“Kredi veremez duruma bile düşebiliriz”

 
Kalkınma Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tosunoğlu, Genç Tv’de “Didem Gürses ile Alternatif” adlı programa konuk oldu. Tosunoğlu, hükümet olarak hızlı hareket edilmediği takdirde birkaç yıl içinde çok ciddi sayıda iş yerinin kapanabileceğini söyledi. Tosunoğlu, “Hepimize sorumluluk düşüyor. Cesaret ve akılla adım atmak lazım. Önümüzde erken genel seçim var. Bu seçim, önlemlerin alınmasına engel olmamalıdır” dedi. Tosunoğlu, “sicil affı” önerisini gündeme taşıdı ve bu dönemde, hem borçlu insanların hem de yatırımcının yanında olunması gerektiğine dikkat çekti.
Tosunoğlu, ülkemizde birçok kişinin döviz borcu olduğuna dikkat çekerken, “Kalkınma Bankası olarak yatırımcımızın yanındayız. Aynı gemideyiz. Bu sorun sadece borcu olanların sorunu değildir. Bankamız için de risk oluşturmaktadır. İleride hiç kredi veremez duruma bile düşebiliriz” diye konuştu.
Kalkınma Bankası bünyesinde kriz masası oluşturduklarını, önümüzdeki hafta da Yönetim Kurulu’nu toplantıya çağırdıklarını kaydeden Tosunoğlu, kur havzasında hızlı değişikliklerin gözlemlendiğini, TL’nin değer kaybının çok az da olsa nefes aldığını ifade etti.
Tosunoğlu, 2019 yılı başında bir milyon Dolar borç alan bir yatırımcının o günkü kurdan TL cinsi borcunun 6 milyon, şu anda ise yaklaşık 12 buçuk milyon olduğunu belirtti ve şöyle devam etti:
“Böyle bir döviz artışı öngörülmedi. Bu döviz artışını öngörmemekle yatırımcıya iyilik mi yaptık, kötülük mü yaptık doğrusu bilemiyorum. Kur sabitlenmeli. Ama bu sabitleme, bugünkü kurdan olursa kimsenin işine yaramaz. 2021 yılı başındaki kurdan sabitleme olabilir.”
Devletin fon yaratması gerektiğine de parmak basan Tosunoğlu, şunları ifade etti:
“Fonu nasıl yaratacağız? Nereden ve nasıl fon sağlayacağız? Bu sorulara yanıt bulmak gerekiyor. Vergi sistemimiz çağdışıdır. Mutlaka güncellemeliyiz. Alışkanlıklar ve teamüller takoz olmaktadır. Çağdaş bir vergi sistemi oluşturulamamaktadır… Ülke ekonomisini sadece casinolara veya bazı büyük yatırımcılara endeksleyemeyiz. Yatırımları, küçüklü büyüklü çeşitlendirmek, renklendirmek ve vergilendirmek lazım. Ada ülkesiyiz. Tanınmamışlığı da avantaja çevirebilmeliyiz. Bu avantajları yatırıma, yatırımları vergiye ve vergileri de topluma dönüştürebilmeliyiz. Önümüzde Malta örneği vardır. Bizden dört kat fazla milli gelire sahip. Bir çok finans kaynağı bu ülkede kesişir. Bizde ise Malta’dan on kat katı kurallarla benzer finans kurumlarının Kuzey Kıbrıs’a gelişi engellenmektedir. Fon yatırımlarından söz edebiliriz. Dışarıdan yasal fonların gelmesi konusunda düzenlemeler yapılmalı. İllegal olmayan fonların aktarılması ve aktarımının kolaylaştırılması gerekmektedir. Bir ada ülkesiyiz ve off shore olayına önem vermeliydik”
Tosunoğlu, “hep birlikte elimizi taşın altına koymazsak, sosyal patlama endişem dahi bulunmaktadır. İşsizlik artıyor ve bu endişe vericidir” diye konuştu.
Tosunoğlu, iş insanlarının çok zorda olduğunu, işçi çıkarmamak ve işlerini sürdürmek için direndiklerini ancak fazla umut olmadığını da belirtti ve özetle şunları ekledi:
“İş insanlarının ucuz krediye daha kolay ulaşmalarını sağlamak lazım. Devletin derhal bir sicil affı yaratması gerekiyor. Sicil affı çıkmazsa bir çok kişi krediye ulaşamayacaktır. Hızlı hareket etmezsek, birkaç yıl içinde çok ciddi sayıda iş yeri kapanacaktır. Hepimize sorumluluk düşüyor. Cesaret ve akılla adım atmak lazım. Önümüzde erken genel seçim var. Bu seçim, önlemlerin alınmasına engel olmamalıdır. Bu ülkede bir yıl önce haftalık alış verişi için 300 - 500 TL harcayan aileler, şimdi bir küçük poşeti aynı paraya dolduramaz durumdadır. Maaşlar eriyor, borçlar artıyor. Genel müdür seviyesindeki bir arkadaşımın 550 Sterlinlik ev taksiti var. Maaşının yüzde 85’ine denk geliyor şu anda. Polis, esnaf, memur, asker zordadır. Gelirler erirken borç yükü en az üç kart arttı. Çözüm zordur ama mümkündür. Devlet ve bankalar el ele vererek, bir şey yapılmalıdır.”