Mali Suçlarla Mücadele Amirliği Müfettişi Gülay Çekici, yaptığı araştırmada bilişim suçları konusuna değinen bireylere veya birey gruplarına yönelik işlenen bilişim suçlarının, kişilerin şahsına yönelik, onur kırıcı, doğrudan veya dolaylı olarak zarar verip, tehdit oluşturduğunu kaydetti ve ülkemizde de yasal önlemlerin derhal alınması gerektiğinin altını çizdi.
İnternet, e-postalar, ilan sayfaları veya grupları, cep telefonu ile gönderilen mesajlar veya yapılan yayınlar, sosyal medyada yapılan yayınlar gibi çağdaş iletişim araçları kullanarak, kasti zarar verme amaçlı saldırıların ülkemizde önlenemediğini belirten Çekici, dünyada neredeyse tüm ülkelerde gerekli hukuksal düzenlemelerin yapıldığını, KKTC’de ise çok geç kalındığı kaydetti
Fehime ALASYA
Öğrenim hayatındaki başarılarının yanında, meslek hayatı boyunca birçok kurs, burs ve seminere katılarak kendini geliştirip birçok başarıya imza atan Mali Suçlarla Mücadele Amirliği Müfettişi Gülay Çekici, son araştırmasında “KKTC’de Bilişim Suçları, Bilişim Sistemleri Yoluyla İşlenen Suçlar ve Adli Bilişim” konusunu işledi. Çekici, araştırmasında, KKTC’nin bilişim suçlarıyla mücadelede diğer ülkelere göre ne durumda olduğu, bilişim suçlarıyla mücadelede alınması gereken önlemlerin tespiti, bilişim suçlarıyla mücadelede farkındalık kazandırmak ve etkin mücadele önlemlerinin alınması için çözüm önerileri gibi konulara değindi. Araştırmada, dünyada ve ülkemizde bilişim suçları, bilişim sistemleri yoluyla işlenen suçlar ve adli bilişim konuları ele alınmış, başta Avrupa Siber Suç Sözleşmesi olmak üzere Türkiyede’ki mevcut Türk Ceza Kanunu, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu, Elektronik İmza Kanununda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile düzenlenen kanun hükümleriyle ülkede bu konuda yapılan yasal düzenlemeler karşılaştırıldı. Müfettiş Gülay Çekici işlenen konuların birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıklarının vurgulandığı çalışmasında, uygulamada yaşanabilecek sıkıntılara da değinerek, olması gereken durum ortaya koymaya çalıştı.
“BİLİŞİM SUÇLARI KONUSUNDA HUKUKSAL DÜZENLEMEDE ÇOK GEÇ KALDIK”
Gülay Çekici, araştırmasında bilişim suçları konusunda dünyada neredeyse tüm ülkelerde gerekli hukuksal düzenlemelerin yapıldığını kaydederken KKTC’de bu konuda çok geç kalındığının altını çizdi. Çekici’nin araştırmasında değindiği bazı noktaları ise şöyle özetledi: “Bilişim suçları alanında ülkelerin mevzuatlarında gerekli düzenlemeleri yapmadıkları takdirde, “kurtarılmış bölge, sığınak” arayan bilişim suçluları açısından avantaj sağlayacak, “jurisdiction shopping” denilen olgunun gerçekleşeceği ve faillerin mevzuatında en az ceza öngören veya diğer devletlerle adli yardımlaşması olmayan devletleri tespit ederek eylemlerini bu yerlerde sürdürecekleri, bu nedenle suçla mücadelenin esasını küresel ölçekte mevzuatların uyumlaştırılması konusunun en başta yer alması gerek. Bilişim suçu işleyen faillerin cezalandırılabilmesi için hem kovuşturma aşamasında kolaylık sağlamak için ülkeler arası uyumlu ceza muhakemesi tedbirlerinin kabul edilmesi hem de ceza hukukunda genel olarak kabul edilen bilişim suçu tiplerinin düzenlenmesi ve böylece “serbest suç işleme bölgelerinin” ortaya çıkmasının önlenmesi gerekmektedir. Bilişim suçlarının sınır aşan yapısı itibariyle hemen hemen bütün ülkeler tarafından hukuksal düzenleme yapıldı, ülkemizde bu konuda çok geç kalındı, bilişim suçlarına karşı yürütülen mücadelenin, bilişim teknolojisinin sürekli gelişmekte olması ve buna bağlı olarak her gün yeni bir suç modelinin ortaya çıkması, işlenen suçlar açısından failleri belirlemede ve yakalamada yaşanan güçlükler nedeniyle büyük zorluklar yaşanmakta, buna ters orantılı olarak da bilişim suçlarının işlenmesiyle, kişilere ve kurumlara verilen özellikle ekonomik açıdan zararları artmaktadır.”
