LİDERİMİZ DR. FAZIL KÜÇÜK VE VAKIFLARIN KIBRIS TÜRK HALKINA DEVRİNİN 66. YIL DÖNÜMÜ
15 Nisan 1956’da Vakıfların Kıbrıs Türk halkına iade edilmesinin gerçekleşmesinde, Evkaf Yüksek Meclis Başkanlığı görevini de sürdüren Dr. Fazıl Küçük ve çalışma arkadaşlarının büyük emeği geçmiştir.. Bu vesileyle Vakıfların Kıbrıs Türk halkına tekrar kazandırılması için yıllarca mücadele veren Liderimiz Dr. Fazıl Küçük ve dava arkadaşlarını saygıyla anıyoruz..
Vakıfların Kıbrıs Türk halkına devredilmesinin 66. Yıl dönümü nedeniyle yapmış olduğu açıklamada Kıbrıs Vakıflar İdaresi Genel Müdürü Prof. Dr. İbrahim Benter: “Kıbrıs Vakıflar Kuruluşunun 451. Yıl dönümünde mallarını vakfetmiş nenelerimizi ve dedelerimizi minnetle anıyoruz. Özgürlük ve bağımsızlık mücadelemizi güçlendiren ve bir başlangıç olan 15 Nisan 1956 tarihinde, adanın İngilizlerden Kıbrıs Türk halkı tarafından devralınışının 66. Yıldönümü münasebetiyle liderimiz Dr. Fazıl Küçük ve mücadele arkadaşları ile tüm vefat edenleri ve mallarını vakfetmiş atalarımızı rahmetle, hayatta olanları ise minnet ve şükranla anarız” dedi
Vakıf, bir kişinin belirli bir hizmetin yerine getirilmesi ya da başkalarının yararlanması için malını, parasını ve mülkünü bağışlayarak oluşturmuş olduğu kuruluştur. Vakıfların kuruluş amacı toplumsal dayanışma ve yardımlaşmadır. Vakıfların genel amaçlarından biri de ekonomik ve mali bakımdan güçsüz durumda olanları desteklemek, güçlendirmek ve onların sosyal ve ekonomik durumlarını düzeltmek vardır.
Osmanlı Devleti döneminde ada üzerinde ilk Vakıf yapan devlet adamlarının başında fetih döneminde Padişah olan II. Selim, Kıbrıs Fatihi Lala Mustafa Paşa, Arap Ahmet Paşa, Kaptan-ı Derya Cafer Paşa, Ağa Cafer Paşa, Baf Sancak Beyi Mehmet Bey gibi isimler gelmektedir. Kıbrıs’ın Osmanlı devleti yönetiminde bulunduğu 1571’den İngilizlere kiralandığı 1878 tarihine kadar Vakıflar Ahkamül-Evkaf veya Mülhak Vakıf Kuralları çerçevesinde yönetilmiştir. Bu kurallara göre vakıf malları satılamaz, devredilemez ve zaman aşımından etkilenemez niteliktedir.
1571’de Kıbrıs’ın fethi ile beraber,Sultan Selim Han tarafından hayır severlik ve dayanışma anlayışıyla Kıbrıs’ta Vakfı kurulan ve de 451 yıldır ayakta kalan Kıbrıs Vakıflar İdaresi, en eski Vakıf kurumlarından biridir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan Vakıflar, daha çok taşınmaz malların (ev, değirmen, tarla, çiftlik, su kemeri, vb.) şeklinde olmuştur.Atalarımız 1571 yılında adayı fethettiğinde ilk yaptıkları iş topluma faydalı olacak hayır kurumlarını yani iyilik kurumları olan Vakıfları kurdular.Atalarımızın kurduğu Vakıflar, hayır işlerini yaparken hiçbir ayırım yapmadılar. 300 yıl Vakıflar bu şekilde çalıştı. Ne yazık ki Adanın idaresinin İngilizlere geçmesinin ardından yapılan düzenlemelerle Vakıflar kendine özgü idari yapısını büyük ölçüde yitirecekti.
Vakıfların gerçek sahipleri olan Kıbrıs Türk halkına devredilmesini sağlamak amacıyla büyük mücadeleler verildi. Bu dönemde Vakıflar, Kıbrıslı Türklerin temel ve toplumsal ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için yoğun çalışmalar gerçekleştirdi. Türk okullarının inşaatları ve mevcutların iyileştirilmesi, öğretmen ve imam maaşlarının temini, yeni camiler yaptırılması ve mevcutların tamiri ile geçmiş nesillerin yadigarı olan Han, Hamam, Değirmen, Su Kemeri, Çeşme, Türbe ve benzeri yapıların onarımı, öğrencilere burs ve köylüye kredi sağlayarak eğitime ve tarıma destek olmak, Türk toplumunun haklarını korumak anacıyla Şer-i Mahkemelerin örgütlenmesini denetlemek konularında yoğun çaba harcandı.
Ne yazık ki Vakıflar; Adanın İngiliz idaresine geçmesinin ardından hak ettiği şekilde adaletli yönetilmedi. Yıllar içerisinde Vakıf mallarının bir kısmı Rumların adına ve Rum Ortodoks Kilisesinin üzerine geçirildi.
