banner913
banner932
banner1012

19 MAYIS 1919’DA ATATÜRK’ÜN SAMSUN’A ÇIKIŞI VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN KURULUŞUNA GİDEN YOL (2)


Metin FAHRİOĞLU

Metin FAHRİOĞLU

Okunma 20 Mayıs 2022, 16:30

Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramınız Kutlu Olsun..
19 Mayıs 1919 Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve dava arkadaşlarının Bandırma Vapuru ile  Samsun’a ayak bastıkları bir gündür.  19 Mayıs, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin resmi bayramıdır.  Günümüzde 19 Mayıs 1919 İtilaf Devletlerinin  işgaline  karşı Türk Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gün olarak kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan  etmiştir.
Milli Mücadelenin Mustafa Kemal Atatürk tarafından dile getirilen hikayesinin ilk cümlesi, “1919 senesi Mayısının 19’ncu günü Samsun’a çıktım” ile başlar. Diğer bir değişle , 19 Mayıs 1919 Milli Mücadelenin fiilen başladığı tarihtir. 19 Mayıs 1919 Atatürk’ün, hedefine varan yolda  attığı ilk adımdır.
9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu’ya atanan ve 16 Mayıs 1919’da Cuma selamlığından sonra Padişah Vahdettin’e veda eden  ve Şişli’deki evinde annesi ve kız kardeşi ile vedalaşan Mustafa Kemal Paşa, Galata Rıhtımına gitti. İtilaf Devletleri denetim görevlilerince  yapılan aramanın ardından Bandırmanın güvertesinde Mustafa Kemal Paşa, yanındakilere şunları söyleyecekti: “Bunlar işte böyle yalnız demire, çeliğe, silah kuvvetine dayanırlar. Bildikleri şey, yalnız madde!.. Bunlar hürriyet uğruna ölmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu’ya ne silah ne de cephane götürüyoruz; biz ideal ve imanı götürüyoruz.” Demişti.
Mustafa Kemal ile Samsun’a ayak basan “9. Ordu Kıtası Müfettişliği” Karargahında şu kişiler bulunuyordu: “3. Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bey ( General Bele),  Müfettişlik Kurmay Başkanı Albay Manastırlı Kazım (General Dirik), Müfettişlik Kurmay Başkanı  Kurmay Binbaşı Hüsrev (Gerede), Birinci Şube Müdürü Binbaşı Kemal (Doğan), Müfettişlik Sağlık Bakanı  Topçu Kumandanı Dr. Albay İbrahim Tali (Öngören), Kurmay Yrb. Mehmet Arif Bey (Ayıcı), Ordu Sıhhiye Başkanı  Dr. Binbaşı Refik (Saydam) , Sıhhiye Başkan Yardımcısı Yüzbaşı Cevat Abbas (Gürer), Müfettişlik Başyaveri Üsteğmen Muzaffer (Kılıç), Müfettişlik İkinci Yaveri Yüzbaşı Ali Şevket (Öndersev), Müfettişlik Emir Subayı Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı Yüzbaşı Mümtaz (Tünay), Yüzbaşı İsmail Hakkı (Ede), Yüzbaşı Mustafa Vasfi  (Süsoy), Karargah Komutanı Üsteğmen Abdullah (Kunt), İaşe Subayı Birinci Sınıf Katip Faik (Aybars), Şifre Katibi Dördüncü Sınıf Katip Memduh (Atasev), Şifre Katibi Yardımcısı Üsteğmen Arif Hikmet (Gerçekçi) Refet Bey’in  Yaveri.. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/19-mayis-ataturkun-dogum-gunum-dedigi-tarih-14771065
Ulusal Kurtuluş Mücadelesine giden yolda ilk adımın atıldığı Samsun yolculuğu 16 Mayıs 1919’da Bandırma Vapuru ile başlıyordu. Mustafa Kemal Atatürk, kurtuluşa giden yolun başlangıcında 16 Mayıs 1919 Cuma günü öğleden sonra  saat 17.55 sıralarında “Bandırma Vapuru” ile Galata Rıhtımından yolculuğa başlamıştır.
Atatürk ve silah arkadaşları, Samsun’a doğru yola çıkarken batırılacaklarına dair haberler vardı. Bu bakımdan bir askeri motorla İstanbul Boğazı’na açıldı ve Kız Kulesi açıklarında Bandırma Vapuruna bindi..  17 Mayıs 1919 Cumartesi günü gecesi saat 23.00 civarında  İnebolu Limanına, 18 Mayıs 1919 Pazar günü de öğle üzeri saat 12.00’de Sinop Limanına yanaşmıştır. 19 Mayıs 1919 Pazartesi günü sabahı saat 06.00 gibi Samsun-Tütün İskelesi’nde puslu bir havada yolculuğu tamamlamış ve saat 08.00 gibi Anadolu topraklarına ayak basmıştır..
..19 Mayıs 1919 sabahı  Mustafa Kemal ve dava arkadaşları Samsun’a geldiklerinde Kurmay Başkanı Binbaşı Mahmut Ekrem Bey sandalla gemiye yanaştı. Ekrem Bey güvertede bulunan Mustafa Kemal Paşa’nın  yanına giderek askerce bir selam verdi. “Hoş Geldiniz Paşam” dedi. Mustafa Kemal Paşa ve karargahı iskelenin her iki tarafına sıralanmış halk ve işgal kuvvetlerince silahlarına el konulan bir müfreze tarafından karşılanmışlardı. Mustafa Kemal oradan Mantika Palas Oteli’ne yerleşti. Otelin balkonuna  9. Ordu Müfettişliğinin bayrağı asıldı. Karargahı ise Karadeniz oteline  geçti. Kaynak:https://www.samsun2029.com.tr/içerik/78ataturkun-samsun-gunleri/
