Eğer çocuğunuz ya da çevrenizde sürekli yakın olduğunuz bir çocuk varsa çoğunlukla ekran karşısında olduğunu fark etmişsinizdir. Sürekli televizyon, bilgisayar, tablet ya da telefon ekranı karşısında olan çocuklar çok geçmeden teknolojik aletlere adeta bağlanıyor ve kısa süreliğine de olsa onlardan ayrı kalmak istemiyor. Bu durum bir süre sonra ise teknoloji bağımlılığına dönüşebiliyor. Bunun önüne geçmek için özellikle ebeveynlerin teknoloji kullanımını doğru ayırt edebilmeleri, çocuklarının yaşına göre teknolojiyle geçirecekleri süreyi sınırlandırabilmeleri gerekiyor. Biz de ebeveynler için rehber niteliğinde olabilecek, yaş gruplarına göre ideal teknoloji kullanım sürelerini yazdık.

0-18 ay: Teknolojiyi sadece görüntülü konuşma için kullanmalı

Günümüzde bebeklerin bile elinde tablet ya da telefon görmeye alışık olsak da, aslında bu hiç de sağlıklı değil. 2013 yılında ABD Sağlık Bakanlığı, 2 yaşın altındaki çocukların herhangi bir şekilde hiçbir dijital ekrana maruz kalmaması gerektiğini belirterek 2 yaşın üzerindekileri çocuklarda teknoloji kullanımının 2 saati aşmamasını önerdi. Fransız hükümeti ise 3 yaşın altındaki tüm çocukların televizyon da dahil hiçbir dijital ekrana maruz kalmaması gerektiğini savunuyor. Avustralya ve Kanada’da da benzer tavsiyeler ve kurallar var.

Özetle 2 yaşın altındaki çocuklarda teknolojik cihazlar ve ekranlar hiçbir şekilde üretken bir rol oynamıyor. Aksine çocuğun zeka gelişimini olumsuz etkileyebiliyor. Bu yüzden bebeklerin tablet ya da telefonu kullanabiliyor olmasıyla gurur duymak yerine onları bu dijital ekranlardan bir an önce uzaklaştırmanızda yarar var.

18-24 ay: Sadece ebeveynle birlikte kaliteli içerik tüketmeli

1,5-2 yaş arası çocuklarda önerilen herhangi bir süre olmasa da bu, ebeveyn kontrolünde tüm gün dijital ekran karşısında vakit geçirebilecekleri anlamına gelmiyor. Bu yaş grubunda çocuğun gelişimini olumlu yönde etkileyecek ve bilinçaltını olumsuz etkilemeyecek, kaliteli içerikler ebeveynlerle birlikte tüketilebilir.

2-5 yaş: Sadece kaliteli içeriklerle en fazla 1 saat geçirmeli

Çocuklar, hareketlenmeye ve bağımsızlığı keşfetmeye başladığı bu dönemde gelişim safhalarını tamamlar. Zihinsel gelişimleri hızlanır ve huyları hızla değişebilir. Bu dönemde çocuklarını teknolojiyle tanıştıran ebeveynlerin kullanım süresini 1 saatle sınırlaması ve sadece çocuğun gelişimini destekleyen kaliteli içerikler tüketmesine izin vermesi gerekiyor. Bu evrenin son dönemlerine gelindiğinde, eğlenceli egzersizlerle öğrenme verimliliğini arttıran MentalUP gibi uygulamalar, 4-5 yaşındaki çocukların bilişsel becerilerini geliştirmeleri açısından oldukça fayda sağlayacaktır. Günlük kullanım süresini sınırlayarak ebeveyn kontrolü sunması da bir diğer artısı. Çünkü bu dönemde fazla teknoloji kullanımına alışan çocukların ilerleyen dönemlerde dijital ekranlardan uzak kalması çok daha zor hale gelebiliyor.

İlkokul: En fazla 1,5 saat kaliteli içerik tüketmeli

İlkokul çağındaki çocuklar daha olgun ve bilgili bir birey kimliğine bürünürler. Sorumluluk duyguları gelişirken kendi işlerini yapabilmeyi öğrenmiş olurlar. Aynı zamanda “korku” ve “ölüm” gibi soyut kavramları sorgulamaya, daha çok soru sormaya başlarlar. Tüm bu sebeplerle bu dönemde çocuğa bir birey gibi davranmak, saygı duymak, sorumluluklar vermek ve onları dinlemek büyük önem taşır. İlkokul çağındaki çocuklarına doğru ve yanlışı öğretebilen ebeveynler onların teknoloji kullanımını doğru bir dille sınırladıklarında aslında onlara bir sorumluluk vermiş olacaklardır. Bu çağdaki çocuklara tepki göstermeden ve sert cezalar verilmeden 1,5 saatle sınırlandırılmış teknoloji kullanımına izin verilebilir. Elbette ebeveynler her zaman içeriğin kaliteli/faydalı olup olmadığını gözlemlemeyi de ihmal etmemeli. Çocuk gelişim uzmanları ve pedagogların desteğiyle hazırlanan MentalUP gibi faydalı uygulamalarla çocukların teknoloji kullanımını kontrol altında tutarken bilişsel beceri gelişimlerini de günlük olarak takip etmek mümkün olabiliyor.

Ortaokul: En fazla 2 saat kaliteli içerik tüketmeli

Ergenliğin başlamasına yakın dönemler olan ortaokul çağı, çocukların karmaşık meselelere kafa yorduğu, kendilerini hem fiziksel hem duygusal olarak keşfettikleri önemli bir dönemdir. Büyük oranda dışlanma korkusu taşırlar. Bu yüzden arkadaşlarından ve çevrelerinden gördükleri şeyleri taklit etmeye çalışabilirler. Böyle bir dönemde özellikle çevresindeki tüm arkadaşları teknolojiyle uzun saatler geçiriyorsa, çocuğu dijital ekranlardan uzak tutmak ya da kullanım süresini sınırlamak daha zor olacaktır. Ancak bu dönemde çocukları zararlı içeriklerden korumak ve teknolojiyle geçirdikleri süreyi 2 saatle sınırlandırabilmek oldukça önemli.

Lise: Kotalı kullanım olmalı (Haftalık hakkını ister 1 günde ister haftaya dağıtarak kullanabilmeli)

Artık tam olarak ergenlik dönemine girmiş olan lise çağındaki çocuklar asi tavırlar sergileyebilir. Çocuk olmak ve yetişkin olmak arasında kalan çocuklar, bu süreçte ailelerinden uzaklaşıp içlerine kapanabilir ya da internette kendini güvende hissettikleri ortamlara bağlanabilirler. Bu yüzden bu dönemde ailelerin çocuklara oldukça hassas yaklaşması, derslerini ve sorumluluklarını baz alarak belirledikleri kotayı düşmanca bir tavır sergilemeden kabul ettirebilmeleri gerekir.