Gelişen teknoloji ile beraber, pek çok alanda önemli değişimler yaşanıyor. Tıp sektörü de teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyor. Üstelik bu gelişmelere kolayca adapte olabiliyor. İnsan sağlığını koruyabilmek ve yaşam kalitesini yükseltebilmek adına, her geçen gün yeni tedavi yöntemleri ve yeni uygulamalar gelişiyor. Yapılan bazı çalışmalar veya bazı tedavi yöntemleri “çılgınca” görünse de sağlık sektörü insan yaşamını daha iyi bir hale getirebilmek için elinden geleni yapıyor. İşte yakın tarihte ortaya çıkan en önemli 9 tıbbi gelişme…
1. Antimikrobiyal dirençle savaş
Bakteriler, virüsler veya mantarlar zamanla değişime uğrayarak daha önce kullanılan ilaçlara karşı dirençli hale geliyor. Bütün dünyada önemli bir sorun olan bu durum, “Antimikrobiyal direnç” olarak isimlendiriliyor. antimikrobiyal direnç sebebiyle zaman zaman basit enfeksiyonlar bile ölümcül olabiliyor…
Son dönemde yapılan çalışmada, bilim insanları enfeksiyonların davranışları öngörmeyi başaran bir sistem ortaya çıkardılar! Böylece, enfeksiyonlara karşı yeni antibiyotikler üretebilmek ve mikrobiyal hastalıları tedavi edebilmek için avantajlı bir konum elde ettiler!
2. Kanser tedavisi
Son dönemde ortaya çıkan yeni bir tedavi yöntemi, bağışıklık sisteminin kanser hücreleri ile savaşmasını sağlıyor. Bu yeni tedavi biçimine “immünoterapi” adı veriliyor. “İmmünoterapini” oldukça önemli bir tıbbi gelişme. Üstelik ilerleyen yıllarda daha da gelişeceği düşünülüyor. Öte yandan, doktorlar bu tedavinin kanserin erken evrelerinde uygulanması gerektiği kanaatinde.
Kanser tedavisi için yoğun çalışmaların yürütüldüğü bir başka alan ise aşılar. Bazı ilaç şirketleri mRNA aracılığıyla kanserle mücadele edebilecek aşılar geliştirmeye çalışıyorlar. Aşı çalışmalarında şirketlerin odak noktası, kişiselleştiriliş mRNA aşılarını üretebilmek.
Kanserle savaş için bilim insanlarının önem atfettiği bir başka tedavi umudu ise T hücreleri. Bilim insanları, T hücrelerinin de tıpkı bağışıklık sistemi gibi, zararlı organizmalara karşı savaşabileceğine inanıyorlar. İki yıl önce gerçekleştirilen bir deneyde T hücrelerinin kanserli hücrelerle savaştığı gözlendi. Deneyde kanserli deri, kan, akciğer kolon ve böbrek hücreleri T hücreleri tarafından ortadan kaldırıldı. T hücreleri ile gerçekleştirilen kanser tedavisinde, T hücrelerinin gen yapısı değiştiriliyor. İlk olarak kanser hastasından alınan kan örneğinden T hücreleri ayrıştırılıyor. Genetiği değiştirilen T hücrelerine, kanserli hücreleri tespit edebilen reseptörler yerleştiriliyor. Genetiği değiştirilmiş hücreler, tekrar hastaya enjekte ediliyor. Bu sayede T hücreleri kanserli hücreler ile savaşabiliyorlar.
3. Nanoteknoloji alanındaki gelişmeler
Nanoteknoloijinin sağlık sektöründe kullanımı, son dönemlerin en önemli tıbbi gelişmeleri arsında. Özellikle Covid- 19 salgınında, nanoteknolojinin güvenilir bir yardımcı olduğu bir kere daha kanıtlanmış oldu. Çünkü mRNA aşılarının üretilmesinde, nanoteknolojiden yararlanıldı.
Öte yandan hastalıkların teşhis edilmesinden yeni ilaçların üretilmesine kadar pek çok alanda nanoteknoloji kullanılmaya devam ediyor. Örneğin “yavaş salınımlı ilaçlar” üzerinde, nanoteknoloji yoğun bir şekilde kullanılıyor. Nanoteknolojinin yaygın kullanılabilir hale gelmesi son derece kıymetli bir tıbbi gelişme. Üstelik, ilerleyen dönemde yeni teknolojilerle birleşerek insan hayatını kolaylaştırmaya devam edeceği düşünülüyor…
4. Genetik çalışmalar
Yakın dönemde, gen çalışmaları alanında çığır açıcı gelişmeler yaşandı. Bilim insanları, bir hücreyi eskisinden çok daha kolay bir şekilde “değiştirebiliyorlar!” Gen çalışmaları, özellikle kan hastalıkları ve kalıtsal körlüğün tedavisine katkı sağlıyor.
