(14 Mart 1906 -15 Ocak 1984) Mustafa Fadıl Küçük, 14 Mart 1906 tarihinde Lefkoşa kazasına bağlı Ortaköy’de kerpiçten yapılmış eski bir evde doğdu. Annesi Pembe hanım, babası Mehmet Hüseyin Küçük Bey’dir. Pembe hanımla Mehmet Bey’in yedi çocukları olur ve sırasıyla Ahmet, Mustafa (Dr. Fazıl Küçük), Süreyya, Salih, Hüseyin, Akile ve Ali doğar. Kendisine bir öğretmeni tarafından ek isim olarak verilen ‘Fadıl’ ismini, 11 Haziran 1945 tarihinde ‘Fazıl’ olarak değiştirir ve ondan sonra da bu adı kullanır. Zaman içerisinde ‘Mustafa’ ismi de unutulup gider. O’nun çocukluk yılları Ortaköy’de geçer. Babası çiftçilik yaptığından, henüz 6-7 yaşlarında hayvanların bakımında babasına yardımcı olur. 1912 yılında Lefkoşa Sarayönü Mektebi’nde ilkokula başlar ve 1 yıl sonra Tarakçı Mektebi’ne (Haydarpaşa İlkokulu’na) geçer. İlköğrenimini 1919’da tamamlar. Aynı yıl, okulun Rüştiye bölümüne başlar ve 1922 yılında oradan mezun olur. Liderimiz, İskenderiye’de bulunan kardeşi Hüseyin’in daveti üzerine 1922-23 ders yılında Mısır’a gider. İskenderiye’de bulunduğu dört ay boyunca Almanca ve Fransızca dil kurslarına katılır. Ardından aynı yıl Berlin’e gider. Ancak, orada hiçbir lise Kıbrıs’taki Rüştiye’den aldığı belgeyi kabul etmez. Bunun üzerine İstanbul’a gider. Öğretim dönümü sonu olduğu için okullar kapanmak üzeredir. O da yeniden Fransızca dersleri almaya karar verir. Okullar açılınca İstanbul Özel İstiklal Lisesi’ne kaydını yaptırmaya karar verir. Bir yıl öğreniminde kaybı olan Fazıl Küçük lise diplomasını 15 Ağustos, 1926’da alabilir. Tıp öğrenimine aynı yıl, İstanbul Tıp Fakültesi’nde başlar ve Temmuz 1929’da Paris Tıp Fakültesi’ne yatay geçişle kaydolur. Öğrenciliği sırasında tanıştığı şöhretli bir tıp adamının önerisi üzerine 1933-1934 öğretim yılında İsviçre’deki Lozan Üniversitesi Tıp Fakültesine geçer ve öğrenimini orada tamamlar. 20 Aralık, 1935 tarihinde ‘Hekimlik Diploması’ alır. Araştırmayı çok seven ve iyi bir öğrenci olduğu için Mart 1937 yılına kadar asistan doktor olarak, akciğer tüberkülozunun (verem) teşhisi ve tedavisi üzerine ihtisas yapar. Ayrıca o yıllarda Kıbrıs’ta doğum doktorları olmadığında ve doğumlar eğitimsiz ebeler tarafından yapıldığından, ‘O’ bu konuda çok duyarlıdır ve ‘jinekoloji’ dalında da uzmanlık eğitimi yapmaya karar verir. 1937 yılının Mart ayında Kıbrıs’a doktor olarak döner ve Lefkoşa’nın Girne Caddesi’nde bir evi klinik olarak kiralar. İsviçre’den getirdiği tıbbı aletlerle mesleğini icra etmeye başlar. Bir yıl sonra aynı cadde üzerinde babasına ait olan bir binaya (Dr. Fazıl Küçük Müzesi) taşınır ve 1960 yılına kadar kesintisiz olarak hastalarını tedavi etmeye çalışır. Bu süreçte haftanın her Cuma gününü yoksul hastalar için ‘ücretsiz muayene günü’ olarak kabul eder. Cuma günlerini tercih