Türk Lirası ABD Doları karşısında Temmuz ayı boyunca yatay bir seyir izlemişti. Ancak son haftalarda bu durum Türk Lirası’nın değer kaybetmesine dönüştü. Döviz karşısında değer kaybeden Türk Lirası, bugün ise rekor bir kayıp yaşadı. Dolar son zamanların rekorunu kırdı ve Dolar/TL kuru yeniden 7.2775’e kadar yükseldi. Euro ise 8.50 TL’yi aştı. Peki döviz neden yükseliyor? Dövizde yükseliş devam edecek mi, uzmanlar ne diyor?
Dolar kuru, TL karşısında bir süredir dikey seyrediyordu. Ancak bugün Dolar/TL kuru rekor kırarak 7.2775’e kadar yükseldi. Ekonomi piyasasındaki bu hareketlilik ise gündeme oturdu
Türk Lirası yılbaşından bu yana ABD Doları karşısında yüzde 19 değer kaybetmiş durumda. Bu değer kaybının devam edip etmeyeceği ise merak konusu
Peki dolar neden yükseliyor, uzmanların bu konudaki görüşü ne? Para piyasası uzmanları TL’deki değer kaybını ve Dolar/TL kurundaki yükselişi birkaç temel nedene bağlıyor;
– Bunlardan ilki, enflasyonun çift haneli rakamlarda olmasına karşın, merkez bankasının faizlerini indirmesi. Bu durum yatırımcıların gözünde TL’nin cazibesini azaltıyor.
– Bir diğer gerekçe ise Merkez Bankası’nın azalan döviz rezervlerinin Türkiye’nin TL’yi destekleme kapasitesine olan güveni azaltması olarak dile getiriliyor.
– Uzmanlara göre bir diğer neden de pandemi nedeniyle ülkeye giren dövizlerin azalması. Pandemi en çok turizm sektörünü vurdu. Türkiye’nin de turizm gelirleri ciddi şekilde azaldı. Turizm ve Kültür Bakanlığı verilerine göre Haziran ayında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 96 oranında düştü.
Reuters haber ajansı, para piyasası traderlarının yaptığı hesaplamalara göre Merkez Bankası ve kamu bankalarının 2019’un başından bu yana TL’yi desteklemek için piyasaya yaklaşık 110 milyar dolar sattığını aktarıyor
Bu yolla piyasadaki döviz likiditesinin artırılması ve TL’nin desteklenmesi amaçlanıyor.
Öte yandan pandemi Türkiye’de ihracatta da düşüşe neden oldu. Her ne kadar haziran ayında ihracat kapasitesi artsa da şu anki kapasite pandemi öncesinden çok daha düşük
Peki Türk Lirası’ndaki bu değer kaybı nelere sebep oluyor?
Türkiye; gıda, hazır giyim, teknoloji ve daha birçok üründe dışa bağımlı bir ülke. Bu nedenle Türkiye için TL’nin değer kaybetmesi, ithalat maliyetlerini artırıyor. Bu maliyetlerdeki artış ise market raflarından mağaza vitrinlerine kadar her şeye yansıyor. Sonuç olarak maliyetler ve buna bağlı olarak fiyatlar arttığı halde, vatandaşlarının gelirinin artmaması sürekli olarak bireysel borçlanmaya neden oluyor. Bu borçlarının ödenememesi ise olası bir krizi doğurabilir.
Özellikle enerji ithalatı maliyetlerinin yükselmesi sonucu doğalgaz ve petrol fiyatlarındaki yükseliş, genel üretim maliyetlerini artırıyor. Üretim maliyetlerindeki artış işe TL’deki değer kaybının enflasyonu yükseltmesine yol açıyor. 2018 yılında Türk Lirası, ABD Doları karşısında hızlı değer kaybı yaşamış ve ardından enflasyon yüzde 20’nin üzerine tırmanmıştı.
TL’deki değer kaybının bir diğer etkisi ise TL geliri olan ancak dövizle borçlanan özel sektörde hissediliyor. TL’nin değer kaybetmesi şirketlerin borçlarını ödemesini zorlaştırıyor
Merkez Bankası verilerine göre özel sektörün 12 ay içerisinde geri ödemesi gereken döviz borcu 162 milyar dolar seviyesinde.
Türk Lirası’nın değer kaybı devam edecek mi uzmanlar ne diyor?
Uzmanlara göre, Türk Lirası’nın ABD Doları karşısında kısa vadede toparlanması beklenmiyor. Rabobank’tan kıdemli stratejist Piotr Matys, yatırımcılara gönderdiği piyasa notunda “Gelecek birkaç ay içerisinde Türkiye ekonomisine dair beklentilerin ciddi biçimde toparlanmaması halinde, Dolar/TL’nin 7’nin üzerinde kalıcı olması olası” diyor.
Reuters haber ajansına konuşan Commerzbank’ın döviz ve gelişmekte olan piyasalar stratejisti Antje Praefcke, TL’nin değer kaybıyla ilgili yorumunda, “Merkez Bankası enflasyonla yeterince sert şekilde mücadele etmiyor ve reel faiz oranları da negatif seviyelerde” dedi
