KKTC’nin 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi’ndeki görüşmeleri bugün başladı.
2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın Komitedeki görüşmeleri saat 10.20’de Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay’ın konuşmasıyla başladı. Daha sonra Komite Başkanı CTP Milletvekili Fikri Toros, Maliye Bakanı Serdar Denktaş söz aldı.
Komite toplantısına Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Sayıştay Başkanı Osman Korahan ve bazı yetkililer de katıldı.
ULUÇAY
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay konuşmasında, 2018 bütçe görüşmelerinin hızlandırılmış bir şekilde yapılacağını belirterek, ülkede ciddi beklenti içinde olan kesimlerin iş yapabilmesini hızlandıracaklarını söyledi.
Komite çalışmalarının 4 gün, Meclisteki çalışmaların 8 gün olarak planlandığına işaret eden Uluçay, Kasım ve Aralık ayında yapılması planlanan çalışmaların, 7 Ocak erken Genel Seçim nedeniyle aksadığını anımsattı.
Komite ve ana muhalefet partisinin onayıyla bütçe çalışmalarının bu noktaya geldiğini anlatan Uluçay, 2018 yılında öncelikli olarak yatırımların hayata geçmesi, reel sektörün desteklenmesi, ülke genelinde üretimin arttırılmasının en önemli konular arasında yer aldığını belirtti.
Kamu ve özel sektör alanında yapılacak yatırımların ekonominin ve ülkenin gelişmesine katı koyacağını ifade eden Uluçay, yeni hükümetin bu konulara odaklanması gerektiğini söyledi.
Ülkede ekonominin gelişebilmesi için kamu özel ortaklığında gerçekleştirilecek yatırımların değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Uluçay, başta limanlar, Telefon Dairesi aracılığıyla internet gelişiminin önümüzdeki dönem ele alınacağına inanç belirtti.
Bu alanlarda ülkede ciddi atılımlar yapılabileceğini belirten Uluçay, turizm konusundaki atılımların da artması, geliştirilecek projelerle ülkede turizm sektöründen oluşan gelirin daha fazla insana ulaşabilmesi için projeler geliştirilmesinin önemine işaret etti.
Mali disiplin kuralına bağlı kalarak çalışma yürüten Maliye Bakanlığı ve personelini tebrik eden Uluçay, TC kaynaklarına olan bağımlılığın azaltılmasının da önemine işaret etti.
TC kaynaklarına bağımlılığın azaltılmasıyla, bu kaynakların doğrudan yatırımlara harcanabileceğini ifade eden Uluçay, bunun da ülkenin gelişimine katkı sağlayacağına inanç belirtti.
Yeni dönemde herkesin üzerine düşen görevi yerine getireceğine inanç belirten Uluçay, 2018 bütçe çalışmalarının hayırlı olmasını temenni etti.
TOROS
Komite Başkanı Fikri Toros konuşmasında, 2018 mali yılı bütçe yasa tasarısının, hükümet programında da belirtildiği gibi, sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması; gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanmış olması; kamu kaynaklarını daha verimli kullanması için eldeki bilgi ve verilerin etkin kullanılması ve ihtiyaçların adil bir dağılımla karşılanmasını sağladığı inancında olduğunu söyledi.
Komite Başkanı Toros yaptığı açılış konuşmasında, toplam ödeneği 5 milyar 815 milyon TL olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın komitede bugün görüşülmeye başladığına işaret etti.
7 Ocak 2018 erken seçimi nedeniyle seçim sonrasına kalan 2018 mali yılı bütçe görüşmelerini, mali kaynakların ivedilikle etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla, 5 Mart 2018 Pazartesi günü tamamlayarak Genel Kurula sevkini hedeflediklerini belirten Toros, bu doğrultuda işbirliği gösteren UBP milletvekillerine teşekkür etti.
ETKİN KAYNAK DAĞILIMI ŞART
2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı görüşmeye başlarken öncelikle bir ülkenin kamu bütçesinde hedeflediği performans ve oluşturacağı değerlerin büyük önem taşıdığını ifade eden Toros, daha çok istihdam, daha çok üretim, daha çok katma değer, daha eğitimli ve sağlıklı bir toplum yaratmanın temel hedef olduğunu, tüm bunlar için de etkin kaynak dağılımının şart olduğunu vurguladı.