etmesinin bir sebebi ise o yıllarda kırsal kesimlerde yaşayan vatandaşların şehirlere gelme günü olduğu içindir. İlaç almaya maddi gücü olmayan hastalar için kendisi ilaç hazırlar veya eczanelerden almaları için para verir. Siyasi faaliyetlerine 1930’lu yıllarının başlarında İsviçre’de öğrenciyken başlar. Kıbrıs’taki Türk Maarifinin İngiliz Müdürler tarafından yönetilmesinde ısrar eden Kavanin Meclisinin üyelerine karşı savaş açar. İlk köşe yazısı ‘Söz’ gazetesinde yayınlanır. Köşe yazarlığı yaptığı bu gazete, sahibi Remzi Okan’ın ölümünde dolayı 1942 yılında kapanır. Kıbrıs’ta Türk’ün sesini duyurabileceği bir gazetenin ihtiyacını hisseden Liderimiz, Britanya Sömürge İdaresi’nden aldığı izinle 14 Mart 1942 tarihinde Halkın Sesi gazetesini çıkarmaya başlar. Gazetenin sloganı, ‘Halkın Sesi…..Hakkın Sesi ve Halkın Dilidir’. Kendisi köşe yazılarında daha çok toplumsal konulara ağırlık verirken Türk halkının, haklarını cesaretle savunur ve özellikle Evkaf (Vakıflar) İdaresi ile okulların yönetiminin Kıbrıslı Türklere devredilmesi için büyük mücadele verir. Bunun dışında Kıbrıslı Rumların hegemonyasında olan Çiftçiler Birliği, İşçi Sendikaları, Esnaf ve Zanaatkarlar Birliği, Ticaret ve Sanayii Odaları ve benzerlerinin Türk kimliği altında toplanmalarını sağlar. Türk halkının iktisadi yönde kalkınmasını sağlamak için Türkiye’den güçlü finans kuruluşlarının ve ayrıca, Türk okullarında eğitim verebilecek öğretmenlerin Türkiye’den Kıbrıs’a gelmelerini sağlar. Siyasete ilk atılış tarihi ise 21 Mart, 1943’tür. Bu günde Lefkoşa Belediye Meclis üyeliğini kazanır ve bu görevde altı yıl boyunca halkına hizmet eder. Aynı yılın 18 Nisan’ında, Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu (KATAK) kurucuları arasına girer. Bir yıl sonra KATAK’tan ayrılarak 23 Nisan tarihinde Kıbrıs Milli Türk Halk Partisi’ni (KMTHK) kurar ve başkanılığına seçilir. Parti programının ana hedeflerinden biri de adanın Yunanistan’a ilhakını (Enosis) önlemekti. KMTHP 23 Ekim, 1949’da KATAK ile birleşerek Kıbrıs Milli Türk Birliği (KMTB) adı altında çalışmalarını sürdürdü. Kıbrıs Rum toplumu, Nisan 1955’te Kıbrıs’ı Yunanistan’a ilhak etmek için mücadele başlatınca ‘O’ da partisinin adını Kıbrıs Türktür Partisi (KTP) olarak değiştirir. Dr. Fazıl Küçük, Süheyla hanım ile 23 Şubat, 1942 tarihinde aile arasında nişanlanır ve 1946 yılında evlenirler. Kızları, Pembe Akın, 9 Ekim, 1946 ve oğulları Mehmet Akay ise iki yıl sonra 30 Eylül, 1948 tarihinde dünyaya gelir. Britanya sömürge döneminde, Kıbrıs’ta yaşayan Türk halkını ‘Müslüman Cemaati’ statüsünden alarak ‘Kıbrıs Türk Toplumu’ olarak dünyaya kabul ettirir. İleriki yıllarda da halkının, Kıbrıs Cumhuriyetinde eşit haklara sahip ortak olmasını sağlar. Liderimizin en büyük başarılarından birisi Kıbrıs’ın sömürge