Aşı için önyargı yersiz

 
Dubai Genetik ve Talasemi Merkezi'nde "Genetik Hastalıklar ve DNA Uzmanı" olarak görev yapan Moleküler Patolog Kıbrıslı Türk Profesör Dr. Erol Baysal, Hüseyin Ekmekçi’nin hazırlayıp sunduğu Haber Kıbrıs Web TV’de yayınlanan Günaydın Haber Kıbrıs programına katıldı.
Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Ekmekçi'nin sorularını yanıtlayan Erol Baysal, Sinovac aşısının üzerinde Çin malı yazmasından dolayı endişe duyulmaması gerektiğini belirterek, birçok hastalığı yenen yöntemle üretildiğine dikkat çekti. Baysal, Sinovac aşısının alt yapısı zayıf ülkeler için nakliye ve muhafaza konularında avantajlı olduğuna vurgu yaptı.
AŞI ÜZERİNDE GÜVENSİZLİK VAR MI?
Erol Baysal, Sinovac aşısının dezavantajının üzerinde Çin malı yazmasından kaynaklandığını belirterek, bu yüzden aşı konusunda ön yargılar olduğunu söyledi.
“BİRÇOK HASTALIĞI YENEN YÖNTEMLE ÜRETİLDİ”
Baysal, Sinovac aşısının inaktif denilen ölü virüs taşıyan aşı olduğunu ve yıllarca uygulandığını anlattı. Baysal, bu yöntemle üretilen aşıların “Çiçek, verem, tetanos, kuduz ve çocuk felciyle” mücadelede kullanıldığını ve küçümsenmemesi gerektiğini vurguladı.
“ÇİN MALI YAZMASINDAN DOLAYI ENDİŞE DUYULMAMALI”
Eskiden ailelerin ‘ne aşısı salınır’ diye sormadığını kendisinin de çocukları aşı olacağında sorgulamadığını anlatan Baysal, “Çin malı yazmasından dolayı endişe duyulmamalı” dedi.
Korona virüsle ilgili kullanılacak aşılarla ilgili oluşan önyargının yersiz olduğunu anlatan Baysal, aşıların yıllarca yapılan araştırmaların sonucunda insanların iyiliği için yapıldığını kaydetti.
Baysal, Sinovac aşısının avantajlarından bahsetti. Baysal, Sinovac aşısının alt yapısı zayıf ülkeler için nakliye ve muhafaza konularında avantajlı olduğuna dikkat çekti.
Baysal, Sinovac aşısının 3 yıl evdeki buzdolabında bile saklanabileceğine vurgu yaptı. Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine göre Biontech aşısının en fazla 4 durağı olması gerektiğini anlatan Baysal, “5’nci durakta aşı çöpe atılır” dedi.
Biontech aşısının saklanacağı buzdolaplarının eksi 80 derece olması ve kuru buzların içinde en az eksi 40’lara varan kutularda taşınması gerektiğini anlatarak, “Dubai’de bile ben buzdolaplarını zor aldırdım. Buzdolapları bir araba fiyatıdır bakımları zor ve pahalıdır” diye konuştu. KKTC Sağlık Bakanlığı’nın bu aşıların muhafazası için ciddi oranda para harcaması gerektiğini vurguladı.
Baysal, inaktif olmayan aşılarda virüsün mutasyona uğraması durumunda sonuç alınamadığını ancak Sinovac aşısının ölü virüs taşımasının avantajlı olduğunu vurguladı.
Baysal, Sinovac aşısının diğer bir avantajının ise kırılmış ve virüs parçalarından oluştuğu için aşı sırasında masada bile durabildiğini ancak inaktif olmayan aşıların uzay üssünü andıran yerlerde olağanüstü koşullarda tutulduğunu aktardı.
Aşıları karşılaştıran Baysal, inaktif aşıların üretim maliyetinin daha yüksek olduğunu ancak muhafaza ve nakliye ücretlerinin ucuz olduğuna dikkat çekti.
İnaktif olmayan DNA ve RNA aşılarının ise imalatının daha ucuz olduğunu ancak muhafaza ve nakliyelerinin zahmetli ve pahalı olduğunu aktardı.
“AŞI OLMAMASI GEREKEN KİŞİLER”
Streoid kullanan kanser hastalarında aşının etkili olamayabileceğini belirten Baysal, aşı olmaması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Hamileler, lohusalar, son 6 ay içinde korona virüs geçirenler, alerjik olanlar, kalp rahatsızlığı olanlar, adrenalin kullananlar, son 1 ayda grip geçiren ve influenza aşısı olanlar”
 “BAZI HASTALAR DOKTORUNA DANIŞSIN”
Aşı yapacak olanların bağışıklık sisteminin stabil olması gerektiğini anlatan Baysal, “Aşının sonuçlarıyla ilgili araştırmalar halen sürüyor. Bu aşamada sınırları fazla zorlamamak lazım. Her hastanın durumu farklıdır. İnsülin kullananlar, 80 yaş üstü olanlar ve Thalasemia hastaları doktoruna danışarak hareket etmeli. Tip 1 diyabet ve Tip 2 diyabet hastaları Covid-19 için riskli grupturlar. Bu kişiler aşılar için de önceliklidirler, ilk sıradadırlar. ” dedi.
“65 ÜSTÜ HASTALAR SİNOVAC AŞISI OLABİLİR Mİ?”
Baysal, aşının etkinliği ve 65 üstü hastaların Sinovac aşısı olması konularına da açıklık getirdi. Baysal, Brezilya’daki çalışmada bu yaş grubunun yüzde 50’nin üzerinde olumlu etki yaptığını açıkladığını belirterek, “Yapılan çalışmada bu hastaların birçoğu kanser geçiren ve kötü durumda olan hastalar grubuydu. Brezilya’da daha önce yüzde 78 başarı yakalandı” dedi
Aşının etkinlik oranının yüksek olduğunu anlatan Baysal, Endonezya’da yüzde 65 ve Türkiye’de ise yüzde 91.5 olduğunu vurguladı.
“ETKİNLİK GENETİK YAPIYA GÖRE DEĞİŞİYOR”
Etkinliğin genetik yapısına göre değiştiğine işaret eden Baysal, alınacak kanla DNA üzerinde yapılacak araştırmayla geçmişte geçirilen ve gelecekte geçirilecek hastalıkları ortaya çıkarabilecek genetik bilgiye sahip olunduğunu açıkladı. Baysal “1 günlük bebeğe bile gelecekte geçirebileceği hastalıkları sunabilecek kapasiteye sahibiz” dedi.
Baysal, Dubai’de çalışmasına rağmen ülkesiyle bağını hiçbir zaman koparmadığını hatta mesai sonrasında bir mesai de Kıbrıs için yaptığına dikkat çekti. Baysal, KKTC’de Covid-19 görüldükten sonra devlet yetkililerine yardımcı olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanlığı’nda oluşturulan bilim ve sağlık komitesine katıldığını anlattı.