Bilim insanları bu yıl insanlığın homo sapiens atalarıyla ilgili birbirinden önemli keşifler yaptılar. Yeni fosil bulguları, dişlerde, kemiklerde ve mağara kirlerinde korunan eski DNA analizleri sayesinde insanlık tarihi ile ilgili şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıktı.
CNN, soy ağacını büyüleyici ve beklenmedik bir şekilde değiştiren, bu yılın en çığır açan keşiflerinden altı tanesini seçti:

İLK AMERİKALILAR

Şimdi New Mexico olan sulak bir alanın kenarındaki çamurlu toprakta görülen ayak izleri, sanki düne aitmiş gibi görünüyor. Oysa izler, 21.000 ila 23.000 yıl önceye ait. Keşifle birlikte Amerika’daki insanlık tarihi ile ilgili tüm bilinenler yıkılmış oldu.

Yakın zamana kadar, insanların yaklaşık 13.000 yıl önce buzul çağının sonunda, bir zamanlar iki kıtayı birbirine bağlayan bir kara köprüsü olan Beringia üzerinden Asya’dan Kuzey Amerika’ya geçtikleri düşünülüyordu. Ancak yeni bulunan izler, insanların daha önce orada olduğunu gösteriyor.

EJDERHA ADAM

50 yılın en önemli fosil keşfi olarak nitelendirilen Çin’in kuzeydoğusunda 80 yılı aşkın bir süredir bir kuyunun dibinde saklanan bir kafatasının, tamamen yeni bir insan tipini temsil ettiği düşünülüyor.
Çin’in Harbin şehrinde bulunan iyi korunmuş fosil, jeokimyasal analizlere göre 138.000 ila 309.000 yaşında. Geniş bir burun, düşük kaş ve beyin kabuğu gibi ilkel özellikleri, düz ve narin elmacık kemikleri dahil olmak üzere homo sapiense daha çok benzeyen özelliklerle birleşiyor.

Keşif, haziran ayında kamuoyuna açıklandıktan sonra halk arasında Dragon Man (Ejderha Adam) olarak anılmaya başlandı.

Bilim insanları, fosil hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışmalarına devam ediyorlar.

MAĞARALARDAKİ İZLER

 Arkeologlar, atalarımızın nasıl yaşadıklarını ve neye benzediklerini bir araya getirmek umuduyla yüzyıllar boyunca mağaralarda diş, kemik ve alet aradılar. Ancak yeni teknikler sayesinde artık bilim insanlarının fosil bulmak zorunda kalmadan insanlık hakkında bilgi edinmelerini sağlıyor.

2021’de mitokondriyal DNA’dan daha detaylı bilgi içeren insan nükleer DNA’sı ilk kez mağara kirinden toplandı ve Neandertallerin yaşamlarıyla ilgili detayları ortaya çıkardı. Benzer teknikler, yünlü mamutlar gibi soyu tükenmiş hayvanlara da ışık tutuyor.

Doçent Katerina Douka yeni kullanılmaya başlanan teknikle ilgili şunları söyledi: “DNA için tortu taraması bizim için bir oyun değiştirici. Bizi doğru yerlere yönlendirecek, zaman ve paradan tasarruf etmemizi sağlayacak.”

EN ESKİ MODA

Elde edilen kanıtlar, izler insanlığın gelişimi ile ilgili bilgiler verse de özellikle kıyafet anlamında neler yaptıklarına dair herhangi bir ipucu vermiyordu. Özellikle 100.000 yıl öncesinden kürk, deri ve diğer organik malzemeler, genellikle korunmamış.

Ancak araştırmacılar, Fas’ta bir mağarada bulunan hayvan derilerini işlemek ve pürüzsüzleştirmek için kullanılan aletlerin, arkeolojik kayıtlarda giyim için kullanılan eski kanıtlardan bazıları olabileceğini söylüyor. Aletler 90.000 ila 120.000 yıl arasına ait ve deriyi işlemek için, özellikle de bağ dokusunu çıkarmak için kullanılmış. Benzer kemik aletler bugün hâlâ bazı deri işçileri tarafından da kullanılmakta.

NEANDERTALLERİN BEYİN YAPILARI

Beyin pek iyi korunamadığı için modern insan beyinlerinin soyu tükenmiş Neandertallerden ne kadar farklı olduğunu bilmeyi imkânsız kılıyor. Bilim insanları, fosilleşmiş kafataslarından beyinlerinin büyük olduğunu ortaya çıkarıyor ama bu da nörolojileri ve gelişimleri hakkında çok az şey anlatıyordu.

California San Diego Üniversitesi’nden bilim insanları, bu soruyu yanıtlamak için bir yol buldular. Neandertallere ve diğer arkaik homininlere ait olan, ancak homo sapiense ait olmayan bir geni taşımak için genetiği değiştirilmiş beyin dokusu blokları yarattılar.
Araştırma çok erken bir aşamada olsa da araştırmacılar Neandertalize beyin organoidlerinin beynin nasıl organize edildiği ve bağlandığı konusunda yeni sonuçlar elde edebildiler.

ANLATILAN EN ESKİ HİKÂYE

Son olarak, bu yıl bilim dünyasını en çok dikkat etkileyen gelişme de ocak ayında dünyaya duyurulan, insanlar tarafından yaratılan bilinen en eski figüratif kaya sanatı oldu.
Endonezya’nın Sulawesi adasındaki kireçtaşı mağaralarında kırmızı aşı boyasıyla boyanmış, iki kişiyle kavga eden veya başka bir etkileşime giren bir domuzu tasvir ediliyor. En az 45.000 yaşında olan çizim, bilinen ilk hikaye anlatıcılarına işaret ediyor.