Memleketin tarihi darbeler ve darbe girişimleriyle dolu olunca haliyle 'darbe' öyküleri Türk edebiyatında kendine genişçe yer buluyor. Edebiyat belleğimizde farklı darbe dönemlerine dair birbirinden etkileyici eserler var. 15 Temmuz gecesi yaşanan darbe girişiminin ardından, aynı zamanda Radikal Kitap yazarlarından olan üç isim; Hürriyet Yayın Danışmanı Doğan Hızlan, Doğan Kitap Yayın Direktörü Cem Erciyes ve edebiyat eleştirmeni Semih Gümüş, Hürriyet Cumartesi için 'darbeyi' en iyi anlatan 10 kitabı seçti.
1. Yaralısın, Erdal Öz
12 Mart anlatan eserlerden biri. 'Yaralısın', bir gece beş görevli tarafından evi aranan, çuvallara tıka basa rasgele doldurulmuş kitaplarıyla birlikte götürülen bir gencin tutukluluk günlerini anlatıyor. Söz Yaşar Kemal’in : “İyi bir romanın yaşamdan daha gerçek olabileceğini, Erdal Öz’ün romanını okuduktan sonra bir daha anladım... Ve insan bu romanı okurken insanlığından, yaşamından, konuşmaktan, görmekten, soluk almaktan utanıyor.”
2. Şafak, Sevgi Soysal
Sevgi Soysal’ın hayatında derin izler bırakan 12 Mart’ın hikayesi. Sanık sandalyesine oturtulan yazardan tanıklığın eseri.
3. Dar Zamanlar Üçlemesi, Adalet Ağaoğlu
Ölmeye Yatmak, Hayır... ve Bir Düğün Gecesi. Dar Zamanlar serisinin üç romanı. Her birinde Adalet Ağaoğlu Türkiye tarihine nüfuz ediyor.
4.Tank Sesiyle Uyanmak, Hasan Cemal
Hasan Cemal’den 12 Eylül günlüğü... Cemal “12 Eylül’ün, ittihat ve terakkiye kadar uzanan tarihsel kökleri ve bu ülkede ‘askeri vesayet sistemi’nin çerçevesini kalınca çizen niteliğini, geçip giden zamanın izinde daha iyi anlamaya başladım” diyordu.
5. Kuş Diline Öykünen, Ayşegül Devecioğlu
1985-1987 yılları arasında geçen hüzünlü ve trajik bir aşk hikâyesi... Darbe ‘adaleti’ni ve solun acı tarihini edebiyatı başköşeye koyarak anlatıyor Ayşegül Devecioğlu.
6. Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu, Sevgi Soysal
Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu, 1976 yılında Politika gazetesinde tefrika olarak yayımlandığında, Sevgi Soysal 12 Mart’ın simge yazarıydı. Kitap, faşizmin aslolanın hayat olduğunu en iyi bilen kadınlar karşısında düştüğü durumları anlatır.
7. Ziverbey Köşkü, İlhan Selçuk
Bir belge kitap. Söz İlhan Selçuk’ta: “12 Mart döneminde Erenköy’de, Ziverbey’de Zihni Paşa Köşkü diye anılan (ya da Ziverbey Köşkü) yerde Faik Türün ve Memduh Ünlütürk buyruğunda bir işkence merkezi kurulmuştur. Bu işkence merkezinde de birçok aydın tezgahtan geçirilmiştir.”
8. ...Ve İhtilal, Altan Öymen
Altan Öymen, 1955-1960 dönemini anlatıyor. 20’li yaşlarında bir gazeteci olarak Türkiye’de iktidar ve muhalefet arasındaki kavgalı yılları izliyor.
9. Son Ada, Zülfü Livaneli
Otoriteyle insanın baş başa olduğu bir roman.
Livaneli, bir adanın darbeci bir Başkan’ın gelmesiyle cehennem adaya dönüşmesini işliyor.
10. Resul, Hüseyin Kıran
Hüseyin Kıran’ın romanı bir korku merkezi etrafında gelişiyor..
Sürekli olarak roman kahramanı Resul’ü izleyen, onun ve herkesin ne yaptığını bilen, gerektiğinde işkencelerle onu cezalandıracak olan Daire’yi tek bir dönemi anlatmıyor elbette.
