Bankadan aldığı kredileri ödemekte zorlanan vatandaşlar, günün sonunda mahkeme koridorlarını dolduruyor. Üç yılda toplam 59 bin 389 davanın görüşülmesi bunun en büyük örneği
Kaza mahkemelerinde dosya edilen hukuk davalarının başında ‘alacak, verecek’ gelirken, ikinci sırada ‘banka, icar satışı’ geliyor
Fehime ALASYA
Kaza Mahkemeleri’nde dosya edilen hukuk davalarının başında ‘alacak, verecek’ gelirken, ikinci sırada ‘banka, icar satışı’ geliyor. Uzun vadeli konut kredilerini karşılamakta zorlanan vatandaşların da içerisinde yer aldığı banka icar satışı, mahkemelerde görülen en sık davalar arasında. Bankadan aldığı kredileri ödemekte zorlanan vatandaşlar, günün sonunda mahkeme koridorlarını dolduruyor.
BANKA İCAR/ SATIŞ, HUKUK DAVALARINDA İKİNCİ SIRADA
2013, 2014 ve 2015 yılları içerisinde Kaza Mahkemelerinde dosya edilen hukuk davalarının başında ‘alacak, verecek’ gelirken, ikinci sırada ‘banka, icar satışı’ davaları geliyor. Son üç yılda toplam 59 bin 389 dava, “alacak, verecek, banka, icar satış, karşılıksız çek, tahliye ve tazminat” gibi nedenlerle görülüyor.
2013 yılı içerisinde toplam 20 bin 792, 2014 yılında toplam 18 bin 325 dava, 2015 yılında ise toplamda 20 bin 272 dava mahkemede görüldü. Alacak verecek davalarından sonra ilk sırada gelen banka icar satış davalarında ise kredi kartları ve krediler en başta yer alıyor.
Lefkoşa, Mağusa, Girne, Güzelyurt, İskele ve Lefke bölgelerinde dosya edilen hukuk davalarının başında Lefkoşa bölgesi gelirken, bu bölgeyi sırasıyla Mağusa, Girne, Güzelyurt, İskele ve Lefke takip ediyor. En yüksek hukuk davaları ise Lefkoşa ve Mağusa’da görülüyor.
EN FAZLA DAVA 2013’TE
Yüksek Mahkeme’nin yıllık faaliyet raporuna göre 2013, 2014 ve 2015 yılları arasında en fazla davanın görüldüğü yıl olan 2013’te, toplam 20 bin 792 dava mahkemelik oldu. Bunlardan 14 bin 864’ü alacak verecek, 4 bin 879’u banka icar satış, 362’si karşılıksız çek, 227’si tahliye ve 460’ı da tazminat konularından mahkemelik oldu. Lefkoşa bölgesinde 9 bin 676 dava, Mağusa bölgesinde 5 bin 347 kişi, Girne bölgesinde 3 bin 895, Güzelyurt bölgesinde bin 376, Lefke’de ise 498 dava mahkemelik oldu.
MAĞUSA’DAKİ DAVALARDA 2014 ARTIŞI
Kaza mahkemelerinde 2014 yılında dosya edilen hukuk davalarının konularında 13 bin 828 dava alacak verecek, 3 bin 371 dava banka icar satış, 428 dava karşılıksız çek, 222 kişi tahliye ve 476 dava da tazminat olmak üzere toplamda 18 bin 325 dava açıldı.
2013, 2014 ve 2015 yılları arasında genel olarak davaların düşüşe geçtiği yıl olan 2014 yılında, Mağusa’da görülen davalar artış göstererek, Lefkoşa’daki davalarla neredeyse ayni orana ulaştı. 2014 yılında Lefkoşa’da 7 bin 586 dava, Mağusa’da 5 bin 305, Girne’de 3 bin 859, Güzelyurt’ta bin 1183, Lefke’de ise 392 dava mahkemede görüldü.
