İktisat Bank Hazine Bölümü Grup Müdürü Emre Değirmencioğlu'nun Türkiye ve dünya piyasaları ile ilgili hazırlamış olduğu günlük analiz yorumunu sizlerle paylaşıyoruz.
İngiltere ile AB’nin taslak Brexit metni üzerinde bazı maddelerde mutabakata vardığı yönünde haberler, Sterlin’in sert bir şekilde değer kazanmasına neden oldu
- Bugün İngiltere Parlamentosu’nda akşam saatlerinde Brexit oylaması gerçekleşecek. Günlerdir beklenen kritik oylama öncesinde, düğüm noktası olarak görülen İrlanda sınırı konusunda (İrlanda sınırı düzenlemesinin ülkeyi birliğe uzun süreli bağlayabileceğinden endişe ediliyor) Parlamento’nun taleplerini karşılandığı yönünde açıklamada bulunan Başbakan May, bugün yapılacak oylamanın Parlamento’dan geçme ihtimalini de beraberinde artırdı. Gelişmeler karşısında dün 1,2950 seviyesini test eden GBP/USD paritesi, yeniden 1,33 seviyesine dayandı
- Dün Türkiye cephesinde açıklanan 2 önemli veri takip edildi. TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi 4. çeyrek (3. çeyrekteki %1,1'lik daralmanın üzerine) %2,4 daralma ile teknik resesyona girdi (hatta slumpflasyona girdi). Yıllık bazda 3. çeyrekteki %1,6 büyümenin üzerine son çeyrekte %3 daraldı. 2018’in tamamında %2,6 büyüdü. Kişi başına milli gelir $9,632 geriledi. Orta gelir tuzağından yine çıkılamadı (bakınız grafik)
- Türkiye ekonomisi TL olarak büyüdüğü, dolar olarak küçüldüğünü görüyoruz. Büyüme verileri ardından Türkiye’nin ligde 1 basamak gerileyerek Hollanda ardından dünyanın en büyük 19.ekonomisi olması bekleniyor (bakınız grafik)
- TÜİK verilerinin yanı sıra, TCMB tarafından açıklanan cari işlemler dengesi, yıllıklandırılmış olarak daralma eğiliminin devam ettiğini gösterdi.
- TCMB – Cari İşlemler Dengesi
TCMB verilerine göre Ocak ayında cari işlemler dengesi $0,8 milyar açık verirken, bu sonuçla birlikte, yıllıklandırılmış cari işlemler açığı $21,6 milyar dolar ile Nisan 2010’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi
Dış ticaret açığındaki daralma cari açığın azalmasına katkı sağlamaya devam ederken, Hazine’nin ve bankaların eurobond ihraçları da, cari açığın finansmanında önemli paya sahip oldu. Özellikle, ithalat kalemindeki keskin azalma ile cari işlemler dengesindeki daralma sevindirici gözükse de, ihracat yapmak için ithalat yapmak durumunda olan Türkiye ekonomisinde yakın zamanda soğumanın devam edeceğini bekliyoruz
Cari açığın finansman tarafına bakıldığında, Ocak ayında $0,8 milyar açık verilirken, finansman girişi $6,1 milyar dolar oldu. Çok tartışılan net hata ve noksan kaleminden $1,8 milyar çıkış olurken, rezervler ise Ocak ayında $3,5 milyar arttı
Kaynak: TCMB
TÜİK – 2018 GSYIH büyümesi
Mahfi Eğilmez Hocamızın yorumundan ilerlersek, Türkiye ekonomisi 2018 yılının son çeyreğinde Slumpflasyona girdi. Enflasyonun arttığı ve ekonominin büyümediği durumlara genellikle stagflasyon; ekonominin küçüldüğü ve enflasyonun çok yüksek olmadığı durumlara resesyon; çok yüksek enflasyonla birlikte ekonominin küçülmesine ise slumpflasyon olarak ekonomi literatüründe isimlendiriliyor
Türkiye ekonomisi uzun bir aradan sonra 2018 yılının son çeyreğinde %3 daralma kaydetti. Tahmin edileceği üzere, 2018 yılının 3. Çeyreğine sarkan finansal türbülansın ekonomik aktivite üzerinde yansıması 2018 yılının son çeyrek büyümesine ciddi bir şekilde yansırken, yıl genelinde Türkiye ekonomisi %2,6 ile 2009’dan bu yana en düşük büyümesini kaydetmiş oldu.
Özel tüketim ve yatırımlardaki sert düşüşün etkisi ile (yaşanan kur ve faiz şoku), 4. çeyrekte %3,0 ile kaydedilen daralma, neredeyse son 10 yılın en sert ekonomik daralması
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere baktığımızda ise, çeyreksel bazda ekonomik aktivitenin %2,4 daraldığı görülüyor. 3. çeyrekte de %1,6 daraldığı için, ekonomi 2018’in ikinci yarısında teknik olarak resesyona girmiş oldu
Öte yandan Türkiye ekonomisinin TL olarak büyüdüğü, dolar olarak ise küçüldüğünü görüyoruz (Cari fiyatlarla, milli gelir TL 3,7 trilyon ulaştı; yıllık bazda %19,1 arttı. Dolar bazında ise gerileyerek $784 milyar oldu)
Son 30 yıldır, neredeyse ekonomik büyüklük skalasında 17. ile 19. arasında mekik dokuyan Türkiye ekonomisi, bu sonuçlar ile birlikte bir basamak gerileyerek Hollanda’nın ardından 19. sırada yer alacak
Yılın son çeyreğinde, büyümenin öncü göstergesi olan makine ve teçhizat yatırımı ise %8,9 azalmış. Kanımca, verinin en önemli alt kalemi bu!
Ekonomi slumpflasyona girdi
Stagflasyonda enflasyon ve sıfır büyüme vardır. Resesyonda küçülme vardır ama enflasyon çok yüksek değildir. Slumpflasyonda ise çok yüksek enflasyonda ve ekonominin küçülmesi vardır. Aşağıdaki resmin izah ettiği gibi
Kaynak: Reuters
Ligde yerimizi 30 senedir koruyoruz
Türkiye ekonomisi son 30 senedir olduğu üzere dünya ekonomik büyüklük sıralamasına 17. ve 19. aralığındaki yerini korudu. Dün açıklanan veriler ile bir basamak geriye düşerek Hollanda’nın ardından 19. sıraya yerleşeceğiz
Kişi başına milli gelir $10,537’dan $9,632 geriledi