Bir yandan makro-ekonomik hedefler bağlamında kamu borçlarına ve bütçe açıklarına ilişkin verileri değerlendirirken, diğer yandan da her alanda bütçe imkânları ölçüsünde finansal sürdürülebilirliğe bakmanın zaruri olduğuna işaret eden Toros, “Eğer herhangi bir alan için ayrılan bütçe sürdürülebilir finansman için yetersiz kalıyorsa bu hedefe ulaşmak için gerekli yapısal düzenlemelere gitmenin günümüz siyasetinin en temel görevi olduğu bilinmelidir” dedi.
MALİ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN SAĞLANMASI ÖNEMLİ
Mali sürdürülebilirliğin sağlanmasının bu bakımdan çok önemli olduğunu ve bu idealden şaşmadan çalışmanın herkesin hedefi olması gerektiğini söyleyen Toros, şöyle devam etti:
“Mevcut sistemimizin mali yönden sürdürülebilir olmadığından hareketle, herkesin bugüne kadar baktığı yerden bakarsak sadece aynı şeyi göreceğimizi, bugüne kadar herkesin yürüdüğü yoldan yürürsek sadece aynı yere çıkacağımızı kavramak ve seçilmiş milletvekilleri olarak bugüne kadar tekrarlanmış yanlışlardan uzak durarak bütçemizi doğru zeminde tartışmak gibi bir sorumlulukla karşı karşıyayız.
Devletin temel sorumluluğu, yasalar tahtında oluşturulan tüm kurum ve kuruluşlarıyla halkın ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak, iç ve dış güvenliği sağlamaktır. Demokrasi, kamu yararı ve sosyal adalet odaklı çağdaş devlet anlayışı, yönetsel unsurlara bağlı yürütmenin denetimi ile mümkündür. Bu açıdan, bütçe yasa tasarısı görüşmelerinde iktidar ve muhalefetin görüş ve değerlendirmeleri sürecin en önemli unsurlarıdır. Bu temel anlayıştan yola çıkarak, 2018 bütçesi devlet-vatandaş ilişkilerinin etkin ve verimli bir şekilde düzenlenmesine, halkın memnuniyeti ve kamu yararına yönelik kalıcı icraatlara katkı koyacaktır.”
Komite Başkanı Toros, devletin ekonomik faaliyetlerini gerçekleştirme araçlarından en önemlisini bütçenin oluşturduğunu belirterek, bütçelerin, tahmini rakamlardan oluşan, geçerlilik süresi boyunca gelir ve gider öngörüsü sunan mali disiplin planı olduğuna değindi.
BÜTÇE DİSİPLİNİ VE MALİ DİSİPLİN GİBİ KAVRAMLAR FEVKALADE ÖNEMLİ
Genelde ekonominin yönlendirilmesi ve düzenlenmesinde, özelde ise ekonomi politikalarının yürütülmesinde bütçe içerisinde yer alan kalemlerin sınıflandırma tekniğini oluşturan bütçe sistemlerinin büyük bir öneme sahip olduğunu ifade eden Toros, “Elbette bütçe disiplini ve mali disiplin gibi kavramlar fevkalade önemlidir. Bu nedenle, bütçe hazırlanırken kamu kaynaklarının verimli kullanımı esas alınmalıdır. Buna paralel olarak, ülke kaynak ve olanaklarımızın da dikkate alınması gereklidir. Unutulmamalıdır ki borçlanarak veya kamu kuruluşlarının görev zararlarını büyüterek bütçenin yönetilmesi, yürütülmesi veya finanse edilmesi sürdürülebilir değildir” dedi.