YASAL DÜZENLEME OLMAYIŞI BİRÇOK ALANDA SIKINTI YARATIYOR
Çekici, ülkede bilişim suçlarıyla mücadelede, gerekli yasal düzenlemelerin henüz yapılmamış olmasının birçok alanda sıkıntı yarattığına değindiği araştırmasında, konunun ciddiyetini vurgulayarak derhal gerekli önlemlerin alınması gerektiğine değindi. Çekici, araştırmasında “Bu alanda polisin suç ve suçluyu kovuşturmada bilimsel delil toplamaya henüz hazır olmaması, bu alanda özellikle ülkemiz açısından uluslar arası işbirliğinin yeterli derecede etkin, kolay olmaması ve alanın kendine özgü yapısından kaynaklanan zorluklar dolayısıyla bilişim suçu faillerinin belirlenmesi ve yakalanmasındaki güçlüklerden dolayı ülkemizde derhal ciddi önlemler alınmasının kaçınılmaz olduğu” noktalarını vurguladı. Araştırmada, hem bilişim bağlantılı suçlarla ilgili hem de adli bilişimle ilgili hukuki düzenlemelerdeki eksiklikler ve buna paralel yanlış uygulamaların suçluları cesaretlendirdiğinin, adli bilişimle ilgili hukuki eksikliklerin de suçlular yakalandıktan sonra suçu aydınlatma ve ispat sırasında suçlu açısından ciddi avantajlar sağlayacağının altı çizildi.
İŞLENEN SUÇLAR CEZASIZ KALIYOR
Araştırmasında, Bilişim Suçları Yasası’nın halen mecliste tasarı olarak görüşülmekte olduğunu, bilişim yoluyla işlenen suçlarla ilgili olarak henüz ceza yasasında gerekli düzenlemelerin yapılmadığını, fikir ve sanat eserleri ile ilgili henüz bir yasal düzenlemenin bulunmadığını belirten Çekici, bu yüzden işlenen birçok suçun cezasız kaldığını kaydetti. Çekici, ülkede ciddi olarak işlenmekte olan “Bilgisayarla İlgili Dolandırıcılık” ve “Banka Ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması” suçları ile ilgili yasal bir çalışma bulunmadığını, Çocuk Pornografisi ile ilgili suçlara ise Bilişim Suçları Yasa Tasarısında yer verilmediğini belirtti. Ülkede bilişim suçları ve bilişim yoluyla işlenen suçların ayrımının net bir şekilde yapılmadığından dolayı gerekli önlemlerin de alınamadığını dile getiren Çekici, Bilişim Suçları Yasasının yasallaşması halinde bu suç tipiyle mücadelede etkin olunabileceğinin varsayıldığını, bu nedenle ilk kez yapılan bu araştırma ile ülkemizde işlenen suçların daha çok neler olduğu ve ne gibi önlemler alınması gerektiği konusunda araştırma yaptığını belirtti.
