Girne’de doğan Mapolar, gerçek adıyla, Muzaffer Gökmen eserlerinde Girne ve tüm yöresini, doğası ve insanlarıyla eserlerine nakşetmiştir. Mapolar’ın öykülerinin, romanlarının geçtiği; efsaneleri, aşkları, öyküleri ve başta balıkçıları olmak üzere zanaatkârları, çiftçileri ile mayalanmış bir alan onun eserlerinde yaşamakla kalmaz Kıbrıs’ın ve Akdeniz’in tüm karakteristiğini bulursunuz Mapolar’ın öykü ve romanlarında. Girne’nin deniz kadar güzel kızları, bazen deniz kadar sakin, bazen ‘sarhoş deniz’ kadar çılgın balıkçıları onun kahramanları olmuştur. Gerçekler dünyasını bırakıp hayal dünyasında yaşayan bu insanlar mutludur, dingindir; tutarsız ve kaygısızdır: Tıpkı Akdeniz gibi...
Kitabın editörü Şevket Öznur, eserle ilgili şöyle diyor :”Kıbrıs Türk Edebiyatının yerelden evrensele ulaşmasını sağlayan hem çağdaş hem de kendi insanlarımızı ve yerel değerlerimizi eserlerinde bulduğumuz ilk modern yazarımız büyük üstadımız Hikmet Afif Mapolar’ı vefatının 34.yılında genç kuşaklara ve onun adını bilmeyen insanlarımıza yeniden anımsatmak için “Kök Nal”eserini sizlerle buluşturuyoruz.
2022 yılında Telsim ile yapığımız işbirliği neticesinde Dünyanın en önemli sesli kitap sitesi “Stroy Tel”e yerli yazarlarımızın eserlerini koyduk. Bu bağlamda ilk yazarımız kuşkusuz ki büyük üstad Hikmet Afif Mapolar olacaktı. Değerli tiyatro sanatçımız Osman Alkaş’ın sesiyle bir o kadar daha güzelleşen “Kök Nal”romanı dinleyenlere 70 yıl sonra tekrar ulaşırken bizler de Kıbrıs Türk Yazarlar Birlik’i olarak onun bu eserini metin olarak sizlere ulaştırmak istedik.
Hikmet Afif Mapolar, rahmetli Mustafa Gökçeoğlu’yla yaptığı bir röportajda Kök Nal için şöyle diyor: “ İlk romanım diyebileceğim bir roman….Kök Nal gerçekten de benim koyduğum ad değildi. Kök Nal’ı romanın kahramanı İdris’in, yani o günlerde aramızda yaşayan bir tek gözü olmayan dizlikli, küçük boylu, çukurca yanaklı, Mustafa Ali adında bir faizcinin taktığı addır. İdris’in Kök Nal dediği o dönemde sömürge yönetiminin Kıbrıs’ta bastırdığı gümüş beş şilinlikler vardı. Bu paraları İngiliz adayı basmasının 50 yıllı olan 1928’de piyasaya sürmüştü. İdris’in, yani Mustafa Ali Çavuş’un-ki kendisine kör çavuş da diyorlardı halk arasında-Kök Nal dediği bu beş şilinlikleri toplayıp istiflemeyi özlem haline getirmişti. Kök Nal’ın adı da İdris’in bu özelliğinden kaynaklanmaktadır...”
Mapoları çocukluk yıllarımda tanıma fırsatım oldu. Lefkoşa’daki “Kitap Sarayı”nın önünden geçerken onun son halini anımsarken tabii ki onun büyük bir yazar olduğunu bilemezdim onu kitapçı olarak tanımıştım. Yıllar sonra onu bana gerçek anlamda tanıtan, keşfettiren Ali Nesim hoca olmuştu. Hoca onun hem köylüsü,akrabası hem de çok yakın dostu idi. Mapoları’ı Ali hoca gibi kimse çok yakinen bilemez. Sürekli ondan bahseder, eserlerini çok detaylı bilir, derinlemesine bana anlatırdı. Her ikisi de Girne’yi, Templos’u iyi tanır eserlerinde, yazdıklarında hep o bölgelerden bahsederdi. Ali hocanın “Şahmaran” adlı eseri aslında Mapolar’ın ikinci doğuşu gibidir. Hem onu anımsatmak hem de ona ve köyüne olan borcunu ödemek için böylesi şahane bir eser yazmıştır. Sanki Mapolar’ın ruhu onun içindeymiş gibidir.
Her ikisine de rahmet dilerken bugünün Girnesi’ne ve Templos’a baktığımız zaman kahrolmamak içten değildir. Mapolar’ın dediği gibi : “Topraksız insanları, kimliksiz insanlardır” zamanında İngilizlere ve Rumlara satılan ata malları şimdi ise başka insanlara satılarak 100 yıllardır insanoğlunun hırsının hiç değişmediğini bizlere gösterir. Mapolar’ın eserlerini iyi okuyup, analiz etsek çok şeyler öğrenebilirdik “Toprak Aşkı” adını koyduğu kitabından tutun da “Kök Nal”, “Şantöz”den “Asu’nun Dönüşü”ne kadar her şey para ve hayat kadınları için satılıp,yenip yok olmuştur.
Bu yaşanmışlıkları, gerçek olayları çok iyi gözlemleyip yazınımıza sokan, ustalıkla anlatan ilk yazarımız Mapolar’dır. Yerel insanı,balıkçıyı,denizi,mitolojiyi,efsaneyi, konuşma ağzını metinlerinde yaşatan ilk kalemdir.
