Oğuz Yorgancıoğlu hoca ülkemizin en üretken araştırmacılarından ve yazarlarındandı. İlk yayımladığı kitabı “Kıbrıs Türk Folklorundan Derlemeler-Maniler”1969 yılından yayımlanır. Bu eser Mahmut İslamoğlu hocanın “Kıbrıs Türk Folkloru”kitabıyla birlikte yayımlanan ilk halkbilimi eserlerimizdir. 50 yıldan fazladır kimseden bir maddi katkı görmeden üreten, yazan, ülkenin insanını gençlerini yıllarca eserleriyle aydınlatan hocamızı geçen yıl kaybettik. 14 Eylül 2021 Salı günü vefat eden 17 Eylül 2021 Cuma günü sonsuzluğa uğurladığımız hocamızı asla unutmayacağız. Eserleriyle bizleri hep aydınlatacak. Uzun yıllar edebiyat öğretmenliği yapan ve Namık Kemal Lisesi’nin Müdürlüğünden emekli olan hocamız Yakın Doğu Üniversitesi’nde bizlerin sık sık konuğu olur ve gençlere halkbilim ve eğitim konularında birçok konferans verirdi bir konferansında şöyle demişti:
“Ne yapmalıyız?
Biz kendimize dönmeliyiz. Kendi benliğimizi bulmalı, onu kullanmalı, daha beşikten çocuğumuza onu öğretmeliyiz. Aile yapımızı sağlam tutmalı, çocuklarımıza kendi dilimizde ninnilerle seslenmeli, kendi ananelerimizi, kendi milli tarihimizi öğretmeli, kendi milli benliğimizi aşılamalıyız. Yabancı dil öğrenmeyelim mi diyeceksiniz? Tabii ki yabancı dil de öğreneceğiz. Hem de bütün ayrıntıları ile... Ama önce kendi dilimizi bilmeliyiz. İnsanlar, duydukları kavramları anlayamazlarsa, o kavramları öğrenemezler. Onu öğrendikten sonra her şey kolaylaşır. Kişiler arası iletişim güçlenir ve toplumda birlik ve beraberlik sağlanır.
Yeni buluşları almayalım mı? Tabii ki alacağız. Ama yabancı dildeki sözcüklerle değil. Başka milletlerin yaptığı gibi, o buluşların adlarını ilmi yollarla yaratacağımız Türkçe sözcüklerle karşılayarak veya o sözcükleri Türkçeleştirerek. O sözcükleri durmadan alırsak bir zaman sonra gene yabancı sözcükler arasında boğulacağımızı bilmemiz gerekir. Ve artık biz de yaratıcı olmalıyız... İnsanlığın ortak paydası olacak buluşlar yapmalı, onları kendi dilimizle adlandırmak ve insanlığın hizmetine sunmalıyız.
Teknolojinin yarattığı bilgisayar ve benzeri aletlerle bilgiye ulaşmak veya yeni bilgiler yaratmak, olağanüstü hızlı ve olağanüstü yanlışsız yapılabilmektedir. Biz de gençlerimizi bu bilişim teknolojisinin nimetleri ile yetiştirip eğitmeliyiz. Hatta bu teknolojiye katkı koyacak çalışmalar yapmalıyız. Eğer geri kalır, arayı açarsak, erimemiz ve diğer toplumlar arasında kaybolmamız kaçınılmazdır. Bunu kabullenebilecek bir tek Türkün bile çıkacağını hiç zannetmiyorum. O halde; Eğitimi, sadece okullara bırakmamalıyız. Evde de, kahvede de, iş yerinde de, televizyonda da, bilgisayarda da eğitim devam etmeli ancak mezarda son bulmalıdır. Toplum olarak, millet olarak, bu karmaşadan, bu başıboşluktan, bu gerilikten kurtulmamız başka türlü mümkün değildir. Hep "Okumuş eğitimli bir toplum" olmakla övünüyoruz. O halde eğitimin "bizim için ve bize göre" olmasını sağlamak zorundayız. Genç nesillere düşen görev, ilim yolundan sapmadan, kendi benliğinden de ödün vermeden bu eğitilmişliği sağlamak, çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmaktır. Yakın bir gelecekte, o düzeye geleceğimize yürekten inanıyorum.”
Onu özlemle anıyoruz.
OĞUZ M. YORGANCIOĞLU KİMDİR?
1942 yılında Baf Kazası'na bağlı Lemba (Çıralıköy)'de doğdu İlk öğrenimini köy ilkokulunda tamamladı. Ortaöğrenimine Baf Kurtuluş Lisesi'nde devam etti. 1955 - 1958 yıllarındaki Türk-Rum harbi dolayısı ile köyü, Mağusa Kazası'na bağlı Afanya (Gaziköy) köyüne göçünce Öğrenimine Lefkoşa Türk Lisesi'nde dexam etti. 1960 yılında göçen köyler yerine dönünce lise öğrenimini Baf Kurtuluş Lisesi'nde tamamladı.Ayni yıl yüksek öğrenim için Ankara'ya gitti.
