TAŞ OLUŞUMU GELİŞİMİ VE NEDENLERİ
İdrarın taşlara (kristalloidler) aşırı doymuşluğuna bağlı olarak, kristaller olarak çöker ve orada büyümelere neden olur.
Bazen matriks adı verilen hücreler arasında bulunan maddeler çekirdek oluştururlar ve taş oluşumuna neden olurlar.
Diğer bir oluşum sebebi ise; normalde idrarda bulunan ve kristal (taş ) oluşumunu engelleyen bazı maddelerin eksikliği veya yokluğu taş oluşumunu yaratacağıdır.
Taşların gelişiminde iklim önemli bir unsurdur. Sıcak iklimlerde, sıcakta çalışan kişilerde sıkça görülür. Bu kişilerin sık sık su içmesi ve idrarlarının azalmamasına dikkat etmeleri gerekir.
Gut, hiperürisemisi olan kişilerin taş oluşumuna yakalanması daha fazladır.
Az sıvı tüketimi, idrarın azlığı taş oluşumu için bir risktir.
Aşırı okzalattan zengin beslenip, fosfordan fakir beslenmek taş oluşumu için risktir.
Böbrek taşlarında beslenme önemli bir yere sahiptir, ancak bazı kişilerde diyet pek de yarar sağlamayabilir.
Diyet tedavisi; taşın cinsine göre yapılmalıdır.
Kalsiyum-okzalat taşına sahip bir kişiyseniz; günlük kalsiyum alım miktarınız sınırlandırılmalıdır (400 mg) . Bu miktar yetişkin bireylerin gereksinimlerinin yarısıdır. Süt ve ürünleri diyette en az düzeyle sağlanmaldır, diğer bir yandan taş oluşumu ve bunu engellemek için alınan ilaçlar idrari alkali veya asidik yapmaya yarar, kalsiyum okzalat taşları alkali yapıdadırlar ve idrarınızı asidik yapmak gerekir , bu durumda beslenmenizde et, yumurta,balık, tavuk, tahıllar, kırmızı erik ve mürdüm eriğine ağırlık verebilirsiniz, ancak diyet tek başına idrarın ph derecesini değiştirmez, ilaç tedavinize destek olur.
Böbrek taşlarının beslenmesindeki tedavisinde en az 2 litre/gün su tüketilmelidir.
Okzalat içeriği yüksek olan, çay-kahve ve meyve suları su yerine tercih edilmemelidir.
Önlem olarak diyetlerde aşırı badem , yer fıstığı, fındık, çikolata, çay, kahve, kakao, mısır, kuş üzümü , taze fasulye, pancar, bamya, patates, domates, ıspanak, pazı, hindiba, roka, tere, ebegümeci ,maydanoz, dereotu, kırmızı erik, incir , ahududu aşırı alımları olmamalıdır.
Tereyağ, margarin, sıvı yağların aşırı tüketimi, şeker, bal, nişasta idrari nötr yaptıkları için asit veya alkali diyetler için eğer eşlik eden mevcut başka bir hastalık yoksa diyetlerde ölçülü olarak kullanılabilir.
Magnezyum amonyum fosfat taşları genellikle kadınlarda daha fazla görülür, bu taşlar büyük olup tedavi; ameliyatla veya ultrasonik olarak yok edilmesini içerir, uzun süreli antibiyotik tedavisi de uygulanabilir, bu tür taşlar için diyet tedavisi etkili olmamaktadır.
Ürik asit taşlarında ise genellikle gut hastalığını taşıyan kişilerde görülür. Bu bireylerde idrar genellikle asidiktir, bu nedenle diyette pürin zengini gıdalar kısıtlanır bunlar et ve et ürünleridir , idrari alkali yapabilmek adına beslenmede meyveler ve sebzeler artırılır.
Böbrek taşları, ağrı vermeye başladığında yaşam kalitenizde olumsuz yönde etkilenir. Bu nedenle ilk başta ilaç tedavisi ve mutlaka diyetisyen kontrolünde olan bir beslenme planının oluşturulması, mevcut rahatsızlığın artmasını önleyecektir.
