İki ülke arasında 31 Mart'ta imzalanan "2023 yılı Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması"nda, KKTC'nin bütçe açığının giderilmesi, sürdürülebilirliğin sağlanması, ekonomi, istihdam, ulaştırma ve enerji altyapısının geliştirilmesi gibi konular yer aldı.
Protokolde; iç güvenlikten; eğitime, sendikal yaşamdan; altyapıya, sanal bahisten; yer altı kaynaklarına kadar pek çok konuda “ikili işbirliği” yapılacağı belirtilerek, eylem planlarının uygulanacağı tarihler yer alıyor.
Anlaşmada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Eylem Planında yer alan 11 Reform alanında 85 Eylemleri gerçekleştirmeyi ve mali disiplin çerçevesinde, kamu maliyesi için gelir artırıcı ve gider azaltıcı tedbir, reform ve yasaları hayata geçirerek, Anlaşma süresince Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2023 Mali Yılı Bütçe Yasasında yerel bütçe açığını azaltmayı taahhüt ediyor.
Protokol kapsamında, Türkiye’nin KKTC’ye “Reform eylemlerini gerçekleştirme ve yerel bütçe açığını azaltması” amacıyla 6,4 milyar TL'si hibe nitelikli olmak üzere toplam 9,5 milyar TL kredi sağlayacağı da ifade ediliyor.
Hibe yardımları çerçevesinde “Altyapı ve Reel Sektör Projeleri ile Faaliyet” ödeneklerine toplam 4 milyar 100 milyon TL kaynak ayrılırken; Savunma ödeneklerine toplam 2 milyar 300 milyon TL destek sağlanması öngörülüyor.
Altyapı ve Reel Sektör alt proje ve faaliyetlerinin, Anlaşmanın 13. maddesi uyarınca en geç 1 ay içerisinde imza altına alınması hedefleniyor.
Kredi yardımlarında ise Kamu Sektörü (Cari Bütçe Açığına Katkı) için 1 milyar 600 milyon TL, Reform Destekleme ödeneği olarak 1 milyar 300 milyon TL ve Kamu Sektörü (Diğer) kalemine 200 milyon TL olmak üzere toplam 3 milyar 100 milyon TL’ye kadar kaynak ayrılmış durumda.
Anlaşma kapsamında Kırsal Kesim arsaları altyapı yatırımları, sosyal konut projesi gibi yeni projelerin yanında önceki yıllarda başlamış tarımsal sulama ve içme suyu projeleri, köy yolları dahil olmak üzere karayolları projeleri, e-Devlet projeleri, sağlık yatırımları ve eğitim sektörü desteklerine 2023 yılında da devam edilmesi için kaynak ayrılması öngörüldü.
Öne çıkan “eylem planları” arasında; öğretmenlerin günlerce sokağa inmesine ve protestolar gerçekleştirmesine rağmen, UBP – YDP – DP Hükümeti’ne mensup vekillerin oylarıyla yürürlüğe giren Öğretmenler (Değişiklik) Yasası da yer alıyor.
Öğretmenler Yasası değiştirilecek ve Atatürk Öğretmen Akademisi dışında Yüksek Öğrenim kurumlarından da öğretmenlerin mesleğe girişi sağlanacak.
Türkiye’den gelen yatırımcılara yatırım olanakları ve arsa tahsisi artırılacak.
Ayrıca “Şans Oyunları” başlığında “Şans Oyunları Vergisi”, “Gelir Vergisi ve Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi yasalarında değişiklik yapılarak; casino vergilerinin yüzde 12 artırılacağı, Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi’nin ise yüzde 5’e düşürüleceği, “Şans Oyunu Salonu Ruhsat Ücretlerinin” ise yüzde 47.5’inin hazineye, yüzde 5’inin de Taşınmaz Mal Komisyonu’na aktarılacağı belirtiliyor.
Toplu İş Sözleşmeleri süre bitiminden sonra otomatik sonlandırılacak.
Protokole göre tarih tarih yapılacaklar
Haziran 2023
• Şans oyunlarına ilişkin vergiler arttırılacak, Şans Oyunları Yasası'nda şans oyunu salonu ruhsat ücretlerinin yüzde 47,5'i, turizm maksatlı'', yüzde 47,51, hazineye ve yüzde 5'i Taşınmaz Mal Komisyonuna aktarımı yapılacak.
• Elektronik şans oyunları sektörünün düzenlenmesi ve bu sektörden elde edilen gelirlerin arttırılması amacıyla Elektronik Şans Oyunları Yasa Tasarısı yasalaşarak yürürlüğe girecek.
• Gelir ve Vergi Dairesi ile Sosyal Sigortalar Dairesi'ne verilecek beyannameler tek tip hale getirilecek, meslek gruplarına göre taban, maaş skalası belirlenecek.
• Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine yönelik gerekli adımların atılması hususunda işbirliği yapılacak, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesine ilişkin Yasa Tasarısı'nın ivedilikle yürürlüğe girmesi sağlanacak.
