Kıbrıs'ta yetişen kekik türlerinin ilaç endüstrisi ve ekonomiye kazandırılması için yol haritası belirlenmesi amacıyla Yakın Doğu Üniversitesi ve Lefke Turizm Derneği iş birliğiyle düzenlenen “Doğal Mucize Kekik" çalıştayı tamamlandı. Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ'ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen çalıştayda Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İhsan Çalış, Yakın Doğu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hüsnü Can Başer konuşmacı olarak katıldı.
Lefke Turizm Derneği merkezinde düzenlenen çalıştay, Lefke Kaymakamı, Lefke Belediye Başkanı, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, yerel üreticiler ve halkın yoğun katılımıyla gerçekleştirildi. Çalıştayın moderatörlüğünü de üstlenen Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, bölgedeki endemik bitkilerin ilaç endüstrisinde değerlendirilmesi, kekik yağı ve kekiğin etken maddeleri kullanılarak geliştirilecek yeni ürünlerin ekonomiye kazandırılması için pilot proje hazırlanarak bir yol haritasının belirleneceğini söyledi.
Şapşişa ve Yeşilırmak olarak bilinen kekik türleri yüksek ticari potansiyele sahip
Yakın Doğu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hüsnü Can Başer, Kıbrıs’ta yetişen kekik türleri arasında şapşişa’nın (Origanum Majorana), yüksek uçucu yağ verimi ve ticarette aranan kimyasal özellikleri taşıması nedeniyle büyük bir ekonomik potansiyele sahip olduğunu belirtti. Prof. Dr. Başer ayrıca Kıbrıs'ta Yeşilırmak kekiği olarak bilinen Origanum Dubium'un ise yüzde 6,5 uçucu yağ oranına ve yüksek karvakrol içeriğine sahip olduğunu ve ticari potansiyelinin yüksek oranda olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Hüsnü Can Başer, doğada yaygın olarak yetişen Tülümbe’nin de sahip olduğu uçucu yağı ve yüksek timol içeriği ile tarımı yapılabilecek bir diğer kekik türü olduğunu vurguladı. Kıbrıs’ta yetişen bir başka tür olan Lagoecia cuminoides’in de dünyanın timol oranı en yüksek kekiği olduğunu söyleyen Prof. Dr. Başer, "Kıbrıs’ta yetişen kekik türleri doğal timol kaynağı olarak kullanılabilir. Hepsi yabani olan bu bitkiler yetiştirildiği ve uçucu yağları çıkarıldığı takdirde yerel ve ulusal ölçekte önemi bir ekonomik kazanç yaratacaktır” dedi.
Kıbrıs’ta yetişen kekik türleri biyolojik zenginliğe ve moleküler çeşitliliğe sahip
Yakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İhsan Çalış ise doğal kaynakların ve özellikle kara bitkilerinin ilaç endüstrisinde kullanılacak yeni molekül (bileşik) araştırmalarında kullanılabileceğini vurguladı. Özellikle kekik bitkisinin de yer aldığı Lamiaceae (Nanegiller) familyasının uçucu olmayan bileşiklerce zengin olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çalış, Kıbrıs’ta endemik olarak yetişen kekik türlerinin önemli bir biyolojik zenginliğe ve moleküler çeşitliliğe sahip olduğunu belirtti.
Prof. Dr. İhsan Çalış, ilaç yapımına yönelik bilimsel araştırmalarda bitki seçiminde izlenen yollarla ilgili bilgiler vererek Kıbrıs’ta ilaç endüstrisinde kullanılabilecek tıbbi bitki yetiştiriciliğinin potansiyeline vurgu yaptı. Prof. Dr. İhsan Çalış, başta kekik olmak üzere, adanın endemik bitkilerinin ilaç endüstrisinde kullanılmasının önünü açacak araştırmalarla yerel halka yeni bir üretim kaynağı oluşturarak ülke ekonomisine büyük bir katkı sağlanabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ
Prof. Dr. İhsan Çalış
