Turizmde borç kabusu

KKTC Merkez Bankası Risk Merkezi verileri, turizm (otel-restoran) sektörünün bankalardan kullandığı brüt kredilerin Mayıs 2022 itibarıyla 5 milyar 001 milyon 964 bin TL ile bugüne kadarki en yüksek noktasına ulaştığını gösteriyor. Bankaların Merkez Bankası Risk Merkezi’ne yaptığı zorunlu bildirimlere göre Mayıs 2022’de ulaşılan brüt kredi miktarı geçen yılın aynı dönemine göre %66.62 oranında daha fazla. Mayıs 2021’de Otel-Restoran (Turizm) başlığı altında gösterilen krediler, ilk kez 3 milyarın üzerine çıkarak 3 milyar 053 milyon TL düzeyinde saptanmıştı. Yaptığımız hesaplamaya göre, turizm sektörünün kredi tutarı tüm sektör kredileri içinde %9.54’lük bir paya sahip.
 SORUNLU BORÇLAR ARTTI, AĞIRLIĞI AZALDI… 
Risk Merkezi verileri, turizm (otel-restoran) sektörünün bankalardan kullandığı kredilerde tahsili gecikmiş alacakların (TGA) miktar olarak arttığını ancak, sektörün toplam brüt kredi hacmi içindeki payının azaldığını da gösteriyor. Kredilerdeki artışa bağlı olarak sektörün ödenemeyen kredileri yıllık bazda %49 artışla bugüne kadarki rekor seviye olan 669 milyon 305 bin TL’yi buldu. Ancak, turizm sektörünün kullandığı toplam brüt kredi hacmi içinde TGA’nın payı (ağırlığı) son üç yılın en düşük seviyesi olan %13.38’e geriledi. Başka bir anlatımla KKTC Merkez Bankası’nın rakamlarına göre, turizm sektörünün ödenemeyen-takipte olan kredileri miktar olarak artmasına rağmen, sektörün kullandığı toplam kredi büyüklüğü içindeki payında oran olarak azalma var. Ancak, tüm sektör kredileri (52,4 milyar) içinde TGA’nın payı %7.10 oranında hesaplanırken, turizm sektörünün toplam TGA içindeki payının %17.98 gibi çok yüksek oranda olması, endişe verici bir veri olarak dikkati çekti.
 SEKTÖRDEKİ KREDİLERİN KAYNAĞI… 
Risk Merkezi’ bildirilen sektördeki krediler; KKTC Bankacılık Yasası altında kurulmuş olup faaliyette bulunan bankalar, yurt dışında kurulu olup KKTC’de şube açmak suretiyle faaliyet gösteren şube bankaları, Kalkınma Bankası, TMSFİF nezdindeki krediler ve Şirketler Mukayyitliği nezdindeki tasfiye halindeki bankaların kredilerinden oluşuyor. Bu nedenle bankalardan alınan krediler ile özellikle Kalkınma Bankası’nın kullandırdığı çoğu geri dönüşsüz kredilerin payı bilinmiyor. Ancak, finans çevreleri, turizm sektöründe artan kredi miktarı içinde taze kredilerin payının fazla olmadığını, çoğunluğu döviz cinsinden olan kredilerin Türk Lirası’nın astronomik değer kaybının etkisiyle yükseldiğini, aynı etkinin TGA’da da görüldüğünü vurguluyor.