Doğu Akdeniz Üniversitesi İşletme Bölümü, İşletme Yönetimi Programı’nda yürütülen “Kuzey Kıbrıs’ta Faaliyet Gösteren Esnafın Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri” başlıklı yüksek lisans tezi, çalışmayı yürüten Emine Esen tarafından Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga’ya takdim edildi.
KTEZO’dan yapılan açıklamada, tez çalışmasında ortaya çıkan bilgilere yer verildi.
Açıklamaya göre esnaf ve zanaatkarların veya diğer adıyla küçük ve orta büyüklükteki işletmeler olan KOBİ’lerin ele alındığı tez çalışması, Prof. Dr. Fatma Güven Lisaniler’in danışmanlığında gerçekleşti.
Araştırmanın yürütülmesinde Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’nın veri tabanından da yararlanan Esen, çalışmada esnaf ve zanaatkarın profilini çıkartırken, esnafın ortak paydada buluşan sorunlarını belirleyerek, bu sorunlara ilişkin yine esnaf tarafından sunulan çözüm önerilerini ortaya koydu.
Buna göre KKTC’deki KOBİ’lerin karşılaştıkları en önemli sorunlar vergiler, enerji fiyatlarının pahalılığı ve haksız rekabet olarak ortaya kondu.
Tez çalışmasının takdimi esnasında kısa bir konuşma yapan KTEZO Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, çalışmadan elde edilecek verilerle odanın daha güçlü KOBI politikaları üretebileceğini ifade etti.
Tulga, bu çalışmanın en kısa zamanda oda yayını olarak kitaplaştırılacağını da belirtti.
Dünya genelindeki ülkelerde KOBİ’lerin karşılaştıkları en önemli üç sorunun finansa ulaşma sıkıntısı, sermeye yetersizliği ve yönetim sorunları olduğu tespit edilirken, anket yoluyla belirlenen KKTC’deki KOBİ’lerin karşılaştıkları sorunlar ise vergiler, enerji fiyatlarının pahalılığı ve haksız rekabet olarak ortaya kondu.
Çalışmada şu ifadelere yer verildi:
“Sorunlara esnafın ortaya koyduğu çözüm önerileri ise vergilendirme sisteminin yeniden gözden geçirilerek indirim yapılması; haksız rekabetin ortadan kaldırılması için yasal düzenlemelerin güncellenmesi; devlet desteğinin sağlanması; standartların belirlenmesi ve uygulamada var olan bürokratik sorunların en aza indirilmesi; üniversiteler ile esnaf ve zanaatkarların işbirliklerinin geliştirilmesi; finansmana erişimin kolaylaştırılması; nitelikli eleman yetiştirilmesi; devletin istikrarlı ticari politikalar geliştirmesi ve planlı, programlı büyümeye geçilmesi şeklinde sıralanmıştır.
Çalışmada, KTEZO üyelerine dair elde edilen veriler üzerinden NACE2 (Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması) kodlama sistemine göre yapılan sıralamada en fazla yoğunluğu bulunan sektörler ‘Toptan ve Perakende Ticaret Faaliyetleri, Motorlu Taşıtların ve Motosikletlerin Onarımı’ birinci sırada yer alırken, ‘Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri’ ikinci sırada, ‘Diğer Hizmet Faaliyetleri’ (Kuaför ve güzellik salonları, berber salonları, tırnak teknisyenleri, bilgisayarların ve kişisel ev eşyalarının onarımı vs.) üçüncü sırada, inşaat dördüncü sırada ve imalat sektörü ise beşinci sırada yer almıştır.
Esnafın şehirlere göre dağılımında ise esnaf yoğunluğu bakımından Lefkoşa birinci sırada yer alırken, Gazimağusa ikinci ve Girne bölgesi üçüncü sırada yer almaktadır”
Çalışmada, toplam üye sayısının kadın-erkek oranı dağılımına bakıldığında, toplam üye sayısının 3’te 1’nin kadın olduğu tespit edilirken, yaklaşık yüzde 70 oranında esnafın lise ve üzeri eğitimi bulunduğu ortaya çıktı.
Araştırmada devletin verdiği teşvik kredilerine yüzde 58 oranında esnaf ve zanaatkarın hiç başvurmadığı, bunun sebeplerine bakıldığında ise teşvik kredisi verildiğinden haberdar olmadıkları veya teşvik kredilerinden faydalanabileceklerine dair yeterli güvenlerinin bulunmadığı kaydedildi.