Daha Üniversite öğrencisi olduğu yıllarda Türk Okulları ve Evkaf İdaresinin Kıbrıs Türk halkına devredilmesi için İngiliz Yönetimini ikna etmek için büyük mücadeleler veren ve de Lozan Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra ihtisas yaparak “Dahiliye Uzmanı” olan Dr. Fazıl Küçük , Mayıs 1937’de Kıbrıs’a dönerek serbest hekim olarak çalışmaya başladı.
Kıbrıs Türk Halkının İngiliz Yönetimi altında yaşadığı sorunları Söz Gazetesinde yazdığı makalelerinde dile getiren ve de Söz gazetesinin 1941 yılında yayınlarını durdurması üzerine 14 Mart 1942’de kendi gazetesi Halkın Sesi Gazetesini etkin bir şekilde devreye koyan liderimiz Dr. Fazıl Küçük; Kıbrıs Türk Halkının örgütlenmesi, varoluş ve özgürlük mücadelesine hazırlanması ve kalkınması için mücadele vererek milli davasını ileriye taşımayı başarmıştır.
1942 yılında , “Türk hakkını elde etmek ve hürriyetine kavuşmak için engel bilmez” diyen liderimiz Dr. Fazıl Küçük daha üniversite öğrencisi olduğu yıllardan itibaren Türk Okulları ve Evkaf İdaresinin Kıbrıs Türk Halkına devredilmesi için İngiliz Yönetimini ikna etmek üzerinde topladı ve özellikle 1942-1950 yılları arasında İngiliz Yönetimi ile mücadelesini sürdürdü.
Kıbrıs Türk Halkının temel sorunları olan Evkaf, Müftülük, Aile Kanunu, Maarif, Şerriye Mahkemeleri’ni ele alan raporunu 20 Ocak 1949’da İngiliz Yönetimine sunan liderimiz Dr. Fazıl Küçük’ün bu raporu, Kıbrıs Türk halkı açısından önemli bir dönüm noktası olacaktı.
Neticede inatla ve ısrarla, inanç ve kararlılıkla sürdürülen mücadelenin sonunda Vakıflar İngiliz Yönetimi tarafından Kıbrıs Türk halkına devredilmiştir. Vakıfların Kıbrıs Türk Halkına devredilmesi yönünde arkadaşlarıyla birlikte büyük mücadeleler veren liderimiz Dr. Fazıl Küçük, o günde kendi gazetesi Halkın Sesi” gazetesinde bıkmadan, usanmadan yazdığı yazılarla İngiliz yönetimini bunaltmasının bir sonucu olarak Vakıflar yeniden Kıbrıs Türk halkının malı olacaktı..
Vakıfların, 15 Nisan 1956 tarihinde Kıbrıs Türk Halkına iade edilmesinde, Evkaf Yüksek Meclisi görevini de yürüten liderimiz Dr. Fazıl Küçük ve çalışma arkadaşları; Av. Fadıl Niyazi Korkut, Mehmet Remzi Okan, ConRifat, Dr. Hafız Cemal (Lokman Hekim) ve Faiz Kaymak’ın büyük emekleri ve hizmetleri vardır.
30 Aralık 1953’te Müftülük seçimleri yapılır ve İngiliz Valisi tarafından onaylanır. 15 Nisan 1956’da Türk halkına devredilen Evkaf’a Türk Bayrağı çekilirken halkımız göz yaşlarını tutamıyordu. O gün Kıbrıs Türk Halkı açısından tarihi bir gündü.
Sonuç olarak; 17 Nisan 1956 Salı günkü Halkın Sesi gazetesi manşetten yayınladığı “ Kıbrıs Türklerinin Tarihi Bayramı” başlıklı haberinde “Şanlı Bayrağımız Pazar Günü Evkaf binasının şeref direğine merasimle çekildi. Liderimiz Dr. Fazıl Küçük ve Faiz Kaymak; Evkaf’ın tam randımanlı bir müessese haline getirileceğini ilan ettiler” deniliyordu..
O günde yaptığı konuşmasına “Bu Büyük ve Tarihi Bayram Hepinize Kutlu Olsun” diyerekbaşladığı konuşmasında liderimiz Dr. Fazıl Küçük: “…Bugün hepimiz bahtiyarız, sevinç içindeyiz, pek haklı olarak bayram yapıyoruz.. Mücadelemiz75 seneden beri nesilden nesile devam etmiştir. Bu zaferi kazanmak bahtiyarlığı bizim neslimize nasip olmuştur..” demişti..
Bu vesileyle Vakıfların İngiliz Yönetiminden Kıbrıs Türk halkına verilmesi için büyük mücadeleler veren liderimiz Dr. Fazıl Küçük’ü ve dava arkadaşlarını bir kez daha saygı, minnet ve şükranla anıyoruz.
Kaynak:1- www.evkaf.org/site/sayfa.aspx?pkey=1357
Kaynak:2-www.evkaf.org/site/sayfa.aspx?pkey=2