idaresi altında olmasına rağmen Anavatan Türkiye’nin yöneticileri ile sıkı bir temas içerisine girer ve daha da önemlisi tüm Türkiye’yi dolaşarak Türkiye halkının Kıbrıs’ı ‘Milli Dava’ olarak kabul etmesini ve buradaki halka sahip çıkmasını sağlar. Milli mücadelenin askeri yönüne bakıldığında, Liderimiz, 1 Nisan 1955 tarihinde EOKA’nın (Kıbrıs’ı Yunanistana İlhak etmek için kurulan silahlı yeraltı örgütü) faaliyetlerine başlayınca, ilk önce Kıbrıs Türk Mukavemet Birliği (KTMB) ve ardından da Eylül 1955’te Volkan adlı gizli örgütü kurar. 1958 yılında en son kurulan örgüt olan Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT)’nın en yüksek seviyesi olan ‘Ağrı’ kod adı ile yerini alır. 11 Şubat, 1959 tarihinde Türk ve Yunan Dışişleri Bakanları arasında varılan anlaşma neticesinde altı gün sonra Londra’da yapılan konferansta Kıbrıs Türk halkını temsil eder ve orada Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluş Anlaşmaları’nı halkı adına imzalar. Bu imzalanan anlaşmalara göre Kıbrıs’ın Cumhurbaşkanı Rum, Cumhurbaşkan Muavini ise Türk olacaktır. 16 Ağustos, 1960 tarihinde kurulan Kıbrıs Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı (Mihail Muskos) Makarios seçimle ve Cumhurbaşkan Muavinliğine ise Dr. Fazıl Küçük rakipsiz ve seçimsiz olarak getirilir. Kurulan bu Cumhuriyetin ömrü ise üç buçuk yıl olur. 21 Aralık, 1963 ‘Kanlı Noel’de Rumlar Kıbrıs’lı Türklere saldırır. Bunun neticesi olarak on binlerce Türk 113 köyden ayrılmak mecburiyetinde kalırlar. Liderimizin başkanlığında yapılan çalışma ile bu göçmenler daha güvenli yerlere taşınırlar ve TC Kızılay Cemiyeti’nde gerekli olan çadır, ilaç, kan ve tıbbi malzeme sağlanır. Göçmenleri her türlü sorunları ile şahsen ilgilenen Dr. Fazıl Küçük, Lefkoşa bölgesindeki ailesine ait toprakları Göçmenköy’ün yapılması için bağışlar. Bu çatışmalar sonrası oluşan yönetime ‘Genel Komite’ ve Aralık 1967’dekinin ismi de ‘Geçici Kıbrıs Türk Yönetimi’ olur. Bunların başkanı da Liderimiz olur. Kendi isteğiyle 18 Şubat, 1973 tarihinde, 67 yaşında siyasi görevden ayrılır. Ancak gazetesinden ayrılmaz. Sağlığının bozulduğu 1983 yıllarının sonuna kadar köşe yazılarına devam eder ve fiilen gazetesinin başında bulunur. 15 Ocak, 1984 tarihinde tedavi için gittiği Londra’nın Westminster Hastanesinde saat 10.28’de boğaz kanserine yenik düşer. Naaşı 19 Ocak tarihine kadar Londra’nın Shacklewell Lane Camii’nde, İngiltere’de yaşayan Türklerin ziyaretleri için bulundurulduktan sonra Kıbrıs’a getirilir. İki gün Cumhuriyet Meclisinde kalafatta kalır ve 23 Ocak günü yapılan muhteşem cenaze töreni ile Lefkoşa’daki Anıttepe’ye geçici olarak gömülür. Ebedi istirahatgahı olan Anıt Mezarın inşaatı Aralık 1989 tamamlanınca da büyük bir törenle buraya defnedilir.
Dr. FAZIL KÜÇÜK - Özgeçmiş