 Atatürk, İstanbul’dan başlayan ve Samsun’da sona eren yolculuk esnasında görevli bir askerdi ve giyimi de buna uygundu ancak Samsun’a ayak basar bastığı günden birkaç gün sonra asker değil, sivil olarak hareket edecekti.
O günde Mustafa Kemal Paşa Mantika Palas Oteli’ne yerleşirken otelin balkonuna da 9. Ordu Müfettişliğinin bayrağı asılıyordu. Mustafa Kemal Paşa’nın Karargahı ise Karadeniz Oteli’ne  yerleşmişlerdi. 19 Mayıs 1919 günü sabahı Samsun’a ayak basan Mustafa Kemal Paşa ilk iş  olarak Padişah’a Sadrazamlığa, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile  Genel Kurmay Başkanlığı’na 5 ayrı şifreli telgraf çekerek göreve başladığını  bildirdi.. Kaynak: sabah.com.tr/yazarlar/erhan-afyoncu/2020/05/17 ingilizin-gozu-acildiginda-ataturk-samsuna-cikmisti…
Ulu Önder Atatürk ve beraberindekiler,  3 gün süren zorlu bir yolculuktan sonra 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştı.  Tütüncü İskelesine ilk adımı  attıklarında Vatan Harp halindeydi.  Atatürk’e verilen görev Anadolu’da  düşmana  karşı gösterilen direnişi kontrol altına almaktı. Ancak o, Anadolu’daki direniş örgütlerini birleştirip Milli Mücadeleyi başlatmayı hedefliyordu. Atatürk  tüm planlarını hayata geçirecekti.
Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığında Anadolu’da  durum çok kötüydü. Uzun süre devam eden savaşlardan çıkmış Türk halkı, yorgun, bezgin ve moralsiz idi. Atatürk’ün Samsun’a çıkışında gördüğü manzara pek parlak değildi. Şehri İngiliz işgal kuvvetleri ele geçirmiş, Pontusçular sokaklarda kol geziyordu. Halk kendisini koruyamayacak durumdaydı..
..Ben Samsun’u ve Samsun Halkını gördüğüm zaman, memleket ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımı yerine getirebileceğime bir defa daha kuvvetle inandım. Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinde okuduğum vatanseverlik ve fedakarlık, ümit ve tasavvurlarımı olumlu bir inanca götürmeye yetmiştir.” Sözleri ile halkın desteğini de alarak Anadolu’da başlayacak kanlı mücadelenin  ilk adımı atılmıştır. Kaynak: http://www.uted.org/dergi/2006/mayis.htm
19 Mayıs 1919 tarihi, Türk İstiklal Harbinin hukuken ve siyaseten ve de bir anlamda fiilen başladığı  bir tarihtir. 19 Mayıs 1919, Türk Milletinin kendi istiklalini kurtarmak yönünde kendi azim ve kararını ortaya koyduğu bir tarihtir. Bu tarihten sonra Anadolu’ya Kuva-yı Milliye derlenip toplanacak ve Hakimiyet-i Milliye’nin idamesi için mücadeleye  başlanacaktı. Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a  ayak basmadan  önce tasarladığı veçhile  yıkılan bir imparatorluktan yepyeni ve milli bir Türk devleti hayat bulacaktır. Bu itibarla 19 Mayıs 1919 tarihinin Türk tarihinde  mümtaz bir yeri vardır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ayak basışı ile birlikte Anadolu’da Kuva-yı Milliye derlenip toparlanacak ve Milli Hakimiyetin idamesi için mücadeleye başlanacaktı.. Bu itibarla 19 Mayıs 1919 tarihinin Türk tarihinde mümtaz bir yeri vardır.
Atatürk  ve dava arkadaşlarının  16 Mayıs 1919’da başlayan ve 19 Mayıs 1919’da sona eren Samsun yolculuğu  Türk Milleti için bir dönüm  noktası ve de Türk  Kurtuluş Savaşının  başlangıcı olurken,  Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna giden yolda  bir dönüm noktası olacaktı. Türk Kurtuluş Savaşının siyasi hedefi “Ulusal sınırlar içerisinde yeni bir devlet kurmaktır. Diğer bir değişle  Ulusal Egemenlik demek Osmanlı Hanedanı’nın egemenliğine son vermek” demektir.
 Mustafa Kemal Atatürk ve dava arkadaşlarının Samsun’a  ayak bastıkları andan itibaren  tüm faaliyetleri bağımsız bir Cumhuriyet kurmaya yönelikti. 19 Mayıs 1919 tarihinin önemi nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs’ı Türk gençliğine armağan etmiştir. DEVAM EDECEK..
 
 
 
Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.