KKTC Başbakanlığı himayelerinde “Hukuki, Siyasi ve Ekonomik Yönleri ile Kapalı Maraş Açılımı Toplantısı” Başbakan Ersin Tatar ve Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın katılımı ile Kapalı Maraş’taki Ordu Evi’nde yapıldı.
Türkiye Barolar Birliği tarafından organize edilen toplantıya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Türkiye Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Sezai Öztürk da katıldı.
Bazı akademisyenler, sivil toplum kuruluşu yöneticileri ve uzmanların da katıldığı toplantıda Kapalı Maraş’ın açılmasına yönelik siyasi ve hukuki bir yol haritası belirlenmesi için sunumlar yapıldı ve değerlendirmelerde bulunuldu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay konuşmasında, 2019’un Eylül ayında Ankara’da bir toplantı düzenlendiğini, dünkü toplantının bahse konu toplantının bir devamı olduğunu, bu toplantının ayrıca 1974’ten sonra Kapalı Maraş’ta düzenlenen ilk üst düzey toplantı olduğunu söyledi.
“KKTC’nin egemenlik alanında bulunan bu cennet kıyının, Kapalı Maraş’ın atıl kalması ne hukuki ne siyasi ne de ekonomik yönden kabul edilebilirdir” diyen Oktay, KKTC’nin Kapalı Maraş ile ilgili yürüttüğü envanter çalışmasının son derece anlamlı ve önemli olduğunu, statükoyu kabul etmeyeceğinin ve Kapalı Maraş’ın kapalı kalmayacağı konuşmalarının sadece laftan ibaret olmadığının ispatı olduğunu vurguladı.
Maraş bir kısmının 1974 Barış Harekatı sonrası “iyi niyetli olarak tarafımızdan yasak bölge ilan” edildiğini, 1990’da da KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na devredildiğini anlatan Oktay, “Kapalı Maraş KKTC toprağıdır ve KKTC makamlarının aldığı karar kapsamında şu anda kapalı askeri bölgedir” dedi.
Kapalı Maraş’ın KKTC toprağı olduğu algısının oturmasının çok önemli olduğunu, envanter çalışmasının KKTC hükümeti tarafından yaptırıldığını ifade eden Oktay, “Zira bazı çevreler bu gerçeği halen sindirememiştir” dedi.
Oktay, Kapalı Maraş’taki arazilerin büyük çoğunluğunun vakıf malı olduğunu, 1950’li yıllarda İngiliz Sömürge Yönetimi tarafından hukuka aykırı bir şekilde, üçüncü şahıslara devredildiğini buna ilişkin arşiv kararlarının da mevcut olduğunu söyledi.
Uluslararası hukuk ve BM Güvenlik Konseyi kararlarının herkes için geçerli olması gerektiğini ifade den Oktay, “Vakıf arazileri devredilemez ve satılamaz, sadece kiralanabilir, mal sahibi yine vakıflar olur” dedi.
Bölgedeki gayri menkullerde anlaşmazlıkların gündeme gelmesinin muhtemel olduğunu kaydeden Oktay, “Taşınmaz Mal Komisyonu’nun mevcudiyeti Maraş dahil olmak üzere mülkiyet meselesinin çözümüne yönelik atılacak adımlarda bir güvencedir” diye konuştu.
Kapalı Maraş konusunda Kıbrıs Rum Yönetimi’nin tutumunun Kıbrıs meselesindeki genel tutumdan farklı olmadığını ifade den Oktay, Kıbrıs Rum tarafının uluslararası toplumu yanıltmakta olduğunu belirtti.
Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Kapalı Maraş’la ilgili iddialarının gerçekle alakası olmadığını ifade eden Oktay, olaya Rum Yönetimi’nin önyargı ile yaklaştığını, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarında da Maraş’ın kapalı kalmasının talep edilmediğini vurguladı.
Kapalı Maraş’ın kapalı olmasının abesle iştigal olduğunu, kapsamlı çözümün beklenmesi halinde Kapalı Maraş’ın çok uzun süre daha kapalı kalabileceğini ifade eden Oktay, “Burası KKTC’nin kendi toprağıdır. Kıbrıs Türkü’nün kendi toprağında kendi ekonomisi için adım atması son derece meşrudur” dedi.
Oktay, bölgenin bir zamanlar cazibe merkezi olduğunu, ancak yarım asır çözüm beklentisi sonucunda bölgenin farelerin yaşadığı bir şehre dönüşmesine neden olduğunu söyledi.
Burada bulunacak bir çözümle bölgede yaşayan herkesin faydalanacağını, mevcut durumun hiç kimseye faydası olamadığını kaydeden Oktay, “Ümidimiz yakın zamanda Maraş’ın yeniden hayat bulmasıdır” diye konuştu.
Amacın yeni mağduriyetler yaramak olmadığını, var olan mağduriyetleri hukuk temelinde gidermek olduğunu kaydeden Oktay, “Bu süreçte her bir bireyin hakkının korunması esastır. Çözüm uluslararası hukuka uygun bir şekilde geliştirilecektir” dedi.
Kıbrıs sorununun çözümünde yarım asırdır bir arpa boyu yol alınamadığına, Kıbrıs Türk halkının da haksız uygulamalara maruz bırakıldığına dikkat çeken Oktay, “Kıbrıs Türk halkının meşru hakları, Kapalı Maraş’ın statüsü de unutulmaya mahkum değildir” şeklinde konuştu.
Güvenlik ve garantilerin kaldırılmasının kabul gördüğü yönde Rum basınında haberler çıktığını ifade eden Oktay, Türkiye’nin Kıbrıs meselesiyle ilgili yol haritasının belli olduğunu ifade etti ve şöyle devam etti:
“KKTC Rum kesimi ve garantör devletlerin, BM nezdinde bir araya geleceği bir çözüm toplantısı gerçekleşmesine önem veriyoruz. Tarafların çözüm vizyonlarının ne olduğu ve bir ortak paydada buluşulup buluşulmayacağının net olarak ortaya konması elzemdir, bu toplantı öncesi. Artık müzakerelerde boşa kürek çekemeyiz.”
Tarafların siyasi eşitlik konusunda da ön anlaşmaya ulaşması gerektiğini kaydeden Oktay, “Siyasi eşitliğe dair ön anlaşma olmadan başlatılacak herhangi bir sürecin sonucu ancak çözümsüzlük olabilir” dedi.
Kıbrıs Türk tarafının çözümsüzlüğü kader olarak kabul etmeyeceğini ve ezberleri bozmaya hazır olduğunu, bunun için burada olduklarını ifade den Oktay, hedefin KKTC’yi gerçek bir cazibe haline getirmek olduğunu, desteklerinin devam edeceğini söyledi.
