Kıbrıs'ta federal çözüme en fazla yaklaşılan dönem olarak nitelenen Annan Planı referandumundan bir yıl önce, Kıbrıs Türk tarafının iyi niyet göstergesi olarak ilki 23 Nisan 2003'te açılan sınır kapılarına, bugün iki yeni kapı daha ekleniyor.
Halen 7 olan sınır kapısı sayısı, bugün saat 12.00'de geçişlere açılacak Gazimağusa bölgesindeki Derinya ve Lefke bölgesindeki Aplıç kapılarıyla 9'a yükselecek.
İki kapı da herhangi bir tören olmadan açılacak ve geçiş yapmak isteyenlerin hizmetine girecek.
Özellikle söz konusu bölgelerdeki sivil toplum örgütlerinin yıllardır açılması için uğraş verdiği Aplıç ve Derinya kapıları, sancılı bir sürecin ardından geçişlere hazır hale getirildi.
Cumhurbaşkanı Akıncı, geçtiğimiz mart ayı içinde hem Aplıç hem de Derinya'ya giderek çalışmalar hakkında bilgi almış, incelemelerde bulunmuştu.
Gerekli altyapıyı hazırlama sürecinde tarafların zaman zaman karşılıklı eleştiriler de yaptığı Aplıç ve Derinya kapılarının açılış tarihi, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum lider Nikos Anastasiadis'in 26 Ekim'deki görüşmesinde kararlaştırılarak kamuoyuna duyurulmuştu.
BM Kalkınma Programı (UNDP) Lefke-Aplıç ve Derinya kapılarıyla, AB fonlarıyla finanse edilen kapı sayısının 5'e yükseldiğini ve 2006’dan bu yana AB’nin 5 geçiş noktasının açılışına destek için toplam 6.5 milyon Euro harcadığını açıklamıştı.
21 NİSAN 2003'TEKİ TARİHİ KARAR...
KKTC'de UBP-DP koalisyon hükümetinin iktidarda olduğu 21 Nisan 2003'te, Bakanlar Kurulu'nun olağanüstü toplantıda aldığı ve dünyada yankı yaratan üç sınır kapısının serbest geçişlere açılmasıyla ilgili kararın üzerinden 15 yılı aşkın süre geçti.
Bakanlar Kurulu, dönemin Başbakanı Derviş Eroğlu başkanlığındaki toplantısında, Güney Kıbrıs’a geçiş için 48 saat önceden izin alma prosedürünün kaldırılması ve 3 sınır kapısından kimlik kartı veya pasaport gösterilerek geçişlerin yapılabilmesi kararı aldığını duyurmuştu.
Aynı şekilde, Güney Kıbrıs’tan KKTC’ye gelecek kişilerin de pasaportlarını sunarak ve mühürlenmiş bir belge alarak geçişlerine imkan tanıyacak düzenlemeye gidilmişti.
Kararın gerekli düzenlemelerin ardından Ledra Palace, Beyarmudu ve İki Buçuk Mil sınır kapılarında başlayacağı açıklanmıştı.
Dönemin Turizmden Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, Rum tarafına geçişlerle ilgili aldıkları kararla, “mevcut siyasi pozisyonlarını terk etmediklerini” belirtmiş ve “İlişkilerin normalleştirilmesi yönünde adım atıyoruz” demişti.
Kıbrıs'ta, 1974’ten 23 Nisan 2003 öncesine kadar, Ledra Palace, Beyarmudu ve Akyar sınır kapılarından çok sınırlı olarak geçişler yapılabiliyordu.
Bakanlar Kurulu'nun 21 Nisan 2003'te aldığı karar uyarınca, başkent Lefkoşa'da Yeşil Hat üzerindeki Ledra Palace sınır kapısı 23 Nisan 2003'te karşılıklı geçişlere açıldı. Önceleri araçlı geçiş de yapılan Ledra Palace'ta, daha sonra gidilen değişiklikle halen sadece yaya geçişlerine izin veriliyor. Kapıyı araç geçişinde sadece diplomatik misyon ve BM kullanıyor.
Beyarmudu’ndaki sınır kapısı da 23 Nisan 2003'te geçişlere açıldı.
Lefkoşa'daki ikinci sınır kapısı Metehan’dan (Kermiya) 10 Mayıs 2003'ten; üçüncü kapı olan Lokmacı'dan ise 3 Nisan 2008'den beri karşılıklı geçişler yapılıyor.
Ledra Palace ve Beyarmudu’yla aynı günde açılması öngörülen Gazimağusa'daki Akyar (İki Buçuk Mil) kapısında ise altyapı eksikliklerinin tamamlanmasıyla üç gün gecikmeli olarak 26 Nisan 2003'ten itibaren serbest geçişler başladı.
Bostancı'daki sınır kapısı 31 Ağustos 2005'te, Yeşilırmak kapısı ise 14 Ekim 2010'da hizmete girdi.
Önceleri gece yarısına kadar hizmet verilen sınır kapılardan, bir süre sonra alınan kararla 24 saat geçiş yapılabiliyor.
Kıbrıs'ta sınır kapılarının açılması, yıllarca sınırlı teması olan Kıbrıslı Türkler ve Rumlar arasındaki ekonomik ve sosyal ilişkilerin de gelişmesini sağladı. Ayrıca birçok Kıbrıslı Türk, ekonomik olarak avantajlı olduğu dönemlerde Güney Kıbrıs'ta iş bularak çalışmaya başladı, birçok öğrenci de oradaki okullarda öğrenim gördü. Son dönemdeyse, Türk Lirası’nın değer kaybetmesinin ardından, çok sayıda Kıbrıslı Rum alışveriş için KKTC’ye geçmeye başladı.
