banner913
banner932
banner1012

29 Ekim 1923 Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk


Metin FAHRİOĞLU

Metin FAHRİOĞLU

Okunma 30 Ekim 2018, 15:19

1914’de başlayan  ve  4 yıl devam eden  I. Dünya Savaşı  sonunda  Osmanlı Devleti ile  birlikte  olduğu   devletlerin   yenilmesi sonucu  Osmanlı Devleti de yenilmiş sayılıyordu…

30 Ekim 1918’de Mondoros Mütarekesi’nin imzalanmasının ardından  daha bir gün    sonra  Adana’ya giderek  Yıldırım Orduları Komutanlığı’nı devralan Mustafa Kemal Paşa: “Savaş müttefikler için  bitmiş olabilir;  ama bizi ilgilendiren  savaş, istikbalimizin savaşı,  ancak şimdi başlıyor” sözleri ile Milli Mücadele’nin  başlangıcına  işaret ediyordu.

Mustafa Kemal Atatürk, İstanbul’un işgal edildiği 13 Kasım 1918’de  Adana’dan sonra  İstanbul’a girişinde güvertesinde   boğazdaki işgalci gemilerine bakarak  “Geldikleri gibi giderler” diyerek  milli mücadele azmini ve kararlılığını Samsun’a çıkmadan  önce yürekten ifade ediyordu…

Türkiye Cumhuriyeti’nin  kuruluşuna giden  yolun  başlangıcında  Türk milletinin  “Kayıtsız Şartsız , Bağımsız Yeni  Bir Türk Devleti” kurmak için   “Ya İstiklal Ya Ölüm”   ilkesi ile başlattığı  Milli Mücadele  vardır..

21-22 Haziran 1919 Amasya Bildirisinde  “Ulusun Yazgısı Yine Ulusun Azim  ve Kararı ile  belirlenecektir” derken ,  23 Temmuz-7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi’nde “Doğu İlleri Vatanın Ayrılmaz Bir Parçası” olduğu vurgulanıyor ve de “Vatan Bir Bütündür, Parçalanamaz, Manda Ve Himaye  Kabul Edilemez” deniliyordu..

O günde  Atatürk, Erzurum Kongresi’nde kendisine “Yoksa Cumhuriyet’e Doğru mu gidiyoruz? Diye  soran  muhatabına “Hala Daha Şüphen Mi Var?” demişti…

4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi’nde de Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar genişletilerek onaylanırken  Kuvayı Milliye’yi  Tek Kuvvet Tanımak Ve Milli İradeyi Hakim Kılmak Esastır” deniliyordu…

27 Aralık 1919’da Ankara’ya ulaşan Mustafa Kemal Paşa bütün yörelerden gelen  halkın temsilcileri 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açarken,  yeni bir Türk devleti kurulurken    bütün dünyaya karşı yayınlamış olduğu  beyanname ile  “Egemenliğin  kayıtsız şartsız Türk  milletine ait olduğunu”  ve “Büyük Millet Meclisi’nin üzerinde hiçbir makam bulunmadığını” ilan ederken   ayni gün Meclis , Mustafa Kemal Paşa’yı Başkan seçerek  onun önderliğinde İstiklal Savaşı başlıyordu...

“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır, o satıh  bütün vatandır” diyen  Mustafa Kemal Atatürk  Milli Mücadelenin  yönetimini ve amacını kafasında  yıllar önce belirlemişti…

O günde; bir yandan Efeler, dadaşlar diğer yandan   Seğmenler bulundukları yörede düşmana karşı koyarken,  öte yandan  düzenli ordularımız tarafından 11 Ocak 1921’de  I. İnönü Zaferi ve 1 Nisan 1921’de  II. İnönü Zaferi , 23 Ağustos-12 Eylül 1921 tarihinde  Sakarya Meydan Muharebesi, 26 Ağustos-30 Ağustos 1922’de Başkomutanlık  Meydan Muharebesi kazanılıyordu..

Milli Mücadele’nin önderi Başkomutan  Gazi Mustafa Kemal Atatürk  , Büyük Taarruz emrinde  “ Ordular  İlk Hedefiniz Akdeniz’dir! İleri” demiş ve  9 Eylül 1922’de  İzmir’e ulaşarak Milli Mücadeleyi zaferle  sonuçlandırmış, Mudanya  Mütarekesi ile Doğu Trakya’yı  teslim almıştır. 24 Temmuz  1923   Lozan Anlaşması ile  Milli Mücadele’nin tüm kazanımları güvence altına  alınırken    13 Ekim 1923’de  Ankara başkent oluyordu.

28 Ekim akşamı  yakın arkadaşlarını  Çankaya’da yemeğe çağıran Gazi  Mustafa Kemal Atatürk onlara,  “Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz” dedi.  29 Ekim 1923 günü Atatürk, milletvekilleriyle  görüştükten sonra İsmet İnönü ile birlikte  taslağı hazırlanan Anayasa  değişikliğinin onaya sunulması ile birlikte   Türkiye Cumhuriyeti oy birliği ilan edildi. Ayni gün Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ilan edilen  Türkiye Cumhuriyeti’nin  ilk Cumhurbaşkanı  seçildi...

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanının  10. yıldönümü kutlamalarında    29 Ekim 1933’de  verdiği  Nutkunda  bugünü,   en büyük bayram olarak nitelemiştir… 

29 Ekim  Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun… Ne Mutlu Türküm Diyene!...

Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.