İSKELE DAVALARI, MAĞUSA’NIN YÜKÜNÜ ALDI
Mağusa bölgesinde görülen İskele hukuk davaları 2015 yılında kendi bölgesinde, görülmeye başlayınca Mağusa bölgesinde olan hukuk davalarında gözle görülür bir düşüş ortay açıktı. 2014 yılında Mağusa bölgesinde görülen 5 bin 305 dava, 2015 yılında 4 bin 601’e düştü. İskele bölgesinde ise toplamda 752 dava görüldü. 2015 yılında 20 bin 272 hukuk davası görülürken bunların 13 bin 415’i alacak verecek, 5 bin 176’sı banka icar satış, 756’sı karşılıksız çek, 238’i tahliye ve 687’si de tazminat konularından mahkemelik oldu. Lefkoşa bölgesinde 9 bin 470 kişi, Mağusa bölgesinde 4 bin 601 kişi, Girne bölgesinde 4 bin 135, Güzelyurt bölgesinde 987, Lefke’de 354 dava, İskele bölgesinde ise 725 dava açıldı.
2015 yılı içerisinde Kaza Mahkemelerinde dosya edilen hukuk davalarının konularına göre tasnifi:
| Alacak verecek | Banka / İcar Satış | Karşılıksız Çek | Tahliye
| Tazminat
| Toplam |
Lefkoşa | 5904 | 2975 | 279 | 89 | 223 | 9470 |
Gazimağusa | 3834 | 709 | 4 | 8 | 46 | 4601 |
Girne | 2276 | 1014 | 384 | 116 | 345 | 4135 |
Güzelyurt | 673 | 246 | 52 | 4 | 12 | 987 |
İskele | 481 | 171 | 21 | 11 | 41 | 725 |
Lefke | 247 | 61 | 16 | 10 | 20 | 354 |
TOPLAM | 13415 | 5176 | 756 | 238 | 687 | 20272 |
CEZA DAVALARI
Ceza davalarının mahkemeler itibarıyle dağılımı:
| 1.1.2015’deaskıda bulunan | 2015’de dosya | 2015’de neticelen-dirilen | 1.1.2016’de askıda |
Lefkoşa
|
10021 |
15288 |
17195 |
8114 |
Gazimağusa
| 1869 | 6328 | 5443 | 2754 |
Girne
| 8602 | 10072 | 16187 | 2487 |
Güzelyurt
| 857 | 2645 | 2503 | 999 |
İskele
| 337 | 2078 | 1742 | 673 |
Lefke
| 191 | 543 | 546 | 188 |
Toplam :
|
21877 |
36954 |
43616 |
15215 |
Ceza davalarında verilen hükümler sonucu ısdar edilen mazbataların
Mahkemelere göre dağılımı:
| 1.1.2015'de askıda bulunan | 2015'de dosya | 2015'de neticelen-dirilen | 1.1.2016'da |
Lefkoşa | 2582 | 4278 | 3530 | 3330 |
Gazimağusa | 2632 | 3512 | 3515 | 2629 |
Girne | 4147 | 3975 | 5070 | 3052 |
Güzelyurt | 1622 | 1052 | 1570 | 1104 |
İskele | - | 1151 | 623 | 528 |
Lefke | 178 | 271 | 100 | 349 |
Toplam :
|
11161 |
14239 |
14408 |
10992 |
2014 yılında icra edilen 11469 mazbata ile 3,308,515.96 TL gelir ve 909,051.58 TL Belediye Cezası; 2015 yılında icra edilen 14408 mazbata ile 3,298,169.16 TL gelir ve 1,028,761.00 TL Belediye Cezası, tahsil edilmiştir.
"Hukuksal düzenlemeler şart"
Ekonomist Ünal Akifler, faiz oranlarının iyileştirilmesi, hukuksal düzenlemeler yapılması ve 20 yılı aşkın uzun vadeli kredilerle (mortgage) hukuk davalarının düşeceğini vurguladı
Akifler: Bugün bu şartlarda ev alamayan vatandaş, yarın olası bir anlaşma ile kesinlikle konut sahibi olamayacak. Fiyatlar üç misli olacak. Geçmiş yıllarda da bunu yaşadık. Anlaşmanın kokusu fiyatların tavan yapmasına yetti
Ekonomist Ünal Akifler, faiz oranlarının iyileştirilmesi, hukuksal bazı düzenlemeler, istikrarlı para birimi sağlanması ve 20 yılı aşkın uzun vadeli krediler (mortgage) ile vatandaşlarının konut alım gücünü arttırmak gerektiğine değinerek, bu sayede kaza mahkemelerinde bulunan hukuk davalarının düşeceğini dile getirdi.
