Murat ASLAN
Göç, Kimlik ve Haklar Araştırmaları Merkezi (CMIRS) tarafından yürütülen kamuoyu araştırmasının sonuçları açıklandı.
Eylül 2022 döneminde 500 kişi ile telefon anketi şeklinde yapılan ankette Kıbrıslı Türklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven, mutluluk algısı ölçüldü ve bu oranların zaman içerisinde birbiriyle ilişkisi yanında yaşadığımız gelişmelerden ne şekilde etkilendiği gözlemlendi.
Anket sonucunda katılımcıların kendi ekonomik gelecekleri ile ilgili beklentilerinin karamsar olmaya devam ettiği görüldü.
Ankete göre, Kıbrıslı Türklerin yüzde 35'i endişe verici bir şekilde, şansları olsaydı başka bir ülkeye taşınacaklarını söyledi.
Ankete göre 2013'te, üç aylık anketlerin başlamasından bu yana işlerin iyi gitmediğini düşünenlerin oranı 2022’de rekor seviyelere ulaştı. Kıbrıslı Türklerin sadece yüzde 20'si geleceğe güvenle bakabiliyor.
Anket bulgularına göre Kıbrıslı Türkler en büyük sorunlarının ekonomi ve enflasyon olduğunu düşünüyor. Ankete katılanların sadece yüzde 7’si ekonomik durumlarının iyi olduğunu söylüyor.
Anket ayrıca Kıbrıslı Türklerin ekonomik beklentilerinin geçmişte hiç olmadığı kadar kötü olduğunu da gösteriyor.
10 kişiden 8’si mali durumlarının önümüzdeki iki yıl içinde daha da kötüleşeceğine inanırken, 10 kişiden 9’u Kuzey Kıbrıs’ta ekonomik durumun aynı zaman diliminde daha da kötüleşeceğini belirtiyor.
Anket sonuçları:
Ülkenin En Önemli Sorunu
Katılımcılara göre ülkenin en önemli sorunları sırasıyla şöyle:
1-Ekonomik sorunlar,
2-Kıbrıs Sorunu
3-Enflasyon
4-Yeteneksiz/beceriksiz siyasi liderler,
5-İşsizlik, ve
6-Düşük maaşlardır.
(Bu dönemde en büyük değişiklik Kıbrıs Sorunun öneminin artmış olmasıdır. Haziran ayındaki ankette üçüncü büyük sorun iken bu dönemde Kıbrıs Sorunu ikinci büyük sorun olarak ortaya kondu.)
Ankete katılanların yüzde 94.14’ü ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini belirtti. Bu oran Haziran 2022’de yüzde 97.42’ye yükselmiş olup bugüne kadarki en yüksek noktaya gelmişti. Eylül ayında ise ülkede işlerin yanlış gittiğini düşünenlerin oranında ufak da olsa bir gerileme olmasına rağmen ülkede yaşayanların yüzde 94.1’inin ülkede işlerin yanlış gittiğini düşünmesi oldukça düşündürücüdür.
Ankete katılanların yüzde 70.64’ü iki sene içerisinde kendi ekonomik durumunun daha kötü olacağını düşünüyor. Bu oran Haziran 2022’de yüzde 86.3 idi. Buna rağmen kendi ekonomik durumunun daha iyi olacağını düşünenlerin oranı da yüzde 7.15’ten yüzde 3.9’a geriledi. Ekonomik durumunun ayni kalacağını belirtenlerin oranı ise yüzde 6.54’ten yüzde 25.46’ya yükseldi.
Ülkenin gelecekteki ekonomik durumu ile ilgili beklentiler daha da kötümser. Katılımcıların yüzde 85.51’i ülkenin ekonomik durumunun önümüzdeki iki sene içerisinde daha kötü olacağını belirtti. Bu oran haziran anketinde yüzde 93.87 idi.
Ülkenin ekonomik durumunun iki sene içerisinde daha iyi olacağını düşünenlerin oranı sadece yüzde 3.31’dir.
Kendi ekonomik durumuyla ilgili beklentilere benzer bir şekilde iki sene içerisinde ülkenin ekonomik durumu ayni kalacak diyenlerin oranı yüzde 2.86’dan yüzde 11.18’e yükseldi.