1964 yılında yeniden alevlenen çatışmalar dolayısı ile Erenköy'e çıktı. 1966 Yılında Ankara'ya dönünce Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden Pekiyi derece ile mezun oldu.
İki Yıl Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nde çalıştı. Bu arada özel derler de verdi. Ardından bir yıl Tarsus Özel Koleji'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1968'de Kıbrıs'a döndü. Sırasıyla beş yıl Namık Kemal Lisesi'nde, Üç yıl Lefke Gazi Lisesi ve Lefke Sanat Okulu'nda (Sonradan Cengiz Topel Endüstri Meslek Lisesi'nde) Edebiyat dersleri verdi. 1976 yılında Canbulat Lisesi'ne tayin oldu. Ayni yıl Namık Kemal Lisesi'ne Müdür Muavini olarak aktarıldı. 1983'te başmuavin, 1992'de de Namık Kemal Lisesi Müdürü oldu. 1995'te emekliye ayrılan Yorgancıoğlu evli ve dört çocuk, 5 torun sahibidir.
Yazarın 1960'lardaki düşüncesine göre 450 yıldan beri Kıbrıs'ta yaşayan Kıbrıslı Türkler yaşadıklarını yazıya dökmeli, bir Kıbrıs Türk Edebiyatı yaratmalı idiler.Ama 196O'lı yıllara kadar Türkçe yayınlanan kitapların sayısı iki elin on iki parmağından fazla değildi. Bu sebeple Kıbrıs Türk sözlü kültürü tespit edilip yayınlanmalıydı. Bu düşüncesini açıklayınca çevresindekiler buna sıcak bakmadılar. -
Ama o, düşüncesini gerçekleştirmek için köy köy gezerek Kıbrıs Türk Kültürünü tespite başladı. İlk kitap olarak da 1969'da MANİLER'i yayınladı. Oldukça ilgi görünce ardından diğer araştırmalar geldi. 1980 yılında Kıbrıs Türk Folkloru adlı geniş araştırma ve diğerleri takip etti.
Emekliye ayrıldıktan sonra Kıbrıs'taki çatışmaları konu alan tarih araştırmalarına girişti. Bu arada kurulan KIBATEK Edebiyat Grubu'na dahil oldu. Kıbrıs içinde ve dışında pek çok sempozyuma katılıp bildiriler sundu. 20'yi aşkın yayınlanmış kitabı vardır. Birçok uluslararası ödülü bulunmaktadır. Hocamız iyi derece Rumca bilmekteydi.
l.Erenköy Şehitler Albümü, Oğuz M. Yorgancıoğlu Ahmet Yorgancıoğlu, Mağusal969.
2.Kıbrıs Türk Folklorundan Derlemeler, Mâniler, Mağusa- 969.
3.Okulda, (3 perdelik Piyes) Mağusa -1970.
4.1.Manga (3 perdelik piyes) Bozkurt Gazetesi, Tefrika. Aralık - 1974.
5.Kıbrıs Türk FolkloruMağusa 1980.
6.Sana Bir Hikâye Anlatayım Mı? Mağusa -1984.
7.İlk Hançer. Olayların 25. Yılında Erenköy - Lefkoşa -1989.
8.Kıbrıs Türk Çocuk Oyunları. Lefkoşa -1997.
9.Masallar, Mağusa -1998.
lO.Kıbrıs'ta Zeytincilik, Zeytin ve Zeytinyağı. Lefkoşa -1999.
ll.Resimli Yaş Destanı, Lefkoşa -1999.
12.Kıbrıs Türk Folkloru, (genişletilmiş 2. Baskı) İstanbul - 2000.
13.Ne Farkımız Var? (Hikâyeler) Mağusa - 2002.
14.Mâniler (genişletilmiş 4. Baskı) Mağusa - 2003.
15.Sana Bir Hikâye Anlatayım mı? (ikinci Baskı) Mağusa - 2005.
16.Hasanbulliler, Mağusa -2005.
17.Masallar 2. Mağusa -2006
18.Kıbrıs Türk Ninnileri, Mağusa -2006.
19.Köklerimiz Nasıl Sallandı? İzmir - 2007.
2O.Lefke Savunması ve Öğretmenler, Mağusa - 2008.
21 .Köklerimiz Tek Tek Sökülüyor, Mağusa -2009
22.Beşikten Mezara Eğitim,Lefkoşa-20212.
23.Ellinci Yılında Erenköy,Lefkoşa-2014.
24.Değişen/Gelişen(Unutulan Meslekler.Lefkoşa-2015.
25.Lembalılar,Mağusa-2019.
