İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel iklim değişikliği nedeniyle Kuzey Kutbu dünyanın geri kalanından ortalama iki kat daha hızlı ısınıyor. Bilim insanları bu nedenle, Arktik'teki ana buzulları oluşturan Laptev Deniz'nin her yılın Ekim ayında donmasına rağmen, bu yıl ilk kez donmadığını açıkladı.
İLK KEZ DONMADI
Arktik Okyanusu'nda yer alan ve Kuzey Buz Denizi olarak da bilinen Laptev Denizi, uydu ile gözlenmeye başlandığından bu yana ilk kez ekim ayı sonlarında donmaya başlamadı.
Kutup bölgesinde yaşanması olası zincirleme etkiler konusunda uyarıda bulunan bilim insanları gecikmenin, Rusya’nın kuzeyinde olağandışı bir şekilde uzun süren sıcaklıktan ve Atlantik sularının istilasından kaynaklandığını açıkladı.
Bununla birlikte bölgedeki okyanus sıcaklıkları, rekor kıran bir sıcak hava dalgasını takiben, kısa süre önce ortalamanın 5 derece üzerine çıktı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KUZEY KUTBUNDAKİ ETKİLERİNİN SADECE BİR PARÇASI
ABD’de yer alan Colorado Eyalet Üniversitesi'nden iklim bilimci Zachary Labe, "Sibirya Arktik bölgesinde şu ana kadar donma olmaması daha önce hiç görülmedi. 2020, hızla değişen Kuzey Kutbu ile tutarlı bir başka yıl. Sera gazlarında sistematik bir azalma olmazsa, ilk ‘buzsuz’ yazımızı yaşama ihtimali 21. yüzyılın ortalarına kadar artmaya devam edecek" ifadelerini kullandı.
İNSAN FAALİYETLERİ SİBİRYA'DAKİ SICAK HAVA DALGASINI 600 KAT DAHA GÜÇLENDİRDİ
Daha önce yapılan bir araştırma Sibirya’da sıcak hava dalgasının endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan emisyonlar nedeniyle en az 600 kat daha güçlendiğini ortaya koydu. Haziran ayında Dünya’nın en soğuk bölgesi olan Sibirya’da art ardına sıcaklık rekoru kırılmış ve Haziran aylarında ortalama sıcaklığın 9 derece olduğu Yakutsk’ta termometreler 38 dereceyi göstermişti. Bölgede çıkan orman yangınları ise hala birkaç noktada sürüyor.
TEK FAKTÖR YÜKSELEN SICAKLIK DEĞİL
Öte yandan Labe, Arktik’te buz oluşumunu yavaşlatan tek faktörün artan hava sıcaklığı olmadığını belirtti. Labe iklim değişikliğinin aynı zamanda daha ılık Atlantik akıntılarını Kuzey Kutbu'na doğru ittiğini ve sıcak derin sular ile soğuk yüzey arasındaki olağan tabakalaşmayı bozduğunu söyledi.
BUZ KAYBINDAKİ ARTIŞ REKOR SEVİYEDE
ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'nde kıdemli araştırma bilimcisi Walt Meier ise Artktik’teki buz kaybının uydu kayıtlarının başladığı 1979’dan bu yana rekor seviyelerde yükseldiğini açıkladı.
Meier, "Özellikle 2007' başlayan ve günümüzde devam eden Kuzey Kutbu'ndaki eski buzun çoğunun artık kaybolduğunu ve yerlerini daha ince mevsimsel buzlara bıraktığını gördük. Ortalama buz kalınlığı genel olarak 1980'lerdekinin yarısına düştü” dedi.
KUZEY KUTBU'NDA İLK BUZSUZ YAZIN YAŞANMASI ÇOK YAKIN
Meier, Kuzey Kutbu'nun ilk buzsuz yazını yaşayana kadar düşüş eğiliminin devam edeceğini belirterek, “Veriler ve modeller, bunun 2030 ile 2050 arasında gerçekleşeceğini öne sürüyor” açıklamasını yaptı.
LAPTEV DENİZİ HAKKINDA
Arktik Okyanusu'nde yer alan bir kenar denizi olan Laptev, Sibirya ve Taymir Yarımadası'nın arasında bulunuyor ve yaklaşık 672 bin karelik bir alanı kaplıyor.
Laptev Denizi, aynı zamanda Kuzey Kutbu’nda kışın başlarında kıyı boyunca oluşan buzun doğduğu yer olarak biliniyor. Ardından, Grönland ve Svalbard arasındaki Fram Boğazı'nda ilkbaharda parçalanmadan önce Kuzey Kutbu boyunca bölgedeki canlılara besin maddeleri taşıyarak batıya doğru sürükleniyor.
Araştırmacılar, Laptev'de donmanın gecikmesi halinde oluşan buzul tabakasının daha ince olacağını ve Fram Boğazı'na ulaşmadan erimeyebileceğini düşünüyor. . Bu durum ise Kuzey Kutbu’nda yaşıyan kutup ayıları, balıklar ve diğer canlılar için daha az besin maddesi anlamına geliyor.
