Değerli okurlar,
Uzun zamandan beridir gündemi meşgûl eden COVID-19 pandemisi farklı konulara eğilmemiz açısından önemli bir engel oldu. Elbette çok ölümcül olduğundan mühim bir konu olmasına rağmen diğer hastalıkların ve kafamızdaki soruların ertelenmesine neden oldu. Bugün sizlerle artık içine girdiğimiz yaz aylarında kalp damar ve varis rahatsızlığı olanların dikkat etmesi gereken konular üzerinde, çok genel de olsa, bilgiler aktarmaya çalışacağım.
Ülkemizde yaz ayları gerçekten çok sıcak aylardır. Özellikle yaşı ileri olan kalp hastalarında su içme alışkanlıkları yeterli değilse ve ortamlar iklimlendirilmemişse su kayıpları kaçınılmaz olmaktadır. Ayrıca kalp hastalıkları nedeniyle bilhassa idrar söktürücü kullanılıyorsa bu hastalarımızda sıvı kayıpları terlemenin de artması nedeniyle kış aylarına kıyasla daha fazla meydana gelebilecektir. Vücudumuzda damarlarda dolaşan toplm sıvı miktarı kan basıncımızın en önemli bileşenlerinden bir tanesidir. Eğer sıvı kaybımız fazlaysa ani tansiyon düşmeleri, dengesizlik, ya da kan basıncının düşük seyretmesi ve buna bağlı halsizlik tablolarını yaşamamız son derece doğal olacaktır. Özellikle çok sıcak ortamlarda damarlarımızda da bir miktar genişleme ve buna bağlı kan basıncında biraz düşme söz konusu olabilecektir. Bu nedenle özellikle idrar söktürücü içeren kalp ve tansiyon ilacı kullanan hastalarımızın bilhassa yaz aylarında yeterli miktarda sıvı tükettiklerinden emin olmaları ve/veya idrar söktürücü ilaçlarını (durumları uygun olması halinde) kendilerini takip eden doktorlarının kontrolünde en azından yaz ayları için kesmeleri doğru bir uygulama olacaktır. Lütfen ilaç kesme kısmının bir gereklilik olduğu sonucuna varmayınız çünkü her hastanın durumu özeldir ve ancak hekimkontrolü ile bu uygulamaya karar verilmelidir.
Bana gelen sorulardan bir tanesi de özellikle kalp hastalarının deniz/havuz gibi yaz aktivitelerinden uzak mı durmaları gerektiği sorusudur. Aslında biz hekimlerin görevi hastaların yaşamak adına yapabilecekleri her şeyde onlara yardımcı olmaya çalışmaktır ve onları kısıtlamalardan olabildiğince uzak tutmaktır. Sıcak aylarda deniz/havuz keyfi yapmak kalp ve damar problemi, kan basıncı problemi olan insanların da en doğal hakkıdır. Bunu yaparken hekimlerinin ilaçları ile ilgili tavsiyelerini almaları çok önemlidir. Bazı küçük detayları göz önüne almak onların bu zevklerini yaşarken sağlıklarını da daha az riske atması anlamını taşıyacaktır. Bu detaylar konusuna yazının son kısmında yer vereceğim.
Bazı hastalarımız atar damar rahatsızlıkları ve/veya kalp rahatsızlıkları nedeniyle ciddi kan sulandırıcı ilaçlar da kullanmaktadırlar. Kanda pıhtılaşmaya bağlı olabilecek damar ve kalp sorunlarına karşı verilen bu ilaçlar hastalarda özellikle ileri yaştaki hastalarda kanamaya eğilimi artırmaktadır. Özellikle burun bölgesinde kılcal damarlarda olabilecek genişlemelerde eğer bir yatkınlık varsa burun kanamaları görülebilir. Bu burun kanamalarının kontrolü kan sulandırıcı ilacın etkisiyle bazen zor olabilmektedir. O nedenle yaşlı ve kan basıncı yüksek olan ve kan sulandırıcı alan hastalarımızın da ortama ve sıcaklıklara dikkat etmeleri yaz ayları boyunca menfaatlerine olacaktır.
