Ülkemiz deprem kuşağında yer alıyor ve üzerinde bulunduğumuz Doğu Anadolu Fay Hattı oldukça aktif. Bugüne dek bu fay hattı üzerinde son derece yıkıcı depremler meydana geldi. Öte yandan, neredeyse her gün en yakınımızdaki Türkiye'nin bir başka ilinde düşük şiddette artçı depremler meydana geliyor. Üst üste meydana gelen depremlerin büyük bir depremin habercisi olup olmadığı merak edildi. Peki artçı deprem nedir? Öncü deprem nedir? Artçı ve öncü deprem birbirinden farklı mıdır? Nasıl meydana gelir, detaylara birlikte bakalım.
Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de birden fazla aktif fay hattı bulunuyor. Yerkabuğunu oluşturan kayaçların bir yüzey boyunca kırılması ve oluşan iki parçanın birbirine göre göreceli olarak yer değiştirmesine fay adı veriliyor
Deprem ise; yer kabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına deniyor.
Depremler ise yerkabuğunda fay adı verilen bu kırıklarda meydana geliyor. Depremler; kayalık bir alanda oluşan gerilmenin ani bir harekete yol açacak kadar yükselmesiyle oluşuyor
Bu hareket, kayanın en zayıf noktasında kırılmasıyla yeni bir fay oluşturabilir yada kaya var olan fay boyunca kayıyor. Bunun sonucunda, gerilmenin boşalmasıyla olağanüstü büyük boyutta enerji açığa çıkıyor. Bu enerjinin çevredeki kaya kütlelerinde oluşturduğu titreşim depremi yaratıyor.
Deprem ölçümlerinde richter ölçeği kullanılıyor. Bir büyük depremden birkaç hafta ya da birkaç saniye önce oluşan, büyük depremin oluştuğu alan içinde ya da bu alan yakınında ortaya çıkan küçük sarsıntılara öncü deprem adı veriliyor
Peki artçı deprem nedir? Artçı deprem, ana depremden sonra meydana gelen depremlere verilen isim. Genelde daha düşük şiddette olan artçı sarsıntılar, ana depremin hissedildiği merkezde gerçekleşir
Yani, artçı deprem ile öncü deprem aynı anlama gelmiyor. Biri ana depremden önce diğeri ise ana depremden sonra gerçekleşiyor.
Ancak, küçük sarsıntılar olsa da ana depremin zayıflattığı yapıların yıkılmasına neden olabilir ve ana depremden daha fazla hasar verebilirler
Şu ana dek yapılan araştırmalara göre, büyüklüğü 4 ve daha fazla olan artçı depremlerin yüzde 67’si ana depremden sonra ilk altı günde olmuştur.