Önce bazı sorular:
-KKTCde çalışan her dört kişiden birinin kamu yönetiminde çalıştığını, KKTC bütçesinin yüzde 42.7sinin kamu çalışanlarına maaş ve ücret olarak dağıtıldığını, bunun TCde yüzde 29, Rum tarafında yüzde 25 olduğunu biliyor muydunuz?
-Kamuda, 2014 yılında “ek mesai” yapanlara 77 milyon TL. ödendiğini, bunun bir önceki yılda ödenen ek mesai parasından yüzde 35 daha fazla olduğunu biliyor muydunuz? Hele hele bu harcanan paranın 2 bin kişinin istihdam edilmesini sağlayacak bir rakam olduğunu hiç hesap ettiniz mi?
-Devlette, geçen yıl bir kamu çalışanının ortalama olarak 5639 TL.brüt maaş aldığını biliyor muydunuz?
-2014 yılında Maliyenin topladığı yerel gelirlerin; yüzde 72sini, kişilere doğrudan ya da dolaylı olarak dağıttığını biliyor muydunuz?
-Devlet bütçesinin yüzde 75.2sinin yerel gelirlerden, yüzde 24.8inin TC yardımlarından oluştuğunun farkında mısınız?
-2014te TCnin KKTCye 1 milyar 339 milyon TL. kaynak tahsis ettiğini, 893 milyonunu kullandığımızı, reformları hayata geçirmekte hükümetin gösterdiği “düşük performans” yüzünden geri kalan parayı kullanamadığını biliyor muydunuz?
-Sosyal sigortaların geçen yıl 90 milyon TL. açık verdiğini, devletin bu kuruma 65 milyon TL. katkı yaptığını biliyor muydunuz?
-BRT ve TAKın giderlerinin yüzde 90ını personel giderlerinin oluşturduğunu biliyor muydunuz?
-KIB-TEKte personele yapılan toplam ödemeyi; 611 çalışana böldüğünüzde, aylık ortalama ücretin 12,635 TL olduğunu biliyor muydunuz?
-BRTde bu rakamın aylık 5,543 TL. olduğunu ve bunun “Bir KIB-TEK çalışanı; bir BRT çalışanından iki kat fazla maaş almaktadır” anlamına geldiğini hiç düşündünüz mü?
-Avrupada en pahalı elektriği üreten KIBTEKin giderlerinin yüzde 13ünün “borç ödemesine gittiğini” biliyor muydunuz?
-28 belediyede toplam 3093 personel bulunduğunu ve Lefkoşa Belediyesinin 887 personel ile diğer 4 ilçenin belediyelerinin toplamından fazla personel çalıştırdığını biliyor muydunuz?
-Belediyelerin toplam harcamalarının yüzde 47sinin personelödemelerine gittiğini biliyor muydunuz?
-Mağusa Belediyesinde çalışan bir personelin maliyetinin, Geçitkale Belediyesindeki bir çalışanın iki katından fazla olduğunu biliyor muydunuz?
-Lefkoşa Belediyesi bütçesinin yüzde 33ünün borç ödemede kullanıldığını, borç yükünde; Lefkoşa, Vadili ve Yeni Erenköy belediyelerinin ilk üç sırayı paylaştığını biliyor muydunuz?
-Son beş yılda devlet okullarında okuyan öğrenci sayısında artış olmadığını, (38 bin dolayında) ancak 2009dan bu yana özel okullarda okuyan öğrenci sayısının yüzde 35 arttığını biliyor muydunuz? (8721 öğrenci)
-Devlet okullarında 2008te bir öğretmene 10.5 öğrenci düştüğünü, 2014te bunun 9.4 olduğunu, bu durumun OECD ortalamasının çok ötesinde olduğunu biliyor muydunuz?
-Bizdeki öğretmenlerin bir yıldaki ders saati ortalamasının OECD ülkelerinden yüzde 63 daha az olduğunu biliyor muydunuz?
-Bizde, zorunlu eğitimde bir öğrencinin bir yıl boyunca aldığı ders saati toplamının dünya ortalamasının çok altında, OECD ortalamasının ise dörtte biri kadar olduğunu biliyor muydunuz?
-2014te 134 milyon dolar ihracat yaptığımızı, süt ve narenciye ihracatçılarına 28 milyon TL. teşvik verildiğini biliyor muydunuz?
Eminim ki bu soruların en azından bir bölümüne; hayretler içinde “bilmiyordum” diyeceksiniz… Dünyanın tanımadığı bu küçücük “devletçik”te nasıl har vurup harman savurduğumuzu, cevizcinin çuvalından nasıl hovardaca “gollifa” dağıttığımızı, gözlerimizin içine baka baka“TC Yardım Heyeti”bizlere anlattı…
Yukarıdaki verileri derlediğim “KKTC 2014 Ekonomi Durum Raporu” kitabı tam 148 sayfa… Adamlar üşenmemişler, daire daire gezerek sıkıntılarla “veri”leri toplamışlar, bazan hiçbir veriye ulaşamamışlar, ama gene de “röntgen”imizi çekmişler…
Bu “rapor”da, KKTCye “para akıtan”ların “tembelliğimizi” yüzümüze vurmadan, nazik ama acı serzenişleri, eleştirileri, yer alıyor…
Bütçe açıklarını, reformlardaki düşük performansımızı, verimsiz kamu şirketlerinin ve kamu bankalarının yarattığı pahalılığı; yüksek özlük hakları nedeniyle sürdürülemeyecek durumda olan kamu maliyesini, elektrikte her işe karışan sendikayı, ekonomi programlarını imzalayan ama uygulamada irade göstermeyen politikacıyı, teşvikleri, sübvansiyonları“topunu birden” TC Yardım Heyeti önümüze serdi… Hem de önerileri ile birlikte…
Tabii “Yıkım Paketi”ne muhatap olmaya alışmış bir toplum ne yapar?
Bu raporu elinin tersi ile iter mi? Görmezlikten gelir mi? Yoksa satır satır okuyarak “Biz neymişiz be abi!” diyerek üzerinde kafa yorar mı?
Bence, başta siyasal partilerimiz, sivil toplum ve ülke yöneticileri bu “rapor”u hiç de yabana atmasınlar, gözlemlere değer versinler ve “eksiklerimizi” teşhis etmekte işe yarayacak olan bir “başucu kitabı”na kavuştukları için sevinsinler…
Hele “çözüm” olacaksa, “Troika” karşısında hazırlıklı olmak için şimdiden bu “rapor”u didik didik etmeli…
Peki böylesi bir “röntgen”i, kendimiz niye çekemiyoruz? En güzeli bunu bizim yapabilmemiz değil mi? Programında 10 adet “reform” ve 15 adet “özerk” sözcüğü kullanmış olan CTP-UBP koalisyonu “reform” yapacaksa, bu rapordaki “yakıcı” verilere iyice bir bakmalı…
