Mısır ve Etiyopya arasında Nil nehri suyu gerilimi

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Meles Alem, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin "Mısırlılar için Nil Nehri suları ölüm kalım meselesidir" açıklamasına ilişkin, "Hedasi Barajı da bizim için ölüm kalım meselesi." cevabını verdi.

Alem, başkent Addis Ababa’da basın mensuplarıyla bir araya geldi.

"Etiyopya kendi doğal kaynaklarını kullanmak ve baraj inşa etmek için hiç kimseden izin almak zorunda değil." diyen Alem, yüzde 60’ı tamamlanan baraj için Mısır ve Sudan'la iş birliği yapmaya devam edeceklerini belirtti.

Alem, Mısır Cumhurbaşkanı'nın sözlerine ilişkin ise "Hedasi Barajı da bizim için ölüm kalım meselesi." ifadelerini kullandı.

ETİYOPYA BAŞBAKANI'NIN KATAR ZİYARETİ 

Etiyopya Başbakanı Hailemariam Desalegn'ın Katar'a yaptığı ziyaret sonrası Etiyopya'nın baraj için Katar'dan para aldığına yönelik Mısır basınında yorumlar yapıldığını belirten Alem, böyle bir şeyin söz konusu olmadığını, Etiyopya'nın barajı kendi kaynaklarıyla inşa ettiğini vurguladı. 

Alem, "Bu tür haberler kabul edilemez ve asılsız." diye konuştu.

"ŞİRKET DAHA FAZLA ARAŞTIRMA YAPMAK İSTEDİ"

Üç ülkenin aralarında yaptığı görüşmelere katılan ve Nil Havzası İnisiyatifinde görevli, adını paylaşmak istemeyen bir uzman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üç ülke arasındaki görüşmelerin uluslararası danışmanlık şirketinin sunduğu ilk rapor sonrasında tıkandığını belirtti.

Anlaşmaya varılamamasının sebebinin danışmanlık şirketinin daha fazla araştırma yapmak istemesinden kaynaklandığını söyleyen uzman, "Sudan ve Etiyopya ilk başta anlaşmada böyle bir koşul olmadığı için bu teklifi kabul etmedi." dedi.

Uzman, "Danışmanlık şirketi Hedasi Barajı’nın Mısır Deltası üzerindeki tuzluluk oranına yaptığı etkiyi ölçmek istedi ancak bu deltaya tuz madeni normalde Akdeniz’den geliyor. Buradaki değişiklik deniz seviyesinin yükselmesiyle alakalı, Hedasi Barajı’yla ilgilisi yok." ifadesini kullandı.

Uzman, üç ülke liderinin ise aralıkta görüşebileceğini dile getirdi. 

"SU KİMSENİN MÜLKÜ DEĞİL"

Mısır, 13 Kasım Pazartesi günü başkent Kahire'de yapılan üçlü toplantının ardından, Hedasi Barajı konusunda Etiyopya ve Sudan'la yapılacak teknik müzakerelerin dondurulduğunu açıklamıştı. 

Karar sonrası Sisi, geçen hafta yaptığı açıklamada, "Hiç kimse Mısır'ın su (Nil Nehri) üzerindeki payına el koyamaz. Mısırlılar için su ölüm kalım meselesidir. Su, kimsenin mülkü değil Allah'ın bir nimetidir." demişti.

Etiyopya'nın 2011'de Nil'in iki kolundan birini oluşturan Mavi Nil'in yatağını değiştirerek Hedasi Barajı'nın inşasına başlamasıyla bölge ülkeleri arasında nehrin sularının kullanımı konusunda tartışmalar gündeme gelmişti.

Etiyopya, Mısır ve Sudan arasında yürütülen müzakereler sonucu 6 Mart 2015'te Hedasi Barajı ile ilgili "İlkeler Anlaşması" imzalanmıştı. 

Mısır, Etiyopya ve Sudan, ayrıca 20 Eylül 2016'da Hedasi Barajı projesinde "hidroelektrik üretim sistemi, modelleme, su kaynakları simülasyonu ile bunların çevresel, sosyal ve ekonomik etkileri" üzerine incelemeler yapılmasını öngören bir anlaşma imzalamıştı.

Tamamlandığında 6 bin megavatlık elektrik üretmesi öngörülen barajın toplam maliyeti yaklaşık 4,8 milyar dolar.