Vefatının 34.yılında Hikmet Afif Mapolar’ı Anısına Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği Asu’nun Dönüşü romanını yayımladı

Kıbrıs Türk edebiyatının yerelden evrensele ulaşmasını sağlayan ilk modern yazarımız Hikmet Afif Mapolar’dır. Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği, Mapolar’ı vefatının 34. yılında genç kuşaklara yeniden anımsatmak amacıyla bugüne kadar hiç yayımlanmayan “Asu’nun Dönüşü” adlı eserini okurla buluşturuyor.
 
            Usta yazar Mapolar, Asu’nun Dönüşü romanını 1945 yılında yazdı, ancak romanın okurla buluşması 13 Şubat 1986 yılında oldu. Tefrika olarak Kıbrıs Postası gazetesinde okurla buluşturulmaya başlayan eser, 4 Mart 1987 tarihinde son bulur ve 434 sayfalık bu dev roman yayımlanmak için 36 yıl bekler.
 

            Asu’nun Dönüşü romanı,Mapolar’ın en ustalıklı eseridir. 1945 yılında yazdığı bu eser o yılların Kıbrıs’ını; özellikle Girne, Templos, Kazafana, Karmi vb. çevresini bizlere çok iyi bir gözlemle yansıtır. Adeta bizler o devri yaşar gibi oluruz. Hikmet Afif Mapolar, romanını gerçek yaşamdan izler katarak yazmıştır. Dilindeki sadeliği yanı sıra, Kıbrıs ağzına ait sözcüklerin ve deyişlerin de yer alması esere akıcı bir üslup kazandırmıştır. Eser okuyucuyu sıkmayacak ve kolaylıkla anlaşılabilecek özellikte yazılmıştır. Romanda, betimlemelere ve argo sözcüklere çokça yer verilmiştir. Eserin birinci ve ikinci bölümleri, hâkim bakış açısıyla ve üçüncü tekil kişi tarafından bizlere aktarılır. Romanın başkarakterlerinden İlhan Bey’in yazdığı romanda ise, ben anlatıcı tarafından bizlere nakledilir. Son bölümlere doğru tekrar hâkim bakış açısına dönülmüş, Asu, ile ilgili gelişmeler ise üçüncü kişi ağzından verilmiştir.
 
            Bu roman 1950 yıllarının Girne’sinin romanıdır, Hikmet Afif Mapolar, eserin başında şöyle der:
 
            “Girne. Belki aşklar, heyecanlar ve güzellikler diyarı Kıbrıs’ın ama, masallar, efsaneler ve öyküler diyarı bir doğa cenneti Girne. “Beyaz Atlılar”, “Ak Kavuk Dedeler” “Karakızlar”, “Kraliçe Pencereleri”, “Aşk Sarnıçları”, “Yılan Adaları”yle söylencede ün yapmış antik bir kent Girne. Bir efsanaler beldesi. İnsanı yılan, yılanı da insan yapan bir belde Girne. Camileri, kaleleri, saraylarıyla bir kuşatma şehri. Kuşatmadan kuşatmaya yara almış, sarılmış, düzelmiş iyileşmiş ve güzelleşmiş bir liman kasabası Girne. Türk’ü ve Rum’u. Rum’u ile Türk’ü içiçe. Düğünleri de karşılıklı çekilen halaylar, karşılıklı atılan göbekler. Aşka susayanların beldesi Girne. Bir yandan kahramanlar her zaman aşkın kutsal tapınaklar, portakal bahçelerinin asılı şehri Girne.”
             Hikmet Afif Mapolar’ın dostu, yeğeni ve onun üzerine en çok makale yayımlayan Ali Nesim Hoca onun için şöyle der: “Kıbrıs Türk edebiyatında yenilenme kiminle başlamıştır?Edebiyatın her alanında kalıcı eserler veren ve bu edebiyatı sosyal-kültürel temeller üzerine oturtan yazarımız kim?Küçük bir halkın büyük bir edebiyatı olabileceğini kanıtlayan yazarımız kim?Sözlü edebiyatın önüne yazılı edebiyatı geçiren kim?Eserlerinin eksenine Kıbrıs kültürünü yerleştiren yazarımız kim? Bu ve bunun gibi soruları yanıtladığımız zaman alacağımız “Mapolar” yanıtı bizlere onun büyüklüğünü ve de önemini gösterecektir.
 
            Girne’de doğan Mapolar, gerçek adıyle, Muzaffer Gökmen eserlerinde Girne ve tüm yöresini, doğası ve insanlarıyle eserlerine nakşetmiştir. Mapolar’ın öykülerinin, romanlarının geçtiği; efsaneleri, aşkları, öyküleri ve başta balıkçıları olmak üzere zanaatkârları, çiftçileri ile mayalanmış bir alan onun eserlerinde yaşamakla kalmaz Kıbrıs’ın ve Akdeniz’in tüm karakteristiğini bulursunuz Mapolar’ın öykü ve romanlarında. Girne’nin deniz kadar güzel kızları, bazen deniz kadar sakin, bazen ‘sarhoş deniz’ kadar çılgın balıkçıları onun kahramanları olmuştur. Gerçekler dünyasını bırakıp hayal dünyasında yaşayan bu insanlar mutludur, dingindir; tutarsız ve kaygısızdır: Tıpkı Akdeniz gibi...”[1]
 
Bu bağlamda Mapolar’ın “Asu’nun Dönüşü”nü Kıbrıs Postası Gazetesinde tefrika ettiği günlerde başka bir romanı olan Özgürlük Savaşçıları’nı[2] (04.01.1986-04.07.1988) yayımlar. Bu eseri tüm eserlerinden farklı olarak 1963-74 yıllarındaki mücadeleyi anlatır.  Yazarın tüm eserlerinde, hiçbir ideolojik bağımlılığa saplanmadan toplumcu-gerçekçi duruşunu belirlemiş ve böylece de sonuna kadar bu ilkesini sürdürmüştür. O yazınımız bugünlere getiren ve bir Kıbrıs Türk edebiyatının temel taşlarını atan üstadımızdır.
 
Hikmet Afif Mapolar’la ilgili çalışmalarımızda bizlere izin veren, güvenen, yolumuzu açıp, yüreklendirdikleri için ailesine sonsuz teşekkür ederiz.2016 yılında Ali Nesim Edebiyat Ödüllerinde “Vefa” ödülünü verdiğimiz Mapolar, eserleriyle hem kalbimizde hem de zihnimizde sonsuza dek yaşayacaktır.
 
Üstat, başlattığın devrim emin adımlarla devam ediyor, rahat uyu, ruhun huzur bulsun, eserlerinle hep yaşıyorsun. Varlığımız varlığınla zenginleşiyor.
 
Bu kitabın, basımında maddi ve manevi katkılarından dolayı, Kültür Dairesine ve değerli Müdiresi Şirin Zaimağaoğlu’na ve “Değerlendirme Kurulu”na sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.
 
Prof. Dr. Şevket Öznur
Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği Başkanı