Türkiye’de elektrik ve doğalgaza zam

Türkiye’de elektrik ve doğalgaz fiyatlarına 1 Eylül 2022 itibarıyla zam yapıldı.
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), doğalgazda eylül itibarıyla geçerli olacak konut tarifesinde ortalama yüzde 20,4, KOBİ'lerde yüzde 47,6, sanayi tarifesinde yüzde 50,8 ve elektrik üretim amaçlı tarifede yüzde 49,5 zam yapıldığını bildirdi.
KONUTTA YÜZDE 20, SANAYİDE YÜZDE 50
Bağımsız yayın organı Evsel Enerji Fiyat Endeksi ve EUROSTAT verilerine göre, konutlarda ve sanayi kuruluşlarında Avrupa ülkeleri arasındaki en düşük fiyatlı doğalgazın Türkiye'de kullanıldığı kaydedilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"1 Eylül 2022 itibarıyla tüketicilerimizi imkanlar çerçevesinde asgari düzeyde etkileyecek şekilde doğal gaz satış fiyatlarında bir düzenleme yapılması maalesef zorunlu hale gelmiştir. Bu kapsamda, 1 Eylül'den itibaren geçerli olmak üzere, konutlarda kullanılan doğal gazın nihai satış fiyatlarında ortalama yüzde 20,4, KOBİ'lerde kullanılan doğal gazın nihai satış fiyatında ortalama yüzde 47,6, sanayide kullanılan doğal gazın nihai satış fiyatında ortalama yüzde 50,8 ve elektrik üretimi için kullanılan doğal gazın nihai satış fiyatlarında ortalama yüzde 49,5 oranında artış yapılmıştır."
ELEKTRİK FİYATLARINDA ARTIŞ
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), konutlarda eylül itibarıyla geçerli olacak elektrik tarifesine yüzde 20 zam yapıldığını bildirdi.
 Nihai elektrik tarifelerinde mesken ve tarımsal faaliyetler abone grupları için yüzde 20, kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler grubu için yüzde 30, sanayi abone grubu için yüzde 50 artış yapıldı. Bu artışla beraber 100 kilovatsaat elektrik tüketimi olan bir mesken abonesi için ödenecek tutar 173,46 lira oldu.
Öte yandan Türkiye’de sene başında tüm faturalarının toplamına 1000 TL ödeyen bir aile, bu kış sadece doğalgaza 1000 TL ödeyecek.
Eylül ayına yeni elektrik ve doğalgaz zamlarıyla girilmesi, son bir yılda vatandaşın yüzde 180’i, sanayicinin yüzde 430’u aşan enerji zamlarına maruz kalmasına yol açtı.
Dünkü zamlar, eylül ayı itibarıyla dört kişilik bir ailenin ortalama elektrik faturasının 346,90 TL’den 416,3 TL’ye çıkmasına neden olacak. Bu da elektrik faturasının bir önceki aya göre 69,4 TL, sene başına göre de 196,6 TL birden artması demek.
İstanbul’da yaşayan dört kişilik bir ailenin ortalama doğalgaz faturası ise eylül itibarıyla 436 TL’ye yükselecek.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, kış aylarına gelindiğinde sadece doğalgaz faturasının aylık 900-1000 TL’ye çıkacağını söyledi.
SADECE ELEKTRİK VE DOĞALGAZ FATURASI 852 TL
EPDK ve BOTAŞ, dün itibarıyla konutlarda kullanılan elektriğe yüzde 20 zam yapılırken; konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 20,4, sanayide kullanılan doğalgaza ise yüzde 50,8 zam yapıldığını duyurdu.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın hesaplamasına göre, İstanbul’da yaşayan dört kişilik bir ailenin aylık elektrik, doğalgaz, su, telefon ve internetten oluşan tüm faturalarının toplamı 2022 Ocak’ta 997,6 TL idi. Bu tutar Ankara’da yaşayan bir aile için ise 1025 TL’ye ulaşmıştı.
Gelinen noktada, 2022 Eylül itibarıyla ise sadece elektrik ve doğalgaz faturaları 850 TL’yi aşacak.
ZAMLAR 2018’DEN BU YANA YÜZDE 1000’İ AŞTI
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz’ın yaptığı değerlendirmeye göre, yıl içindeki doğalgaz zamları konutlar için yüzde 119,5’i bulmuş oldu.
Bu oran birinci kademe küçük işletmelerde yüzde 219,2 iken, ikinci kademe büyük işletmelerde yüzde 51,5 ve elektrik üretim amaçlı tarife için ise yüzde 273,6.
Türkyılmaz, yapılan zamların kur krizinin başladığı 2018’e göre kıyaslandığında ise, son 4 yılda konutta kullanılan doğalgazın yüzde 313, birinci kademe işyerinde kullanılan doğalgazın yüzde 620.5, ikinci kademe işyerinde kullanılan doğalgazın ise yüzde 1071,5 zamlandığı bilgisini verdi.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Eski Yönetim Kurulu Üyesi Olgun Sakarya ise, son bir yılda meskenlerde kullanılan elektrikte birinci kademeye yüzde 89,5, ikinci kademeye ise yüzde 184,2 zam geldiğini aktardı.
Sakarya’nın aktardığına göre bu oran, tarımsal sulamada yüzde 142,5 ve ticarethanelerde yüzde 174,2 ila yüzde 265,6 aralığında iken, sanayide kullanılan elektriğe son bir yılda yapılan zam yüzde 433,1’e ulaştı.
Eylül itibarıyla yapılan zamları ‘yüklü bir zam, altından nasıl kalkılır bilmiyorum’ sözleriyle değerlendiren Sakarya, “Enerji maliyetleri, tarifeler üzerinden vatandaşa yükleniyor. Sanayideki zam da dikkat çekici. Bu, sanayicinin ürettiği her türlü malın yine zamlanacağının işareti. Bu yüzden vatandaş sadece enerji zamlarıyla değil, diğer zamlarla da mağdur olacak” dedi.
AZAMİ FİYAT LİMİTİ DE ARTTI: YENİ ZAMLARIN İŞARETİ
Sakarya, EPDK’nın son kararlarına bakıldığında, enerji zamlarının devam edeceğine yönelik işaretler olduğuna dikkat çekti.
Üretim şirketlerinin gün öncesi piyasası ve dengeleme güç piyasasında ürettikleri elektrik enerjisi için, saatlik bazda, megavat saat başına verecekleri tekliflerdeki azami fiyat limitlerinin de artırıldığı bilgisini veren Sakarya, bunun ne anlama geldiğini şöyle anlattı:
“2020 Mart’ta 600 TL, 2021 sonunda 2 bin TL olan megavat saat başına bu fiyat, bugün 4 bin 800 TL’ye çıktı. Yani 2020’ye göre 8 kat, 2021 sonu-2022 başına göre 2.4 kat artmış oldu.
Dolayısıyla bu fiyat tekliflerinde makasın açılması, üretim şirketlerinin teklif ettikleri toptan satış fiyatlarının bu rakamlara göre teklif vermesine, bu da faturalara yansıyan üretim maliyetlerinin artmasına yol açacak. Dolayısıyla bu gelişme de yeni zam haberleri olarak karşımıza çıkacaktır. Bu iş artık gerçekten çığrından çıktı.”