• Kalkınma Bankası'nın, Bankacılık Yasası'na tabi tutulması sağlanacak, yeniden organizasyonu ve kredi tahsilatlarının arttırılmasına ilişkin yetkilerinin güçlendirilmesine yönelik mevzuat değişikliği yapılacak.
• Kıbrıs Vakıflar idaresi taşınmazlarından elde edilecek kira gelirlerinin arttırılması sağlanacak, amacına uygun kullanılmayan ve boş bırakılan gayrimenkullere ilişkin sözleşmeler feshedilecek.
• Vergi denetimlerinin sıklaştırılması sağlanacak, risk bazlı vergi denetimine yönelik elektronik sistemin kurulması ve uygulanması sağlanacak.
• Akaryakıt otomasyon sistemi kurulumu gerçekleştirilecek.
• Sendikalar ve İş Yasa Tasarısı'nın, Toplu Sözleşme Grev ve Referandum Yasası ile uyumlaştırılması, sendikaların mali açıdan düzenli olarak her yıl denetime tabi tutulmaları sağlanacak.
• Sendikaların Genel Kurul süreçlerine, Sendikalar Mukayyitliğinin dahil olması sağlanacak.
• Sendika İşleri Amiri kadrosu ile Sendikalar Mukayyidi arasındaki kadro eksikliği ve yetki karmaşası ortadan kaldırılacak.
• TİS, süre bitiminden sonra otomatik olarak uzatılmayacak.
• Şirket kurma, yatırım yapmanın önündeki bürokratik süreçler azaltılacak.
• KKTC ihracatının arttırılmasına yönelik eylemler harekete geçilecek, ihracatçıya yönelik uzun vadeli faiz destekli kredi verilmesi sağlanacak.
• Teknoparklar ve teknoloji merkezleri için yatırım ikliminin ve teknoloji girişimciliğinin ikliminin iyileştirilmesi sağlanacak.
• Enerji Verimliliği Yasa Tasarısı'nın hazırlanması ve yürürlüğe konulması sağlanacak. Bu kapsamda hane halkı ve kamu sektörü olmak üzere tasarruflu elektrik sarfiyatında tasarrufa imkan verecek tedbir ve teşvikleri içeren yasla düzenleme yapılacak.
• Yükseköğretimde nitelik ve erişilebilirlik artırılacak, ortak diploma programları teşvikleri edilecek.
• Turizmde markalaşma ve ürün geliştirme çalışmaları tamamlanacak.
• İstatistik üretme kapasitesi artırılacak.
• Turizm istatistik Sistemi, sektörle ilgili her türlü raporlama ihtiyacına cevap verecek şekilde güncellenecek.
• Araç muayene istasyonlarının yatırım ihtiyacı karşılanacak.
• Tarımsal destekler gerçek üreticiyi gıda arz güvenliğini, kırsal kalkınma ve turizm sektörünün ihtiyaçları dikkate alınarak yeniden planlanacak.
• E-Devlet Projesi kapsamında ihtiyaç duyulan mevzuat değişiklikleri yapılacak.
Temmuz 2023:
Gemikonağı Liman alanında yeni bir yük limanı yapılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.
E-Devlet kapsamında sunulan hizmetlerin kağıt ortamından çıkarılarak, kamu kurumları tarafından tamamen dijital ortamda yürütülmesi sağlanacak.
Ağustos 2023:
Mesleki teknik eğitim, özel eğitim ve hayat boyu öğrenme imkanlarının artırılması kapsamında, mesleki teknik eğitim teşvik edilecek ve erişimi kolaylaştırılacak.
Eylül 2023
Yükseköğretim Kurumları Mali Düzenleme Yasası’nda değişikliğe gidilecek, belli bir yıldan sonra vergi muafiyeti uygulanmamasına yönelik düzenleme getirilmesi ile daimi bir muafiyet uygulanmasının ortadan kaldırılması sağlanacak.
Teşvik ve desteklerin tek bir kurumdan izlenmesine yönelik elektronik bir izleme sistemi kurulacak.
Kamu personel yapısında kaynak israfını önlemek için teşkilat, kadro yapısı ile görev tanımları değişen koşullara uyum sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecek
Atanmada aranacak nitelikler liyakate dayalı olarak yeniden düzenlenecek.
Personel politikalarının belirlenmesinde etkinliğin artırılması amacıyla kamu iktisadi teşebbüsleri ve belediyeler de dahil tüm personel sayısına ilişkin niteliksel ve niceliksel veriler merkezi olarak takip edilecek.
Devlet Teşkilatı Sistemi ve Kamu Personel Yönetim Sistemi çalışmalarına TC Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünce teknik destek sağlanacak.
AR-GE projeleri TÜBİTAK tarafından desteklenecek
Aralık 2023:
KKTC’de KOBİ’lerin desteklenmesi ve geliştirilmesi, KOBİ destek başvurularının çevrimiçi platfom üzerinden yapılması sağlanacak
Yerel yönetimler master planı hazırlanacak
E-Belediye bilgi sistemi merkezi bir yapıda kurulacak.
