Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı’nın, sertifikalı tohumluk arpa yerine, “daha ucuz” olduğu gerekçesiyle, “çimlenmeme” riskine rağmen sertifikasız Akhisar98 çeşidi beş bin ton tohumluk arpa ithal ettiği öğrenildi
Sertifikalı arpanın kilosu 130 TL iken, sertifikasız tohumluk 120 TL’den alındı. Uzmanlar, sertifikasız tohumun daha ucuz olacağına işaret ederek, “Aradaki fiyat farkından kim veya kimler faydalandı?” diye sordu
Züleyha KARAMAN
Gıda, Tarım ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK), sertifikasız 5 bin ton tohumluk arpa ithal ederek, büyük risk alırken, sertifikasız tohum alımından haksız kazanç sağlandığı belirtiliyor.
TÜK, Türkiye Tarım Bakanlığı’nın uyarılarını dikkate almadan, kilosu 120 TL’den, 5 bin ton sertifikasız tohumluk arpa ithal ederek, çimlenmeme riskiyle üreticiye sattı.
Sertifikalı tohuma göre, daha ucuz olan sertifikasız tohumun en büyük riski, çimlenmeme sorununun olması. KKTC’de bu yıl yağmurlar iyi olduğu için çimlenmede sorun yaşanmadığı görülüyor. Ancak, sertifikalı tohumun kilosu 130 TL iken, sertifikasız tohum 120 TL’den alındı. Uzmanlar, sertifikasız tohumun daha ucuz olması gerektiği görüşünde.
Konunun uzmanları, “Sertifikalı tohum 130 TL iken, sertifikasız 120 TL olamaz, sertifikasızın fiyatı daha düşüktür. Aradaki fark yendi mi? Bundan kim menfaat sağladı?” diye sordu.
UCUZ DİYE SERTİFİKASIZ ALINDI
Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı yetkilileri, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile temasa geçerek, geniş alanlarda üretimi yapılan yazlık Akhisar98 arpa çeşidinin KKTC’nin ekolojisine uygun olması nedeniyle, tohumluk olarak ülkeye getirilmesine karar verdiğini aktardı.
Enstitü de, kurum ile tohumluk üretim sözleşmesi olan Akhisar98 çeşidini üreten firmaların iletişim adresleri ve numaralarını Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı yetkililerine iletti.
Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı, sertifikalı tohumluk arpa yerine, “daha ucuz” olduğu gerekçesiyle sertifikasız Akhisar98 çeşidi tohumluk arpa ithal etti.
“SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ”
Bunun üzerine, Enstitü, Türkiye Tarım Bakanlığı’na yazı yazarak, konuyla ilgili kendileriyle temasa geçilmesinden dolayı, sorumlu hissettiklerini, KKTC Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı’nın Akhisar98 arpa çeşidinden 5 bin ton sertifikasız ithal etmesi nedeniyle istenilen performansın gösterilemeyecek olmasından sorumluluk kabul etmeyeceğini bildirdi.
Bunun üzerine, Türkiye Tarım Bakanlığı da, Türkiye Başbakanlık Kıbrıs İşleri Başmüşavirliği’ne konuyu bir yazı ile aktararak, KKTC makamlarına bilgi verilmesini talep etti.
Tüm bu gelişmelere rağmen, Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı, çimlenmeme riski varken “daha ucuz” olduğu gerekçesiyle 5 bin ton sertifikasız tohumluk arpa ithal etti.
Üstelik, sertifikalı arpanın kilosu 130 TL iken, sertifikasız arpa 120 TL’den alındı. Sertifikasız tohumun daha ucuz olduğunu belirten uzmanlar, sertifikasız arpa alımı ile birilerinin büyük oranda haksız kazanç sağladığına işaret ediyor. KKTC’de bu yıl yağışlar düzenli olduğu için çimlenmede henüz bir sorun olmadığı, ancak verimin nasıl olacağının bilinmediği de belirtiliyor.
“ÖNCE DENEYİN, SONRA EKİN”
Toprak Ürünleri Kurumu, sertifikasız tohumluk arpanın ekilmeden önce çimlenme denemesi yapması için, “önce deneyin sonra ekin” diyerek, üreticileri uyardı.
TÜK, Türkiye’den ithal edilen “Akhisar 98” arpa türünü Eylül ayında üreticilere satarken, söz konusu arpa tohumunun sertifikalı tohum olmayıp, üretim materyali olduğunu belirterek, söz konusu tohumun bakanlık tarafından çimlenme denemelerinin önceden yapıldığı, üreticilerin daha sonra herhangi bir mağduriyet yaşamaması için, ekim yapmadan önce yeniden çimlenme denemesi yapmasını istedi.
Tohum torbalarının üzerine vurulan etiketlerle de, üreticiler, çimlenme denemesi yapmadan tohumlarını ekmemesi yönünde uyarıldı.
Sertifikalı tohum ile sertifikasız tohum arasında fazla fiyat farkı olmamasına rağmen, 5 bin ton sertifikasız tohumluk arpa “daha ucuz” olduğu gerekçesiyle alınarak, kimlerin bu işten menfaat sağladığı, kimlerin aracılık ettiği merak ediliyor.
