“Karma oyun kaldırılması, tek parti hakimiyetine yol açabilir”

Ekonomi ve Maliye eski Bakanlarından Onur Borman, sosyal medya hesabından karma oyun kaldırılmasıyla ilgili tecrübe ve görüşlerini paylaştı. Borman, geçen seçim döneminde de KKTC’nin tek bölge ve Kıbrıs çapında tek bölgeli oy hedefi ile çıkılan yolda, Meclis çalışmaları esnasında milletvekillerinin kendi adaylıklarını ve bölgelerini koruma içgüdüsü ile çıkarılan karmaşık yasanın hem Kıbrıs geneli oylar hem de bölgeler itibariyle adaylar olarak beraber olacak şekilde çevrildiğini ve acayip ve karmaşık, uygulanabilirliği çok zor bir seçim yasası ile seçime gidildiğini hatırlattı.
Borman, “Dünyada eşi olmayan acayip çarşaf liste sunuldu. Sistem bile değil ve seçmenin önüne konan 350 aday (7×50=350) içinden, birkaç dakika içinde seçmenin her bölgeden ayrı ayrı, aynı parti içinde de bölgelere göre ‘en az’ ve ‘ en çok’ sayılar konularak başka bölgelerden tercihli oy kullanılması, tanımadığı ve tanınmayan adaylara da oy verilmesi gibi bir acayip yasa gereği sonucu bence iradenin yanlış yansımasına yol açtı. İlaveten karma oylar da epeyce iptal edildi” dedi.
Bu sorunun karma oyu kaldırmakla çözüleceği zannedilirse, KKTC gibi kendine özgü koşulları ve küçücük bir ülkede demokratik haklar açısından hassas olan halkın haklarını kısıtlayıcı bir yönteme gidilmiş olacağını söyleyen Borman, bunun da parti tutmayan seçmenleri seçime gitmekten caydırabileceğini ve katılımı azaltabileceğini vurguladı.
Borman, “Çünkü 1976 dan bu yana bir seçim hariç, eski yasa ile halkın demokratik haklarının kullanılması hem daha demokratik ve hem de yumuşak bir demokratik ortam yaratma imkanı verir. Burada kişilerin hırslarıyla olan anlaşmazlıkları önlemek için aday seçiminde dikkat edilmesi gerekir o başka.
İkincisi en önemli konu da nisbi seçim sisteminin ülkemiz koşullarında daraltılması mahzurludur” dedi.
Tek parti hakimiyetine yol açabileceğini ve yasa tanımaz siyasi partilerin çeşitli menfaat ve desteklerle tek başına iktidara gelmesi halinde de halkın demokratik iradesinin ortadan kalkabileceğini söyleyen Borman, daha çok istikrarsızlık da sağlayacağını savundu.
Borman, “Kanaatimce yapılması gereken; bünyemize uygun olan bu yürürlükteki seçim yasasından önceki yasaya göre bölgeler itibariyle bölge seçmenleri yalnız kendi bölge adaylarına oylarını kullansın (Bölgeler azaltılabir) veya ilk yola çıkılan tek bölge olsun. Çünkü İkisi beraber olmadı. Olmadı diye demokratik haklar kısıtlanmamalı ve karma oy kaldırılmamalı” ifadelerini kullandı. Borman şunları kaydetti;
“Zaten şimdiki hem tüm bölgeler ve hem seçmenin tanınmayan adaylara oy verilmesi mecburiyeti mantıklı olmadı. İstikrardan bahsediliyor.
Eğer siyasete girenler ortak noktada buluşmayı hazmedemezse hiç bir sistem ülkeyi istikrara götürmez. Tek parti hakimiyeti siyasi partiler veya ülkemiz için geçerli değil maalesef. Hatırlayın geçmişte 1990-93 tek parti döneminde hem hükümet hem Meclis hakimiyeti ile birlikte, hem siyasi istikrarsızlık hem de aşırı partizanlık, demokratik baskı ekonomik ve mali sorunları attırmıştı ve yine erken seçime götürmüştü”