Yoğurdun macera dolu tarihçesii

Geleneksel Türk mutfağının başlıca gıdalarından biri olan yoğurt aynı zamanda tüm dünyada da sağlıklı yeme – içme kültürünün önemli bir parçasıdır. Kökleri çok eskiye dayanır ve gerek Anadolu’da gerekse farklı coğrafyalarda bir tür doğal ilaç olarak görülür. Peki bugün de birçok zehirlenme durumuna karşı önemli bir alternatif olan yoğurt kimler tarafından bulunmuştur? İcadından günümüze yansımaları nelerdir?

 İşte yoğurdun tarihi! 

 

 

 

Yoğurdun kökenleri olarak en çok işaret edilen coğrafya M.Ö 1600’lerde Orta Asya’dır

Buna göre; sürülerini besleyen Türkler yaşamlarını sürdürebilmek adına sürünün sütünü tüketir ve zamanla sütü işlemeyi öğrenir

Daha sonraları bu sütü fermantasyona uğratan bakterilerin sütü pıhtılaştırarak dönüştürme işleminden yoğurt elde edilir

Tıbbın babası olarak tavsif edilen Hipokrat da M.Ö. 8 ila M.Ö. 3. yüzyıllarda Orta Asya’da yaşayan İskitlerin yoğurt yaptığını ve yoğurda benzer şeyler yediklerini söyler

744 yılında kurulan Uygurlarda da yoğurt en temel besin kaynaklarından biridir

Türk toplulukları, tıpkı Uygurlar gibi M.S. 8. yüzyılla beraber ‘’yoğurt’’ kelimesini bugün anladığımız manada kullanmaya başlarlar

Kâşgarlı Mahmud tarafından yazılan Dîvânü Lugati’t-Türk (1075) ve Yusuf Has Hacip tarafından yazılan Kutadgu Bilig (1069 – 1070) eserlerinde de ‘’yoğurt’’ kelimesi bugünkü anlamını karşılar bir şekilde geçer

Ünlü İtalyan gezgin Marco Polo da 13. asırdaki Asya seyahatinde süt ve süt ürünlerini tanır

Dünyanın en saygın ansiklopedilerinden Encyclopaedia Britannica da yoğurdu Türklerin bulmuş olabileceğini söyler

Yoğurdun Avrupa’ya yayılışı ile ilgili ilk bilgilere ise Fransız tıp tarihinde rastlanır

Buna göre 16. asırda Fransa Kralı I. François ateşli bir hastalığa yakalanır ve Kanuni Sultan Süleyman yönetimindeki Osmanlı da tedavi amacıyla krala yoğurt götürür

Esas popülerleşme ise daha geç gerçekleşir: 20. yüzyılın başlarında yoğurdun sağlığa olan faydalarına yönelik merak ve talep yoğurdun sınırların dışına çıkmasını sağlar

Mahatma Gandhi de ‘’Diet Reform’’ adlı kitabında yoğurdun yatıştırıcı ve sakinleştirici özelliklerinden ayrıca bahseder

Peki ya endüstrileşme? Yoğurt ilk defa 1919’da Barcelona’da Isaac Carasso tarafından sanayileşme sürecini yaşar ve bugün ‘’Danone’’ olarak bildiğimiz markanın da kurucusu Carasso’dur

20. yüzyılda ayrıca, özellikle İstanbul sokaklarında olmak üzere farklı kentlerimizde de yoğurtçular peyda olur

Günümüzde ‘’yoğurt’’ kelimesi tüm dünya dillerinde Türkçe bir kelime olarak kabul edilir ve onaylanır

Fransa’da ‘’Youghourt’’, İngiltere ve Amerika’da ‘’Yogurt’’, Güney Afrika’da ‘’Joghurt’’, Yunanistan’da da ‘’Yaourti’’ kelimeleri dünyada yoğurda verilen isimlerden birkaçıdır

 

Daha Fazla Haber