Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN)’in nesli tükenme tehlikesi olan bitkiler listesinde yer alan bu bitkiler dünyanın en uzak ve yalıtılmış bölgelerinde yetişiyor. Habitatlarının bozulması, kaçak toplama ve başka canlıların istilası gibi nedenlerle bu bitkilerin geleceği tehdit altında.
Attenborough sürahi bitkisi (Nepenthes Attenboroughi)
Filipinler’in Palawan bölgesindeki bir dağın tepesinde yetişen bu etobur bitkiden bugün sadece birkaç yüz tane kaldığı sanılıyor. Çanak şeklindeki gövdesinde biriktirdiği sıvıya giren hayvanlar bir daha kurtulamıyor. 30 cm büyüklüğündeki bu çanaklara böcekler ve sıçanlar düşüyor daha çok. Bu bitkiyi 2007’de Hristiyan misyonerlerin uyarısı üzerine bölgeye giden botanikçiler keşfetti ve doğa programlarıyla bilinen ünlü İngiliz yayıncısı David Attenborough’nun ismi verildi.
İntihar palmiyesi (Tahina spectabilis)
Madagaskar’ın kuzey batısında yetişen bu dev palmiye yaklaşık 50 yıl yaşıyor, sonra bir kez çiçek açıp ölüyor. 2005’te keşfedilen bu bitki 18 metreye kadar uzuyor ve dallarıyla on metre çapında bir alanı kaplıyor. Doğal ortamda 90 tane kaldığı bilinen bu palmiyeleri Google Earth’te görmek mümkün.
Yeraltı orkidesi (Rhizanthella gardneri)
Bu ilginç orkide bütün ömrünü yer altında geçiriyor. Çiçeklerini bile yer altında açıyor. Mayıs-Haziran aylarında krem ve kırmızı renklerde açan çiçekler etrafa keskin bir koku yayıyor. Avustralya’nın batısında, süpürge çalılarının yetiştiği bir bölgede görülen bu bitkide klorofil olmadığı için güneşten enerji alamıyor. Onun yerine çalı bitkisinin köklerinde yaşayan bir mantara parazitlik yaparak besleniyor. Bu bitkinin sayısının 50’den az olduğu düşünülüyor.
Golf topu (Mammillaria herrerae)
Meksika’nın Queretaro dağlarında yetişen bu küçük beyazımsı kaktüs bitkisi, benzerliğinden dolayı golf topu olarak adlandırılıyor. Küçük pembe çiçekleri nedeniyle bitki yetiştiricilerin gözdesi oldu ve yasadışı olarak toplanmaya başladı. Bu nedenle son 20 yılda bu bitki sayısında yüzde 95 düşüş görüldü.
Venda cycad (Encephalartos hirsutus)
Güney Afrika’nın Limpopo bölgesinde yetişen tüylü görünümlü bu bitki 1996’da yeni bir tür olarak kayda geçti. Yasa dışı toplanması nedeniyle bugün doğal ortamda kalmadığı söyleniyor.
Denizanası ağacı (Medusagyne oppositifolia)
Bu ağaçların nesli tükendi diye düşünülyordu. Ama 1970’lerde yeniden bulundu. Kabuklu meyvesi kırıldığında ortaya çıkan görüntü denizanasına benzediği için bu adı aldığı sanılıyor. Seyşeller’e bağlı Mahe adasında bulunan bitkiden bugün sadece 86 tane kaldığı biliniyor.
Acacia anegadensis
Bu dikenli çalı bitkisi Britanya Virjin Adaları’nda yetişiyor. Deniz seviyesi yükseldiğinde bu bitkiler suyla kaplanıyor. Yalnızca 10 kilometrekarelik bir alanda yetişen çalıların sayısı bilinmiyor, fakat Botanik bahçelerinde de yetiştiriliyor.
Maydanoz eğreltiotu (Anogramma ascensionis)
Bu minik eğreltiotu küçük bir maydanoz ağacına benziyor. Sadece Atlantik Okyanusu’nun güneyindeki bir yanardağ adasında yetişiyor. 50 yıldır nesli tükendi sanılıyordu, ama 2009’da botanikçiler tesadüfen yeniden rastladı. Uçurum kenarında, kuru ve rüzgarlı ortamda yetişen bitki koruma altına alındı ve sporlarını ürettiği sırada alınan küçük bir parça İngiltere’deki botanik bahçesine gönderilerek yetştirilmeye başlandı. Bu bitkinin bugünkü sayısının doğal ortamda 40 civarında olduğu biliniyor.
Mercan ağacı (Erythrina schliebenii)
Bu parlak çiçekli dikenli ağaç Tanzanya’nın güney doğusundaki ormanlarda yetişiyor. 1998’de nesli tükendiği sanılan ağaca 2001’de yeniden rastlandı. Bugün koruma altında olmayan bir bölgede 50 kadar yetişkin ağacın kaldığı sanılıyor.
iyiyimben.com
