü. Bunu hak etmiyoruz. Evde kombi açmıyoruz fatura gelmesin diye. Eğlenceye ayıracak bütçemiz de psikolojimiz de yok.”
Yılbaşı öncesi vatandaşlara uyarılarda bulunan TESK Başkanı Bendevi Palandöken, “Enflasyonla artan fiyatlar merdiven altı fırsatçılarına yaradı. Vatandaşın uygun fiyatlı ürünlere yönelmesi sahte, hileli ve kalitesiz ürünleri artırdı. Vatandaşı esnaftan alışveriş yapmaya davet ediyorum” dedi.
4 KİŞİDEN 3’Ü KİMSEYE HEDİYE ALMAYI PLANLAMIYOR
Milliyet’te yer alan habere göre ise toplumun yarıya yakın kısmı “eskiden yeni bir yıl başlarken heyecanlanırdım ancak bu sefer hiçbir heyecan duymuyorum” düşüncesinde. Heyecanımı eskisi gibi koruyorum diyenlerin oranı sadece yüzde 17.
Özetle, yeni yıla dair içinde bir heyecan taşıyanların oranı yüzde 60’tan yüzde 17’ye gerilemiş halde. Hal böyle iken yılbaşı gecesi kutlama yapmayı düşünenlerin oranının da üçte birine düşmesine şaşırmamak gerek.
EKONOMİK DURUM YILBAŞI HEDİYELERİNİ DE VURUYOR
Bu yılbaşında sevdiklerine hediye alacakların oranı ancak yüzde 12. Dört kişiden üçü kimseye bir hediye almayı planlamıyor, öte yandan hediye almayacak olan bu grupta her on kişiden dördü eskiden sevdiklerine yılbaşı hediyesi aldığını söylüyor.