Toros, toplam 5 milyar 815 milyon TL olan 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın kalemler bazında aşağıdaki gibi hesaplandığını belirtti;
Personel Giderleri 1 milyar 907 milyon 632 bin,
Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi giderleri, 107 milyon 662 bin
Mal ve Hizmet Alim Giderleri, 417 milyon 969 bin
Faiz Giderleri 230 milyon
Cari Transferler, 2 milyar 446 milyon 562 bin
Sermaye Giderleri, 349 milyon 930 bin
Sermaye Transferleri, 40 milyon 950 bin
Borç Verme, 16 milyon 600 bin
Yedek Ödenekler, 297 milyon 695 bin
Finansal, 5 milyar 732 milyon
Mahalli Gelirler, 3 milyar 486 milyon 898 bin
Fiyat İstikrar Fonu, 807 milyon 382 bin
Diğer Fon Gelirleri, 76 milyon
Döner Sermaye Gelirleri, 9 milyon 220 bin
Özel Gelirler, 122 milyon 500 bin
TC. Yardımları, 635 milyon
TC. Kredileri, 595 milyon
Toros konuşmasını şöyle tamamladı:
“2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısını kapsamlı bir şekilde görüşerek hedeflenen tarihte Genel Kurula sunulmasını sağlayacağımıza olan inançla, tüm katkı koyanlara teşekkürlerimi sunuyorum.”
DENKTAŞ SUNUŞ KONUŞMASI YAPTI
Toros’un konuşması ardından Maliye Bakanı Serdar Denktaş bütçeyle ilgili sunuş konuşması yaptı.
Komitede bugün, tasarının bütünü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından madde madde görüşülmeye geçilerek, Cumhurbaşkanlığı, Cumhuriyet Meclisi, Başbakanlık, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) bütçeleri görüşülecek.
Bakanlar Kurulu’nun 5 milyar 815 milyon TL olarak onayladığı 2018 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde hızlandırılmış bir programla 4 günde görüşülecek ve 12 Mart’tan itibaren de Meclis Genel Kurulu’nun gündeminde olacak.
Bütçenin Meclis Genel Kurulu’ndaki görüşmelerinin 8 gün sürmesi planlanıyor.
KOMİTEDE KİMLER VAR?
7 Ocak erken genel seçiminin ardından Cumhuriyet Meclisi’nde yapılan düzenlemelerle Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde CTP Girne Milletvekili Fikri Toros Başkan, UBP Lefkoşa Milletvekili Ersin Tatar Başkan Vekili olarak görev yaparken, komite üyeleri de UBP Lefkoşa Milletvekili Olgun Amcaoğlu, HP İskele Milletvekili Mesut Genç, CTP İskele Milletvekili Biray Hamzaoğulları, HP Lefkoşa Milletvekili Gülşah Sanver Manavoğlu ve UBP Lefkoşa Milletvekili Hasan Taçoy’dan oluşuyor.
TATAR
Tasarının bütünü üzerinde ilk sözü alan Komite Başkan Vekili UBP Milletvekili Ersin Tatar, yeni bütçede önemli olanın insanlara bir şeyler verilip verilememesi olduğunu söyledi.
Türkiye’nin yaptığı katkılarda reel olarak bir azalma olduğunu, bundan bir şikayetleri olmadığını ifade eden Tatar, ülkenin toplam yapılabilecek bütçesinin büyüklüğünün en fazla 6 milyarı olabileceğini kaydetti.
Tatar, bütçeye müdahale edilip, arttırılıp, azaltılabilmesinin komitede mümkün olabileceğini belirterek, onun için ayrıntılı değerlendirmenin burada yapılması gerektiğini, komiteden sonra buna müdahalenin mümkün olamayacağını kaydetti.
Tatar, KKTC ekonomisinin gelişmesi için hükümetleri döneminde yaptıkları çalışmalara değindi ve su projesi gibi bir çok işin bugün de devam ettiğini söyledi.
Hükümetleri döneminde ek mesailerde yapılan düzenlemelere değinen Tatar, etkin denetim ile yapılan işlerin başarıya ulaştırıldığını kaydetti.
Tatar, yapılan çalışma nedeniyle Maliye Bakanlığı yetkililerine teşekkür etti.
AMCAOĞLU
Tasarının madde madde görüşülmesine geçilmeden önce söz alan komite üyesi UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu, kendi ayakları üzerinde durabilen bir mali yapıdan söz edilmesinin mümkün olduğunu, ancak buna rağmen gider ve gelir atışındaki yüzde 4’lük oranın net bir şekilde göze çarptığını söyledi.