Ancak bazı bilim insanları, “gen değiştirme” işlemlerinde bazı etik kaygıları ön plana çıkartıyorlar. Her şeye rağmen gen üzerine yapılan çalışmalar farklı alanlarda sürdürülüyor.
5. Mikrobiyom üzerine yürütülen çalışmalar
İnsan vücudunda milyarlarca tek hücreli canlı,mantar ve bakteri yaşıyor! Mikrobiyom, insan vücudunda yaşayan mikroskobik canlılara verilen genel isim. Üstelik bunlar insan sağlığını korumakla görevli! Öte yandan, mikrobiyom kişiden kişiye göre değişkenlik gösteriyor. Bu sebeple mikrobiyom üzerine ideal bir modelleme çıkarmak mümkün değil. Ancak bilim insanları mikrobiyoma dair en ideal koşulları ortaya çıkarabilmek için çalışmalarını sürdürüyorlar…
6. Ameliyatlarda robotların devri!
Robotik alanındaki yenilikler de son dönemin önemli tıbbı gelişmeler arasında! Özellikle “Da Vinci” isimli robotik cerrahi sistem, tıp ve robotik alanlarındaki pek çok yeni çalışmaya öncülük ediyor. Öte yandan bilim insanlarına göre 10 yıl içerisinde robotik teknolojisi daha da gelişecek ve “bağımsız robotlar” hastanelerde de görev alacaklar! Bu teknolojisinin sağladığı avantajlar sayesinde, zorlu ve hassas ameliyatlar çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilecek. Bu önemli tıbbı gelişme sayesinde insanların yaşam kalitesinde önemli bir artış olacağına inanılıyor.
7. Yaşlanmak tarihe karışabilir!
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, günümüzde ortalama yaşam süresi 73 yıl. Bu rakam daha önceki yüz yıllara kıyasla oldukça yüksek. Ancak bilim insanları ortalama yaşam süresini uzatmak için yoğun bir şekilde çalışıyorlar. Bu çalışmalar doğrultusunda, 2006 yılında önemli bir adım atılmıştı. Yetişkin hücreleri “kök hücreye” dönüştüren bir sistem sayesinde önemli bir tıbbı gelişme ortaya çıkmıştı. Geliştirilen sistem sayesinde hücrelerin “gençleşebileceğini” ispatlanmıştı. Günümüzde, yaşlanmayı yavaşlatmak veya yok etmek üzerine yapılan çalışmalar devam ediyor…
8. Organ nakli eskisinden daha kolay!
Teknolojik gelişmelerin tıp sektöründeki en önemli örneklerinin görülebildiği bir başka çalışma sahası ise organ nakilleri üzerine yapılan araştırmalar. 3D veya biyoyazıcılarda üretilen organlar ve dokular, pek çok hastanın hayatını kurtarıyor. Öte yandan genetik alanındaki gelişmeler de organ nakillerini yakından ilgilendiriyor. Genetiği, insanlara fayda sağlayacak şekilde değiştirilmiş hayvan organları da nakillerde kullanılıyor. Bunun yanı sıra, nakledilen organların yaşam süresini uzatabilmek adına gerçekleştirilen araştırmalar devam ediyor.
9. Nörobilim alanındaki çalışmalar
Nörobilim üzerine yapılan çalışmalar ve sonuçları en önemli tıbbı gelişmeler arasında gösteriliyor. Sadece zihin gücüyle yazı yazılmasına olanak tanıyan çipler, fiziksel engellerini nörobilim çalışmalarıyla aşan insanlar, sevindirici olduğu kadar şaşırtıcı da! Nörobilim çalışmaları daha şimdiden insan yaşamında önemli bir yer tutsa da bu çalışmalar henüz başlangıç aşamasında sayılıyor. Ancak yine de bu alanda ortaya çıkacak en ufak bir tıbbi gelişme, nörolojik hastalıkların tedavi edilebilmesi için en büyük alternatif konumunda.