“CEZA MUHAKEMELERİ USUL YASASINDA GEREKLİ DÜZENLEMELER YAPILMALI”
Araştırmada, Bilişim Suçları Yasa Tasarısında “Bilişim Sistemlerinde, Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında Arama, Kopyalama ve El koyma” maddesine yer verildiğini, bu maddede yapılan düzenlemenin Adli Bilişim’in konusunu oluşturduğunu, oysa ülkemizde henüz Adli Bilişim ile ilgili olarak Ceza Muhakemeleri Usul Yasasında gerekli düzenlemelerin yapılmadığını belirten Gülay Çekici, araştırmasında Adli Bilişim, Adli Bilişim Uzmanı, Adli Bilişim Labaratuarı gibi kavramları ayrıntılı olarak ele alınıp inceledi. Gülay Çekici ayrıca, ülkede bilişim suçları ve bilişim yoluyla işlenen suçlarla mücadelede aktif olarak görev alacak kurum ve kişilerin, toplumun bilinçlendirilmesi, eğitilmesi gerektiğini vurgulayarak araştırmasında suçla mücadelede alınması gereken teknik donanımların ve eğitimlerin neler olduğu hususlarına da değindi.
“NEDEN HAZIR DEĞİLİZ”
Mali Suçlarla Mücadele Amirliği Müfettişi Gülay Çekici, araştırmasında değindiği bazı başlıklarla ülkede hangi nedenlerden dolayı halen daha bilişim suçları ve bilişim yoluyla işlenen suçlarla mücadeleye hazır olmadığını belirterek bu sayılan güçlüklerin bir ölçüde önlenebilmesi için yasalarda bir takım değişiklikler yapılması gerektiğini savunarak çözüm önerilerinde bulundu. Çekici, aşağıdaki nedenlerden dolayı KKTC’de halen daha bilişim suçları ve bilişim yoluyla işlenen suçlarla mücadeleye hazır olunmadığını sıraladı:
· Bilişim Suçları Yasasının henüz yasallaşmaması, bilişim yoluyla işlenen suçlarla diğer mevcut yasalarda gerekli düzenlemenin yapılmamış olması,
· Ceza Yasası, Ceza Muhakemeleri Usul Yasasında gerekli düzenlemelerin yapılmaması,
· Fikir ve Sanat Eserleri Yasası bulunmaması,
· Adli Bilişim konusunda gerekli yasal düzenlemelerin yapılmaması,
· Bu suçla mücadelede görev alacak personelin yeterli eğitim ve teknik donanıma sahip olmaması,
· Bu mücadelede aktif olarak görev alan başta Polis olmak üzere, Savcı ve Hâkimlerin yeterli bilgiye sahip olmamaları, eğitim ihtiyaçlarının bulunması,
· Adli Bilişim Uzmanının bulunmaması,
· Uluslar arası sertifikalı Adli Bilişim Laboratuarının bulunmaması,
· Hukukçuların konu hakkında yeterli teknik düzeyde bilgiye sahip olmaması,
· Servis sağlayıcılarının belirli süre log tutma zorunluluğunun olmaması,
· İnternet Kafeler, kablosuz erişim noktaları gibi ortak kullanım alanlarından internete girişlerde herhangi bir kimlik denetim mekanizmasının olmaması,
· Üniversitelerimizde Hukuk Fakültelerinde Bilişim Hukuku alanında eğitimler verilmemesi,
· Bilişim suçlarıyla ilgili merkezi bir birimin olmaması çalışmaların dağınık yürütülmesi,
· Vatandaşımızın konu hakkında yeterli düzeyde bilgiye sahip olmaması,
· Teknik alt yapı yetersizliği,
· Güvenlik & Mahremiyet çelişkisi
“DERHAL ETKİN ÖNLEMLER ALINMALI”
Mali Suçlarla Mücadele Amirliği Müfettişi Gülay Çekici, “KKTC’de Bilişim Suçları, Bilişim Sistemleri Yoluyla İşlenen Suçlar ve Adli Bilişim” araştırmasıyla, başarılarına bir yenisini daha ekleyen Çekici’nin bu alanda yapmış olduğu araştırma, Akdeniz Karpaz Üniversitesi’nde yayınlandı. Gülay Çekici yapmış olduğu söz konusu çalışmayı ülkeye yararlı olması açısından yayınlamakta fayda gördüğünü belirterek, araştırmanın ilgili kurum ve kuruluşlarla acilen ele alınıp değerlendirilmesi temennisinde bulundu. Çekici, genelde ülke yararına olabilecek bu araştırmanın, gerekli yasal düzenlemelerle ele alınmasını ve bu suç tipleriyle mücadelede etkin önlemlerin derhal başlatılması gerektiğinin altını çizdi.