Bir diğer damar hastalığı grubu hastalarımız ise venöz yetmezlik ya da varis hastaları grubudur. Özellikle sıcak ayların başlamasıyla ciddi venöz yetmezliği olan hastalarımızın bacaklarında bilhassa akşama doğru çok rahatsız edici bacak ağrıları, şişme ve bazen yanma yakınmaları artmaktadır. Toplar damarlar dış ortam sıcaklıklarından atar damarlara göre daha fazla etkilenmektedir ve varis hastalarında yakınmalar ortam ısısının artması ile hızla ortaya çıkmaktadır. Varis ne yazık ki tıp camiasının tam olarak neye bağlı olduğunu bilmediği hastalıklardan bir tanesidir ancak varisi neyin hızlandırdığını (artırdığını) biliyoruz. Bu nedenle hastalarımıza bazı ilaç ve varis çorabı yanında sıcak ile ilgili tavsiyelerimiz mutlaka olmaktadır.
Değerli okurlar, hekimler her zaman başınıza gelebilecek en kötü şeyleri de düşünüp önlemleri ona göre sizlere tavsiye etmektedirler aksi halde işlerini tam yapmış olmazlar ancak bu mutlaka her kötü şey sizin başınıza gelecek anlamı taşımaz. Diğer taraftan bunlardan biri ile karşılaştığınız zaman da "Ah keşke doktorun tavsiyesini dinleseydik" demek biraz geç olmaktadır o nedenle yukarıda anlattığım hastalık grubunda olanlar ya da bu gruplara giren hastaları olanlar yaz aylarında şunlara dikkat ederlerse iyi olacaktır:
1. Bilhassa idrar söktürücü ve kan sulandırıcı kullanan ileri yaş ve kan basıncı düşüklüğü olan hastaların sıcak saatlerde dışarıya çıkmaktan kaçınmaları önemlidir.
2. Aynı tavsiye bacaklardaki ağrıların artmasına neden olacağından varis hastaları için de geçerlidir.
3. Kalp ve atar damar hastalığı olan ve ileri yaşta olan hastaların her zaman ama özellikle yaz ayları boyunca yeterli miktarda sıvı alımına dikkat etmeleri gerekmektedir. Sıvı derken sadece su anlamında değildir. Bitki çayları, limonata v.b. da dahil alınan her türlü sıvı bu toplam içerisinde yer alacaktır.
4. Yine bu hastalarımızın daha çok sabah erkence saatlerle akşam üzeri saatlerini deniz ve havuz keyifleri için tercih etmeleri önerilmektedir. Bu tavsiye varis hastalarımız için de geçerlidir.
5. Güneş ışınlarının D vitamini üzerindeki olumlu etkilerini de göz önüne alarak ileri yaşlarda daha da ihtiyaç duyduğumuz D vitamini metabolizmamızın düzenli olması adına dik gelmeyen güneş ışınlarından da faydalanmamız yaz aylarında aklımızda olmalıdır.
6. Kalp hastalarının yüzerken bilhassa ayaklarının yere basacağı derinlikte yüzmeleri, yanlarında her zaman bir refakatçi ile olmaları ve derin bölgelere açılmamaları özellikle tavsiye edeceğim bir uygulamadır.
7. Kalp hastalarının ve varis hastalarının kumu kazıp içine yatmak gibi vücut ısısını artıracak uygulamalardan şiddetle kaçınmaları gerekmektedir.
8. Özellikle hipertansiyon problemi olan hastaların yaz ayları boyunca kan basıncı kontrollerini daha sık yapmaları ve gerekli olması halinde hekimleri ile irtibata geçip kullandıkları ilaçlarda düzenlemeler yapılmasını sağlamaları öenmlidir.
Panikle daha kötü oluruz, bilgiyle ve uygulamayla güçleniriz.
Hepinize sağlıklı günler dilerim. Güzel bir yaz geçiriniz.