Onun kitaplarını okurken biraz Hemingway biraz Halikarnas balıkçısını bulursunuz. Onun eserleri bu yazarlardan hiç de aşağı değildir. Onun samimi dili bizim yerel edebiyatımızı evrensel boyuta taşımıştır. Her defasında eserlerini okuduğumuzda yeni bir şeyler öğreniyoruz çünkü Mapolar, hayatın içindedir. Bir büyük gazeteci,öykücü,romancı ve tabii ki ilklerin yayımcısıdır.
Mapolar’ın eserleri ile ilgili son yıllarda birçok tez ve makale yazıldı, yayımlandı. Naçizane bazı öğrencilerimize bizler de bitirme ve master tezleri yaptırıp onu genç kuşaklara ve topluma bilimsel olarak da tanıtmaya çalıştık. Onun için ne yazsak ne yapsak azdır. Onun unutmadık ve unutmayacağız.
Birlik olarak yayımladığımız bu eseri bir başlangıçtır. Onun eserlerini yeniden basarken, tefrika olarak unutulan kitapları da çok yakında sizlerin ellerine ulaştıracağız. Mapolar’la ilgili çalışmalarımızda bizlere izin veren ailesine sonsuz teşekkür ederiz. Bizlere güvenip yolumuzu açıp, yüreklendirdikleri için.
Üstad başlattığın devrim emin adımlarla devam ediyor, rahat uyu,ruhun huzur bulsun, eserlerinle hep yaşıyorsun. Varlın varlığımız ile zengileşiyor.”
Hikmet Afif Mapolar
(Muzaffer Gökmen, Akdenizli Ozan, Hulki Sezai)
Gerçek adı Muzaffer Halil Hacı Kasap’tır. 1940’lı yıllarda adını Muzaffer Gökmen olarak değiştirdi. 1950 yılına gelindiğinde Hikmet Afif Mapolar ismini aldı ve bu ismini kullanmaya başladı.
19 Eylül 1919’da Girne’nin Templos köyünde doğdu. Girne’de Necmi Terakki Rüştiyesi, Mr. Dulsel (Dear) Özel Okulu, Lefkoşa’da bir yıl idadi lise ve iki yıl Sheakspeare Özel Okulu’nda okudu.
Basın hayatına, Masum Millet (1931-1934) gazetesinde muhabir olarak başladı. Bir dönem Ajans Türk’ün Kıbrıs temsilciğini yaptı. Başpiskopos Makarios’un, İngiliz yönetimi tarafından Şeysel Adaları’na sürgün edilmesi haberini, haber henüz kesinleşmeden ilk kez, Ajans Türk kanalıyla dünyaya duyuran Mapolar’dır. ‘Basın Özel Hizmet Ödülü’ sahibi ve ilk kez kurulan ‘Kıbrıs Türk Gazeteciler Cemiyeti’nin ilk kurucu başkanıdır.
Kıbrıs Türk Edebiyatında en çok roman yazan kişidir. Ne yazık ki, bu romanlarının çoğu, tefrika edildiği gazete köşelerinde kalmıştır. Kıbrıs Türk Edebiyatı’nda sıradan insanları edebiyata taşıyan ilk yazardır. Şiir dahil, edebiyatın hemen hemen her türünde eser verdi. Şiirlerinde Akdenizli Ozan, Hulki Seza; düz yazılarında ise Muzaffer Gökmen takma adlarını kullandı.
“Kıbrıs Türkleri arasında gazeteden, dergiden, köşe yazısından; roman, öykü, oyundan söz açıldığı zaman akla, ilk önce Mapolar gelir. Mapolar 5 Mart 1989’da Lefkoşa’da yaşama gözlerini yumdu.
Yayımlanmış Eserleri
Romanları:
Kahraman Kaplan (1936)
Son Damla (1937)
Diken Çiçeği (1938)
Kasırga, (1944)
Son Çıldırış (1939)
Kendime Dönüyorum (1943)
Kök Nal, (1953)
Üçümüz, (1956)
Beyaz Gül, (1962)
Mermer Kadın (2007)
Aşk Vadisi (2008)
Şantöz (2010)
Potuğun Pembesi (2016)
Tiyatro Eserleri:
1-Duman (1935)
2-Meşale (1942)
3-Mucize (1943)
4-Altın Şehir (1945)
Öykü Kitapları:
Toprak Aşkı (1943)
Kahve Fincanındaki Aşk (1943)
Şiirleri:
1-Bir Ateş Masalı (1942)
2- Güvercine Verdiğim Mektup (1945)
Anı Kitapları:
Kıbrıs Güncesi, 2 Cilt (2002)
Aslar Bir Devre Adını Yazanlar-1987 (2016)
Gazetelerde Tefrika Edilmiş Romanları
Mermer Kadın (İstiklal Gazetesi, 28.10.1949-03.02.1950)
Aşk Vadisi (İstiklal Gazetesi, 14.02.1950-20.05.1950)
Günah Cenneti (İstiklal Gazetesi, 09.07.1950-28.10.1950)
Sabah Lambaları(1952) (Hürsöz)
Şeytan Taşları(Devrim Gazetesi,29.07.1963-09.12.1963)
Şantöz (Kıbrıs Postası Gazetesi, 25.10.1982-12.03.1983)
Potuğun Pembesi (Kıbrıs Postası Gazetesi, 04.07.1984)
Asu’nun Dönüşü (Kıbrıs Postası Gazetesi, 13.02.1986-04.03.1987)
Özgürlük Savaşçıları (Kıbrıs Postası Gazetesi, 04.01.1986-04.07.1988)