Ülkede giderek artan hukuk davalarının çeşitli iyileştirmelerle önüne geçilebileceğine, bu iyileştirmelerle de her kesimden vatandaşın, bütçesine göre konut sahibi olabileceğine değinen Ünal Akifler, söz konusu iyileştirmeleri şöyle açıkladı:
“Giderek artan bu hukuk davaları, geçmişte de vardı, günümüzde de var olacak, bazı tedbirler ile bunların önüne geçilebilir. Öncelikle faiz yasalarını ivedilikle kontrol altına almalılar. Ardından yasalarda iyileştirmeye gidilmeli. Yasalar günü gününe uygulanmalı ki borç birikmesin. Günü geliyor, faizler anaparayı geçiyor, davalı hiçbir şekilde borcun altından kalkamıyor. Son olarak ise ihtisas mahkemeleri kurulmalı. Ülkede olan hukuksuzluk çok kötü boyutlarda. Mahkeme sonuçları bir ayda bitmeli, ne davalı ne de davacı mağdur olmamalı. Bu şartlar süratle bir neticeye varmalı.”
“BUNU YURT DIŞINDA BİRİNE ANLATSAM, BANA YARIM SAAT GÜLERLER”
Mahkemelerin yoğun gündeminden dolayı uzun süren hukuksal süreçlerin dahi konut satışlarını etkilediğini dile getiren Akifler, kendi yaşantısından bir örnek ile konuyu detaylandırdı.
Akifler, “Kira konusunda bile yasamız yok, hukuk işlemeyince ekonomi olmaz. Ben bir apartman dairesi aldım ve kiraya verdim, kiracım aylık ödemelerini düzenli yerine getirmiyor, mahkeme sürecindeyiz, bu süreç bir buçuk yıldır devam ediyor ve kiracım hiçbir ücret ödemeden oturuyor. Bu dünyanın neresinde görüldü ki? Yurt dışında bunu birine anlatsam bana yarım saat gülerler. Kendi apartmanımda oturup hiçbir ücret ödemiyor ve ben onu dışarı atamıyorum… Ben bu şartlarda ikinci bir apartman sahibi olmak istemem doğrusu, ya da olan apartmanımı da artık boş bırakırım, kiralamam, vergisini ödemem, piyasada param da dönmez. Benim gibi yüzlerce insan var, bu insanlar mahkemelerde sürünüyor.”
“ANLAŞMA OLURSA, VATANDAŞ, HİÇBİR ŞEKİLDE EV ALAMAYACAK”
Asgari ücrete çalışan bir çiftin ev almasının mümkün olmadığını vurgulayan Ekonomist Ünal Akifler, faizlerin yüksek oranı ve ülkede uzun vadeli konut kredisi verilmemesinden kaynaklandığını belirtti.
Akifler, mevcut şartlarda konut sahibi olmakta zorlanan vatandaşın, olası bir anlaşmayla hiçbir şekilde bu amacına erişemeyeceğini ifade etti.
Akifler, “Ev almak zorunda olan gençler, olmadık şartlarla karşılaşıyor, yüksek faizler kredi alanların belini büküyor, sonunda da icralık oluyorlar, iflasa sürükleniyorlar, mahkemelere düşüyorlar. Hükümetin bu tarz şartları iyileştirici çalışmaları olmalı, insanların konut sahibi olabilmesini teşvik etmeli, desteklemeli. Bugün bu şartlarda ev alamayan vatandaş, yarın olası bir antlaşma ile kesinlikle konut sahibi olamayacak, fiyatlar üç misli olacak. Geçmiş yıllarda da bunu yaşadık, gördük, anlaşmanın kokusu fiyatların tavan yapmasına yetti.” şeklinde konuştu.
Hükümetin sosyal konut projelerini hayata geçirmesi gerektiğine değinen Akifler, bu sayede her kesimden vatandaşın, bütçesine göre konut sahibi olabileceğinin altını çizdi.