Katılımcıların sadece yüzde 7’si ailesinin ekonomik durumunun iyi olduğunu belirtti. Bu oran Haziran anketinde yüzde 14 idi.
Eylül 2022’de toplumun mutluluk puanı 10 üzerinden 4.99 oldu. Mutluluk puanı bu dönemde çok az da olsa bir artış göstermiş olmasına rağmen, beşin altına inmiş olduğu üçüncü dönemi olarak dikkat çekti.
Bu dönemde katılımcıların ruh hali de karışık. Geçmiş ankete kıyasla bazı olumsuz duygularda azalma olurken bazıları ayni kaldı, bazı olumlu duygular azaldı, bazıları ise arttı. Tatil dönemi sonrası bazı açılardan katılımcıların az da olsa daha olumlu duygular içerisinde oldukları söylenebilse de her 3 katılımcıdan birinin olumsuz duygular içerisinde olması düşündürücüdür.
Ankete katılanların yüzde 33.47’si son bir hafta içerisinde kendilerini sıkça çaresiz hissettiklerini belirtti. Bu oran Haziran anketinde yüzde 42.6 idi.
Katılımcılar arasında son bir hafta içerisinde sıkça umutlu hissedenlerin oranı sadece yüzde 40.28 oldu. Bu oran Haziran 2022 anketinde yüzde 42 idi.
Son bir hafta içerisinde sıkça endişeli hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 35.46 oldu. Bu oran Haziran anketinde yüzde 46.6 idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkça huzurlu hissedenlerin oranı sadece yüzde 46.7 oldu. Bu oran Haziran anketinde yüzde 41.6 idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini depresif hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 30.52 oldu. Bu oran Haziran anketinde yüzde 31.53 idi.
Son bir hafta içerisinde sıkça geleceğe güvenle baktığını belirtenlerin oranı ise sadece yüzde 53.1 oldu. Bu oran Haziran anketinde yüzde 28.11 idi.
Son bir hafta içerisinde kendisini sıkça öfkeli hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 35.05 oldu. Bu oran Haziran anketinde de yüzde 35.47 idi.
Ülkenin yaşanabilirlik puanı 10 üzerinden 4.83 oldu.
Katılımcılardan KKTC’de demokrasinin işleyişine 10 üzerinden bir demokrasi puanı vermeleri istendi. Haziran 2022’de 3.13 olan bu puan Eylül 2022’de ise 4.06’ya yükseldi.
Ülke yönetimine verilen puanlar şu şekilde: (10 üzerinden)
| Aralık 2020 | Mart 2021 | Haziran 2021 | Eylül 2021 | Aralık 2021 | Nisan 2022 | Haz 2022 | Eyl. 22 | |
| Üretime dayalı istihdam olanakları | 3,74 | 3,92 | 3.06 | 2.93 | 2.96 | 2,32 | 2.20 | 2.39 |
| Gelir dağılımında adalet | 3,50 | 3,50 | 2.79 | 2.48 | 2.87 | 2,03 | 2.03 | 2.57 |
| Eğitimde kalite ve eşit erişim | 4,78 | 4,31 | 4.06 | 3.53 | 3.69 | 3,17 | 3.17 | 2.78 |
| Sağlıkta altyapı ve eşit erişim | 4,26 | 4,47 | 3.50 | 3.17 | 3.24 | 2,52 | 2.53 | 2.53 |
| Çevre korumada duyarlılık | 4,55 | 4,44 | 3.36 | 3.65 | 3.74 | 3,00 | 2.75 | 3.78 |
| Kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yaygınlığı | 5,93 | 4,35 | 4.49 | 4.25 | 4.15 | 3,55 | 3.42 | 4.16 |
| Barış ve huzur ortamı | 6,34 | 5,01 | 5.78 | 4.70 | 4.60 | 4,36 | 4.25 | 4.70 |
| Düşünce, İfade ve hak arama özgürlüğü | 6,11 | 4,72 | 5.57 | 4.57 | 4.71 | 4,13 | 4.05 | 4.43 |
