Yaklaşık üç buçuk yıldır şiddetli bir şekilde devam eden koronavirüs salgını, birçoğumuzun psikolojisini yerle bir etti. Hastalıklardan korkmaya, yeni virüs haberlerine de endişeyle yaklaşmaya başladık. Henüz bu salgını tam anlamıyla atlatamamışken bir de üzerine farklı salgın hastalıkların ekleniyor oluşu hem zihinsel hem de fiziksel sağlığımızı olumsuz etkiliyor. Son günlerde adını sık sık duyduğumuz norovirüsü sizler için araştırdık. Norovirüs nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?  

Norovirüs nedir?

Kimileri tarafından mide gribi olarak adlandırılan norovirüs, mide ve bağırsakların iltihaplanmasına yol açar. Bu da kusma ve ishal gibi problemlere davetiye çıkarır. Norovirüs, yetişkinlerde ve çocuklarda görülen ishallerin büyük bir kısmından sorumludur. Ek olarak belirli bir mevsimi yoktur, yani tüm yıl boyunca norovirüs vakaları gözlemlenebilir.

Belirtileri nelerdir?

Virüsün kuluçka süresi 18-72 saattir. Hastaların birçoğunda bulantıya ek olarak ani karın ağrıları görülür. Ardından kusma ve ishal eklenir. Hastaların yarısında hafif dereceli ateş gözlemlenebilir. Sıklıkla karın ve kas ağrısı, baş ağrısı, keyifsizlik ve halsizlik ortaya çıkar. Klinik belirtiler 24-72 saat devam eder. Birçok vakada norovirüs kendi kendini sınırlar ve hastaneye yatmayı gerektirecek ciddi bir dehidrasyon yaşanmaz. Bazı kişiler, norovirüs enfeksiyonu geçirmekte olmalarına rağmen hiçbir belirti veya semptom göstermeyebilir. Ancak enfeksiyon yine de bulaşıcıdır ve enfekte kişiler, virüsü başkalarına bulaştırabilirler.

Norovirüs nasıl bulaşır?

Bulaş, ağız ya da dışkı yoluyla gerçekleşir. Kamplarda, yuvalarda, hastanelerde, okullarda, restoranlarda ya da gemilerde görüldüğü takdirde tüm grubu etkileyebilir. Norovirüs salgınları genellikle, kişiden kişiye temas (%35), kontamine su (içme suyu, havuz suları, göl suları, buz küpleri) ve gıda (midye, istiridye gibi kabuklu deniz hayvanları, salatalar, dondurma, soğuk yiyecekler, sandviç, taze sebze ve meyveler) ile ortaya çıkmaktadır. Virüsün ısıya ve klorlanmaya dayanıklı olması yayılmasını kolaylaştırmaktadır.

Kimler riskli gruptadır?

Hamile ve emziren kişilerin hasta olması durumunda derhal bir hekime başvurmaları önerilir. Ek olarak zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip kişiler de yüksek risk grubundadır. Örneğin HIV enfeksiyonu olan kişiler ya da organ nakli geçirmiş kişiler, norovirüse yakalandığını düşünüyorsa mutlaka bir uzmana danışmalıdır.

Tanı nasıl konur, tedavi yöntemleri nelerdir?

Kesin tanı mikrobiyolojik incelemenin ardından konur. Vakaların dışkılarında ve kusmuklarında fazla miktarda norovirüs bulunduğu için tanı koymak son derece kolaydır. Norovirüs tedavisi için spesifik bir yöntem mevcut değildir. Bunun yerine dehidrasyonu önlemek ve semptomları kontrol altına almak hedeflenir. Hastalar bol sıvı tüketmeleri durumunda kendilerinden iyileşeceklerdir.

Norovirüsten korunmak için yapmanız gerekenler  

Oldukça kolay bulaşan norovirüsten korunmak ne yazık ki zordur. Kişilerin su ve gıdaların kontamine olmasını engelleyecek önlemler almaları önerilir. Temizliğinden emin olunmayan sular içilmemeli, yiyecekler bol suda yıkanmalıdır. Ek olarak seyahat esnasında kirlenmiş yüzeylere dokunmaktan kaçınılmalıdır. Her bulaşıcı hastalıkta olduğu gibi elleri düzenli olarak yıkamak da hastalıktan korunmada kilit rol oynamaktadır. Norovirüslerin değişik antijenik tipleri olması ve bağışıklığın uzun sürmemesi nedeni ile henüz geliştirilmiş bir aşısı yoktur.